تاریخ سند: 31 شهریور 1352
موضوع: فراماسونری (لژ فروغی)
متن سند:
به: 341
از: 20 ه 21 شماره: 79546 /20 ه 21
اعضای لژ فروغی که جلسات خود را در
محل انجمن رازی تشکیل می دهند عبارتند
از:
1ـ دکتر سیدحسن امامی1 2ـ مصطفی تجدد
3ـ اسداللّه صوفی 4ـ دکتر رضا فلاح2 5ـ
محمود قوام صدری 6ـ دکتر ایرج وحیدی 7ـ
جواد منصور 8ـ دکتر فرهنگ مهر3 9ـ دکتر
سعید مالک 10ـ دکتر ناصر یگانه4 11ـ علی
مرندی 12ـ تیمسار عبداللّه ظلی 13ـ رشید
حائری5 14ـ عباسعلی [عباسقلی]
گلشائیان6 15ـ عبداللّه سعیدی 16ـ هوشنگ
قربانی 17ـ علی اصغر سلسبیلی 18ـ دکتر جواد صدر 19ـ منوچهر صانعی 20ـ علی اکبر صادق
21ـ چنگیز کفائی.
نظریه شنبه: آقای امیرعباس هویدا نخست وزیر عضو لژ فوق می باشد ولی از موقعی که به سمت
نخست وزیری منصوب شده در جلسات لژ که در این ساختمان تشکیل گردیده شرکت نکرده
است وی در پاسخ یکی از دوستان خود که چرا در جلسات لژ شرکت نمی کنید گفته است
همراهان من متوجه خواهند شد که من کجا رفته ام و این کار صلاح نیست.
نظریه چهارشنبه: خبر و نظریه شنبه صحت داشته و قابل بهره برداری می باشد.
انجمن
از طبقه بندی سری خارج است 21 /7 /52
توضیحات سند:
1ـ سیدحسن امامی فرزند ابوالقاسم، امام جمعه تهران و از خانواده سلطنتی قاجار بود.
سید حسن پس از اتمام
تحصیلات سمت استادی دانشگاه را پیدا کرد.
در سال 1323 پدرش از دنیا رفت و سید حسن ملبس به لباس روحانیت گردید و پس از فوت پدر امام جمعه تهران شد.
او به دور از جنجالهای سیاسی به امور مذهبی پرداخت اما به دلیل حمایتش از شاه اکثر روحانیون حرف او را خریدار
نبودند.
دکتر امامی با سالار سنندجی نماینده کردستان پسر خاله بود.
دکتر امامی پس از رسمیت یافتن دوره هفدهم مجلس و بعد از یک مبارزه شدید پنهانی به ریاست مجلس انتخاب شد.
حسین مکی آن موقع با مصدق روابطش حسنه بود و دکتر مصدق مایل بود که دکتر معظمی یا دکتر شایگان رئیس مجلس
باشند چون دید پشتیبان امام جمعه تهران قوی هستند، درصدد برآمدند که مرحوم آیت الله کاشانی را نامزد ریاست
مجلس نمایند ولی آیت الله کاشانی زیر بار نرفت در نتیجه سید حسن امامی به ریاست مجلس شورای ملی انتخاب
گردید.
دکتر مصدق بعد از رسمیت یافتن مجلس ، استعفای خود را نوشت و تقاضا نمود وزارت جنگ به عهده وی باشد چون
مجلس موافقت نکرد، او هم استعفا کرد و این استعفا از طرف علاء به مجلس اعلام و تقاضای رای تمایل نسبت به
زمامدار آینده به عمل آمد.
مجلس تشکیل جلسه داد و رای به نخست وزیری قوام السلطنه داد.
فراکسیون نهضت ملی به ریاست مهندس رضوی که تنی چند عضو داشت ، این رای را قانونی ندانسته و مبارزه آغاز شد.
مرحوم آیت الله کاشانی و سایر زعمای مجلس علیه کابینه قوام قیام کردند از روز 26 تا 30 تیر 1331 که حکومت قوام
ساقط شد ، تهران و ایران یک پارچه تشنج و آتش و خون بود تا اینکه در صبح 30 تیر در تهران بلوا آن قدر بالا گرفت که
عده زیادی مقتول گردیدند.
