الف) با توجه به اهداف روحانیون و متعصبین مذهبی
الف) با توجه به اهداف روحانیون و متعصبین مذهبی
متن سند:
مقدمه:الف) با توجه به اهداف روحانیون و متعصبین مذهبی و لزوم آگاهی سازمان اطلاعات و امنیت از فعل و انفعالات موجود در اهداف مذکور و اینکه در شرایط سیاست کنونی مملکت و نیز فرهنگ سنتی مردم کشور ایجاب می‌نماید همواره بررسی اهداف مذکور در الویت قرار گیرد، لذا موقعیت منطقه از نظر آسیب‌پذیری اهداف مورد بحث به شرح زیر مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرد:
استان خوزستان «به خاطر هم‌مرز بودن با کشور عراق و اینکه کشور مذکور محل استقرار عتبات عالیات بوده و از طرفی محل سکونت بعضی از روحانیون ایرانی که به جهات سیاسی از کشور طرد و مورد حمایت سیاست‌های بیگانه قرار گرفته‌اند می‌باشد و همچنین به جهت موقعیت خاص بعضی از شهرستان‌های این استان که مردمان آن به شدت تابع فرهنگ سنتی بوده و نفوذ روحانیت در آنان به طور محسوسی نمایان است و نیز اقدامات روحانیون در جهت ایجاد مکاتب و محل‌های ترویج مذهبی که باعث گرایش جوانان به تحصیل در این گونه تشکیلات گردیده و از طرفی بررسی‌های چند ساله اخیر سازمان اطلاعات و امنیت کشور نشان‌دهنده این است که عوامل حریف از بین جوانان مزبور که برای کسب فیض دانش دینی به این اجتماعات کشانده شده‌اند، آن عده‌ای را که بیش از حد متعارف و به طور افراطی از خود تعصباتی نشان می‌دهند برای مقاصد پلید خود که همانا مخالفت با اقدامات کشور باشد انتخاب، تا در پوشش مکتب به اصطلاح مارکسیست اسلامی از نیروی جوانی آنها استفاده نمایند.» مورد توجه خاص و حائز اهمیت می‌باشد.
ب) وضعیت روحانیون و متعصبین مذهبی به ترتیب اهمیت در مناطق استان خوزستان.
1- شهرستان آبادان: به طور کلی در شهرستان آبادان دستجات زیر وجود دارد.
(1) روحانیون افراطی
روحانیون مورد بحث که در رأس آنها شیخ عبدالرسول قائمی دیزیچه، امام جماعت مسجد نو قرار دارد و سوابق وی حاکی از آن است نامبرده با نفوذ و قدرتی که در طبقه روحانیون و به اصطلاح بازاری‌ها و تا حدودی دیگر طبقات اجتماع دارد شخصی است سودجو و عوام فریب که همواره با شناخت و بررسی موقعیت، نیات خود به مرحله اجرا گذارده و با تأسیس مدرسه علمیه به نام خود و تجمع روحانیون دینی شهرستان در آنجا نفوذ خود را بیش از پیش تقویت نموده، که به لحاظ فوق روحانی مذکور یکی از سوژه‌های اصلی هدف مورد بحث می‌باشد.
گذشته از شخص منظور دیگر روحانیونی که به نام مورد توجه می‌باشند افرادی نظیر شیخ عباس دانشمند، مصدرالامور، سناآبادی، دهدشتی می‌باشند که در مجموع نحوه فعالیت آنها علنی نبوده و تحت پوشش‌های مختلف از طریق اداره منابر و تکایا و بعضی از مکتب‌های مذهبی نیات خود را به مرحله اجرا می‌گذارند که بعضاً برخی از اقدامات مخالف آنها نظیر عدم شرکت در مجالس و مجامع ملی و میهنی که مورد دعوت مقامات محلی نیز واقع می‌گردند تجلی می‌یابد.
