تاریخ سند: 17 دی 1332
متن سند:
به : ریاست دفتر مجله خواندنیها شماره : 16778/ م پاسخ شماره 2290 ـ 13 /10 /32 خواهشمند است دستور فرمائید مجله مزبور را همه روزه در روزهای انتشار بدفتر رکن دوم1 این فرمانداری تحویل نمایند تا بتوان رسید آنرا اعلام داشت.رئیس ستاد فرمانداری نظامی تهران سرهنگ ستاد شعشعانی نشانی گیرنده خیابان فردوسی مقابل کوچه خندان 17 /10/ مقرر فرمودند مدیر روزنامه خواندنیها یا سردبیر مسئول آن ساعت /11 روز 18 /2 /33 بحضور تیمسار برسد.
18 /2 /33 در تاریخ 19 /2 /33 آقای فروتن در دفتر فرمانداری نظامی حاضر شدند و تذکرات لازم داده شد که من بعد اخبار و نوشته های تحریک آمیز را نقل ننمایند و الا مجله توقیف خواهد شد.
در پرونده مجله خواندنیها بایگانی شود.
19 /2
توضیحات سند:
1 ـ در زمان رضاخان در زمینه اطلاعات سفارتخانه های ایران در کشورهای هدف از طریق وزارت خارجه مسائلی را به اطلاع رضاخان می رساندند که طبیعتا کیفیت بسیار نازلی داشت.در ستاد ارتش نیز رکن 2 هم وظیفه اطلاعات و هم وظیفه ضد اطلاعات را انجام می داد.
در لشکرها رکن 2 وجود داشت که می بایست وظیفه ضد اطلاعات را انجام دهد ولی کار آن به کسب اطلاع از وضع لشکر مثلاً درباره وضع لباس سرباز و وضع آشپزخانه و غیره محدود بود و نام اینها را کسب اطلاعات می گذارد.
رکن 2 لشکر گزارش خود را به فرمانده لشکر می داد و نه به رکن 2 ستاد ارتش و وظیفه ای که ضد اطلاعات خوانده می شود و وظیفه اصلی شان بود عملاً انجام نمی شد.
در هنگها نیز یک افسر وجود داشت که وظیفه رکن 2 را انجام می داد ولی رکن 2 نام نداشت.
در دورانهای طولانی رکن 2 ارتش کار ضد اطلاعاتی ارتش و ژاندارمری را انجام می داد.
از زمان سلطه آمریکائیها بر ارتش تا انقلاب، کار رکن 2 لشکرها هم که کار ضد اطلاعاتی بود به همان کسب اطلاع از وضع سربازخانه ها خلاصه می شد...
در این دوران است که رکن 2 ارتش اداره دوم خوانده شد.
اداره دوم (رکن 2) ارتش مسوول فعالیتهای ضد براندازی و ضد جاسوسی در درون ارتش و مسوول فعالیت های اطلاعاتی در کشورهای هدف شد و به 2 اداره اطلاعات و ضد اطلاعات تفکیک گردید.
بعدا تصمیم گرفته شد که در فعالیتهای جاسوسی چنانچه حتی اگر یک فرد ارتشی نیز در شبکه مکشوفه باشد پرونده به ضد اطلاعات ارتش محول گردد.
ظهور و سقوط سلطنت پهلوی ج 1، اطلاعات، تهران، سال 74، ص 381 و 394