در آن دوره که سید حسن امامی ریاست مجلس را به عهده داشت به اتفاق مهندس رضوی
که نایب رئیس مجلس بود، روانه کاخ سعدآباد شدند که با محمدرضا شاه ملاقات کنند و سید حسن امامی امام جمعه
تهران که در این ماجرا نقش مؤثری داشت ناچار دوسه روز بعد از زمامداری دکتر مصدق به عنوان معالجه به سویس رفت
و از همان جا هم استعفای خود را تقدیم داشت.
دکتر امامی در اروپا بود تا اینکه در فروردین 1332 به عتبات رفت و از تهران دکتر غلامحسین مصدق فرزند دکتر مصدق
به آنجا رفت و پسر عمه و پسر دایی با هم به ایران برگشتند.
دکتر امامی بعد از ورود به ایران همچنان به امور مذهبی
(موردپسند شاه و آمریکا و انگلیس) پرداخت تا اینکه در دوره دوم مجلس سنا به سناتوری انتخاب شد.
امام جمعه
تهران در کابینه رزم آرا در مسجد شاه مورد حمله نبی اللّه اکبری قرار گرفت و با چاقو مضروب و با قطع شدن عصب یک
دست او فلج گردید .
سید حسن امامی از فراماسونرهای سرشناس ایران بود « ارنست وان هگ » استاد اعظم لژ بزرگ ملی فرانسه که به
منظور شرکت در مراسم تأسیس و تشکیل لژ بزرگ ایران در اسفند ماه سال 1347 به ایران آمده بود، پس از مراجعت به
کشور خویش ضمن تسلیم گزارشی به لژ بزرگ ملی فرانسه اعلام نمود «پس از انجام تشریفات تقدیس لژ بزرگ ایران
برادر بسیار محترم ورنر رومر تأسیس لژ بزرگ ایران را اعلام و پس از آن برادران بسیار محترم دکتر سعید مالک ، محمد
ساعد ، عباس هویدا و دکتر حسن امامی به سمت بزرگ استادان پیشین لژ بزرگ ایران انتخاب شدند.
2ـ رضا فلاح فرزند ابراهیم در سال 1288 در کاشان متولد شد.
دارای مدرک دکترا در رشته مهندسی تصفیه نفت از
دانشگاه بیرمنگام انگلستان بود.
دکتر فلاح به ترتیب ریاست آموزشگاه فنی آبادان.
عضو هیئت مدیره شرکت ملی نفت
ایران، نایب رئیس هیئت مدیره و قائم مقام مدیر عامل شرکت ملی نفت و برخی مسئولیت های دیگر را به عهده داشت
وی از اعضای تشکیلات فراماسونری بود.
که در لژهای: پهلوی، فروغی، ژاندارک، رازی، حافظ، مزدا و...
عضویت داشت
و از اعضای مؤسس لژ بزرگ ناحیه ای ایران بود.
اسناد ساواک ـ پرونده انفرادی
3ـ فرهنگ مهر فرزند مهربان در سال 1302 ه ش در تهران متولد شد.
پدرش با سابقه ای 43 ساله، رئیس حسابداری
کل مجلس شورای ملی بود.
وی تحصیلات ابتدائی را مدرسه جمشید جم (1308 ـ 1314) و متوسطه را در دبیرستان
فیروز بهرام (1314 ـ 1320) سپری کرد و در سال 1323 از هنرسرای عالی لیسانس گرفت و در همان سال به دانشکده
حقوق رفت و در سال 1327 لیسانس حقوق دریافت کرد.
مشارالیه که از سال 1324 به استخدام وزارت دارایی درآمده بود و ریاست آسیا وسیلو را به عهده داشت و در همین
زمان، پرونده اتهامی سوءاستفاده برای او تشکیل شد در سال 1330 به انگلستان رفت و در دانشکده علوم سیاسی
لندن درس خواند و دکترای حقوق دریافت کرد و پس از هفت سال به ایران بازگشت.