(2) نحوه ارتباط روحانیون افراطی با طبقات مختلف اجتماع
تجربه نشان داده است روحانیونی که حتی به ظاهر برخلاف مصالح مملکت اقدام و یا بحث می‌نمایند مورد توجه و حمایت بعضی از طبقات اجتماع نظیر کسبه و بازاری‌ها و تجاری که در پوشش دستورات دین اسلام به گردآوری مال و املاک مشغول می‌باشند واقع و طبقات اخیرالذکر با پرداخت‌هایی مثل سهم امام و یا وجوهات دیگر از آنان حمایت و بهره‌برداری می‌نمایند که در این راه نیز متعصبین مذهبی را می‌توان نام برد که بی‌دریغ از روحانیون مورد بحث طرفداری می‌کنند. در شهرستان آبادان بعضی از کسبه و بازاری‌ها و تجار طراز اول نظیر اشخاص مثل خرمی‌ها و مباشری‌ها و تعداد دیگری که خود نفوذ قابل‌ملاحظه‌ای در طبقات اجتماع دارند از روحانیون مذکور جانب‌داری می‌نمایند.
(3) ارتباط روحانیون افراطی و متعصبین مذهبی با همفکران خارج از منطقه:
شکی نیست که روحانیون افراطی و متعصبین مذهبی شناخته شده آبادان که سوابق آن موجود می‌باشد به تنهایی قادر به اقدامات خود نبوده و معمولاً ارتباطاتی با همفکران خود در خارج از منطقه نیز دارند که ارتباط آنان اغلب در ماه‌های مذهبی مثل محرم و صفر و ماه رمضان برقرار می‌گردد زیرا اخبار و گزارشات واصله حاکی است که در ماه‌های مورد بحث عده‌ای از روحانیون شناخته شده از شهرهای مذهبی مثل قم یا مشهد به این منطقه مسافرت نموده و ضمن برقراری تماس با روحانیون مورد بحث در آبادان در بعضی از منابر و جلسات مذهبی حضور می‌یابند و از طرفی سابقه نشان می‌دهد که بعضی از متعصبین مذهبی در این شهرستان با دعوت روحانیون مورد نظر خود از شهرهای مذهبی و غیره ماهیت خود را به عرصه ظهور می‌رسانند و نیز می‌توان قبول نمود که خروج روحانیون مورد بحث از شهرستان آبادان به مقصد شهرهای دیگر کشور موضوع تماس و تبادل‌نظر فی‌مابین آنها را نیز دربردارد.
(4) محل‌های مورد تجمع و فعالیت گروه‌های متعصبین مذهبی و روحانیون افراطی:
در حال حاضر صرف‌نظر از فعالیت‌های پنهانی بعضی از افراد مذکور و وجود جلسات قرائت قرآن و بحث و گفتگوی مذهبی و کتابخانه‌‌های مساجد در آبادان محل‌های مورد تجمع افراد مورد نظر بوده که اغلب با حضور در اینگونه اماکن به بحث و تبادل نظر می‌پردازند و در حال حاضر معدود فعالیت‌های آشکار آنان چندان گسترده نبوده لکن تردیدی نیست که هر یک از افراد متعصب مذهبی که در جلسات فوق شرکت می‌نمایند دارای انگیزه‌ای در جهت گسترش فعالیت‌های خود می‌باشند که به صورت پنهانی و تماس با افراد به مرحله اجرا می‌گذارند.
(5) وجود انجمن‌های مذهبی و صندوق‌های خیریه در منطقه:
نظر به اینکه انجام هرگونه فعالیت‌های علنی روحانیون افراطی و متعصبین مذهبی که مغایر با مصالح مملکتی می‌باشد تحت کنترل مراجع ذیصلاح قرار دارد، لذا افراد مذکور با تأسیس و ایجاد کانون‌هایی نظیر انجمن‌های اسلامی که صندوق‌های خیریه با تهیه اساسنامه‌ها و سیر مراحل قانونی نیات خود به مرحله اجرا درآورده و سرانجام در پوشش اینگونه کانون‌ها مقاصد خود را که همانا گردآوری و تربیت عده‌ای در جهت همفکری با خود و کمک به سازمان‌ها و گروه‌هایی‌که به نحوی از انحاء تشخیص می‌دهند راه آنها منطبق با افکار خود می‌باشد.
