موضوع : شیخ حسین لنکرانی
تاریخ سند: 22 تیر 1350
موضوع : شیخ حسین لنکرانی
متن سند:
از: 20 ه12 به: 312 شماره: 9724 /20 ه12 از ساعت 1730 روز 18 /4 /50 عده ای در حدود 10 نفر از جمله دکتر نقاش زاده کارمند ثبت.محمدحسن توسلی خادم مسجد ارگ.
احمد انتصاری و سعید قاسمی در منزل نامبرده بالا اجتماع کرده و درباره موضوعات مختلف با هم صحبت می کردند.
لنکرانی درباره وهابیگری یک سری تاریخ تحولات سیاسی و اجتماعی از جنگ بین الملل اول را شرح داد و گفت در آن موقع سید اسداللّه خرقانی1 که اصلاً سید نبوده از عربستان مراجعت کرد و تبلیغ وهابیگری نمود رضاشاه نیز از وی حمایت کرد و بعد از او شریعت سنگلجی وهابیگری را رایج نمود و سید احمد کسروی2 به شیعه حمله کرد و از آن جهت مورد حمایت تقی ارانی3 که از گردانندگان حزب توده آن زمان بود قرار گرفت لنکرانی افزود ارانی باطنا بد نبود اگر نزد من می آمد اصلاحش می کردم وی ادامه داد امروز هم علم وهابیگری را عده ای به اشاره استعمار می گردانند مرحوم سید محمدعلی شوشتری4 نماینده اسبق مجلس هم که جزو اراذل بود به اشاره دستگاه از خرقانی حمایت کرد و مزدش هم وکالت بود.
لنکرانی بعد آیه ای خواند که معنیش این بود هنگامیکه شاهان داخل شهری شوند عزیزان آنجا را خوار و ذلیلان را عزیز کرده و به این وسیله فساد زیادی راه می اندازند.
نظریه شنبه: شنبه نظری ندارد ـ نظریه یکشنبه: یکشنبه نظری ندارد.
آسای ـ نظریه سه شنبه: نظری ندارد پاد سپاهی ـ نظریه چهارشنبه: نظری ندارد.
بایگانی شود 23 /4 ـ 58301
توضیحات سند:
1ـ سیداسداللّه خرقانی در چهارم ذیحجه الحرام 1254 شمسی در قریه شیزند ـ افشاریه قزوین متولد شد.پدرش مرحوم سید زین العابدین از سادات معروف ساکن مراغه تبریز بودند.
دروس اولیه را در زداگاه به پایان رساند.
در سال 1275 برای ادامه تحصیل به تهران سفر نمود.
محضر فیلسوف عصر خود میرزا ابوالحسن جلوه را درک و زبان فرانسه را فرا گرفت.
در سال 1284 برای ادامه تحصیل راهی نجف اشرف شد.
قریب 25 سال در نجف تحصیل نمود و به درجه اجتهاد رسید.
از مسیر بوشهر به تهران مراجعت و به کار تحقیق ـ تدریس ـ تألیف مشغول شد.
مدتی در امور سیاسی اجتماعی وارد شد.
زمانی به فومنات تبعید، پس از مراجعت به کارهای تحقیقی پرداخت.
در هفتم صفر 1355 در تهران درگذشت (1315 ش ).
خرقانی در مطبوعات گاهی مقالات سیاسی اجتماعی پیرامون اسلام می نوشت.
مقالات او در روزنامه ایران پیرامون «صلح از نظر اسلام» مورد توجه قرار می گفت.
در مورد فعالیت های سیاسی وی و نقش «مثبت و منفی» او در دوران مشروطه، دهه ی اول حکومت دیکتاتوری پهلوی مورخان و محققان ـ نقد و بررسی مناسبی داشته و دارند.
اسداللّه خرقانی، رسول جعفریان، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1382، 272 ص، 1600 ریال 2ـ احمد کسروی تبریزی در سال 1269 شمسی، در شهر تبریز در یک خانواده روحانی تولد یافت.
فارسی و قرآن و مقدمات عربی را در مکتب آموخت و پس از مدتی به لباس روحانیت درآمد.
اما با آلوده شدن به انحرافات فکری و عقیدتی از کسوت روحانی خارج شد.