ج: روحانیون موافق:
در شهرستان آبادان به طور کلی روحانی کاملاً موافق که قادر باشد در منابر و مساجد و اجتماعات ملی و میهنی با بهره‌گیری از حمایت دولت اقداماتی را صورت داده و افرادی را دور خود گردآورده و نقطه مقابل افراد گروه‌های متعصب مذهبی و روحانیون افراطی باشد وجود ندارد، جز آن دسته از روحانیونی که به اصطلاح میانه‌رو بوده و جوانب امر را در نظر می‌گیرند که از بین آنان نیز فردی مشخص نگردیده که با حضور در جلسات ملی و میهنی و غیره نیات خود را به ثبوت برساند به جز فردی به نام فقیهی لاری که او نیز اخیراً به لحاظ نگرانی که در جهت فوت فرزندش برایش به وجود آمده ظاهراش را حفظ نمی‌نماید.
صرف نظر از مطالب فوق در حال حاضر مکتب و یا کانونی از طریق روحانیون مذکور اداره نمی‌گردد که نمونه بارز ادعای مذکور اغلب دعوت‌های مسئولین امر از روحانیون موافق در خارج از منطقه می‌باشد که از وجود آنها برای نمایش در روزهای ملی و میهنی استفاده می‌شود.
د) اقدامات و راه‌های پیشگیری از فعالیت‌های روحانیون افراطی و متعصبین مذهبی که از طریق مسئولین امر در سازمان اطلاعات و امنیت خوزستان اعمال می‌گردد.
با ملاحظه مفاد آنچه که تاکنون نگارش گردیده اعم فعالیت‌های مسئولین امر عبارتند از:
1- شناسایی روحانیون افراطی و متعصبین مذهبی و گروه‌های متشکل آنان و مؤسسین انجمن‌ها و صندوق‌های خیریه و مساجد و غیره به شرح پیوست.
2- شناسایی رابطین گروه‌های مذکور و تحت مراقبت قرار دادن آنان.
3- کنترل مجامع مورد بحث از طریق منابع نفوذی و جلب‌شده.
4- همکاری با سازمان‌های انتظامی محل که وظایفی در خصوص مورد بحث دارند.
5- کنترل مساجد و منابر.
6- جلوگیری از شرکت روحانیون افراطی شناخته‌شده در جلسات مذهبی.
7- شناسایی متعصبین مذهبی در خارج از محدوده‌های متشکله و به دست آوردن سرنخ‌های لازم از فعالیت‌های پنهانی آنان.
8- جمع‌آوری اطلاعاتی درباره اعمال خلاف روحانیون و متعصبین مذهبی مورد بحث و استفاده از آنها در مواقع مقتضی.
با شرح مراتب در شهرستان آبادان متعصبین مذهبی و روحانیون افراطی و سازمان‌های متشکله آنان که به شرح فوق عنوان گردید شناسایی و ترتیبی اتخاذ گردیده که کانون اصلی آنان که در رأس آن شیخ عبدالرسول قائمی و عوامل تحت نفوذ آن قرار دارند کنترل و مورد مراقبت قرار گیرد که علاوه بر اقدام مذکور در فواصل مختلف بعضی از افراد مورد نظر در پوشش‌های پیش‌بینی شده ملاقات و یا به سازمان احضار تا ضمن انجام منظور طرح پوششی از طریق زیرپاکشی اطلاعاتی حاصل گردد. ضمناً با مراقبتی که به طور نوبه‌ای از بعضی از افراد که مظنون به فعالیت فوق می‌باشند در جهت روشن نمودن موضوع سوءظن و احیاناً با اعمال تحقیقات معموله به منظور انتخاب فرد حائز شرایطی برای استخدام منابع اطلاعاتی اقدام می‌گردد.