وی نخستین کسی بود که در ایران اندیشه غربزدگی و توجه به بنیادهای فرهنگی در شرق را مطرح کرد و به گسترش یک ناسیونالیسم ضد شیعی کمک نمود.
کسروی درباره مذهب،آرائی شبیه آراء وهابیت اظهار داشت و بر تفسیر و تأویل آیات قرآن حمله کرد و احادیث را غیر معتبر خواند.
او با برپایی تشکیلات «پاک دینان» به علماء که دولت ها را جائر می دانند و با بدآموزی مردم را به زیارت قبور هدایت می کنند، تاخت.
به تدریج در بیان عقاید خود بی پرواتر گردید، قرآن و برخی از کتب ادعیه را سوزاند و ادعای انشراح صدر و نبوت کرد.
در اوائل دهه 1320 شمسی، امام خمینی افکار ضد مذهبی کسروی را بشدت مورد انتقاد قرار داد و او را دروغگو، خائن و افیونی بی خرد نامید.
فتنه و فساد کسروی به جائی رسید که مرجع عالیقدر آیه اللّه العظمی حاج سید محمدتقی خوانساری، وی را مهدورالدم دانسته و حکم قتل او را صادر نمود.
در سال 1324، کسروی به اتهام قرآن سوزی و مخالفت با دین به پای میز محاکمه کشیده شد و در آخرین جلسه بازپرسی در سن 57 سالگی به ضرب گلوله فدائیان اسلام به هلاکت رسید.
3ـ تقی ارانی رهبر گروه 53 نفره.
وی، در 1281 ش.
، در تبریز پا به عرصه گیتی گذارد.
تحصیلات ابتدائی را در مدرسه شرف تهران و دارالفنون، به پایان رسانید پس از آن، در سال 1301 ش.
، با استفاده از بورس دولتی، به آلمان رفت.
در آنجا، با مرتضی علوی، برادر بزرگ علوی آشنا شد و با وی، در انتشار نشریه ستاره سرخ، همکاری کرد.
پس از اتمام تحصیلات عالیه در رشته فیزیک، در سال 1309 به ایران بازگشت.
او، تا سال 1312، مجلّه دنیا را منتشر کرد و در ضمن آن، به تبلیغ مرام کمونیستی پرداخت.
وی، مقالات تئوریک خود را، با اسامی مستعار «احمد قاضی» و «...
جمشید» منتشر می کرد.
در سال 1314، با ممنوع شدن صاحبان مشاغل دولتی از انتشار مجلّه، نشریّه دنیا نیز، توقیف شد.
در سال 1316، گروه پنجاه و سه نفر، به اتّهام فعّالیتهای کمونیستی، دستگیر شدند و دکتر ارانی، به ده سال زندان محکوم شد.
او، در 1318 ش.
، به مرگی مشکوک (در 37 سالگی) در زندان درگذشت.
عدّه ای از بازماندگان گروه 53 نفره، پس از شهریور 1320 و آزادی از زندان، حزب توده ایران را تشکیل دادند.
4ـ سیدمحمدعلی شوشتری فرزند سید حسن شوشتری در روز عاشورا 1311 قمری در گرگان متولد شد (مرداد 1272) تحصیلات اولیه را در زادگاه بپایان رساند.
در سال 1302 دوره پنجم وارد مجلس شورای ملی شد و از مدافعان سرسخت سردار سپه بود.
پس از پایان مجلس بعنوان نماینده رضاخان به آستان قدس رضوی رفت.
در مشهد با دستور و اختیارات شاه فعالیت گسترده داشت.
در سال 1320 به ریاست اداره نان تهران منصوب در دوره چهاردهم به مجلس شورا راه یافت.
پس از کودتای امریکائی 28 مرداد 1332 با سپهبد زاهدی رابطه نزدیک پیدا کرد در دوره هیجدهم از گرگان به وکالت انتخاب گردید.
و در سال 1341 در سن 71 سالگی در تهران درگذشت.
کتاب خاطرات سیاسی سید محمدعلی شوشتری پیرامون «کشف حجاب و جنایات رژیم» یکی از بهترین اسناد عصر پهلوی می باشد (تهران، کویر، 1379، 260 ص)،