فرهنگ مهر که از دوستی نزدیک حسنعلی منصور و امیرعباس هویدا بهره می برد، در مشاغل و مراکز مختلفی، فعالیت
کرد که از آن جمله اند :
رئیس آزمایشگاه کارگران سیلو ـ رئیس هیئت مدیره شرکت تعاونی مصرف کارکنان سیلو ـ مشاور حقوقی و رئیس اداره
امور قراردادهای شرکت ملی نفت ـ رئیس اداره کل امور بین المللی و روابط صنعتی شرکت ملی نفت ـ وکیل پایه یک
دادگستری ـ تدریس در دانشکده افسری ـ مشاور حقوقی و قراردادهای وزارت بازرگانی ـ مدیرکل نفت و روابط خارجی
وزارت دارائی ـ عضو کمیسیون دائمی ـ نظارت بر وام های دولتی ـ تدریس در آموزشگاه عالی و حسابداری شرکت ملی
نفت ـ مدیرکل اقتصادی وزارت دارائی ـ نماینده ایران در هیئت مدیره اپک ـ معاون فنی وزارت دارایی ـ تدریس در
دانشگاه تهران ـ معاون کل وزارت دارائی ـ عضو کمیسیون رسیدگی به لوایح و قوانین پیشنهادی نخست وزیری ـ معاون
نخست وزیر ـ رئیس هیئت مدیره و مدیرعامل شرکت سهامی بیمه ایران ـ رئیس هیئت مدیره و مدیرعامل بانک بیمه
ایران ـ رئیس مدرسه عالی بیمه ایران ـ رئیس دانشگاه پهلوی ـ عضو هیئت امناء دانشگاه کرمان، مدرسه عالی علوم
اداری کرمان، مدرسه عالی بیمه ایران، مدرسه عالی کامپیوتر ـ بنیاد فرح پهلوی، شورای شاهنشاهی آموزش ـ رئیس
هیئت مدیره بنیاد آرشام ـ رئیس هیئت مدیره مؤسسه آسیایی دانشگاه پهلوی شیراز ـ مدیرعامل انجمن فرهنگ
ایران باستان ـ رئیس انجمن مدیریت فارس ـ آجودان کشوری محمدرضا پهلوی ـ عضو کانون وکلا ـ عضو کانون مترقی ـ
عضو مؤسس و هیئت اجرائی حزب ایران نوین ـ رئیس انجمن زرتشتیان ایران ـ مدیر نشریه انجمن فرهنگی ایران
باستان ـ و ...
دکتر فرهنگ مهر که ریاست انجمن زرتشتیان را به عهده داشت، تحت تأثیر ارباب بهائی خود ـ امیرعباس
هویدا ـ از زرتشتی گری دست برداشت و بهائی شد تا جائیکه ساواک او را «زرتشتی بهائی مسلک» معرفی کرد.
پرونده
مشارالیه، مملو از گزارشات سوءاستفاده ها و اعمال خلاف وی می باشد که این مختصر گنجایش آنرا ندارد.
ساواک در یک ارزیابی او را چنین معرفی می کند :
«نیل ترقی خود را براساس همکاری و دوستی با آقای [حسنعلی] منصور و خدمت در اداره کل نفت می داند حسن
شهرت : چندان خوب نیست متمایل به انگلستان است فردی سست، جبون، متملق و بی اراده است.
»
دکتر فرهنگ مهر که صاحب دکترای افتخاری از دانشگاه پنسیلوانیا بود، از اعضای شبکه فراماسونری به شمار می رفت
و در لژهای : کاوه (استاد و مؤسس) ـ بزرگ ایران ـ سعدی ـ مولوی ـ فروغی ـ پاسارگارد ـ حافظ ـ پرسپولیس و...
عضویت داشت.
او که در سال 1343 به عنوان نماینده کمیته عالی دائمی حفاظت وزارت دارائی (رابط وزارت مذکور با ساواک) انتخاب
شده بود، از اسداللّه علم، حسنعلی منصور و هویدا به عنوان معرف خود، نام برد.
فرهنگ مهر، نشان های زیر را از حکومت پهلوی دریافت کرد : درجه 3 و 2 همایون، درجه 1 آبادانی، درجه یک کار، درجه
2 تاج، درجه 1 همکاری، مدال تاجگذاری، مدال جشن های 2500 ساله شاهی، مدال پنجاهمین سال سلطنت پهلوی و...
در سال 1357 هزینه مسافرت و معالجه او در امریکا، به مبلغ سی هزار دلار به فرمان محمدرضا پهلوی، به وی پرداخت
گردید.
اسناد ساواک ـ پرونده انفرادی
4ـ ناصر یگانه فرزند میرزا غفارخان (سالار الدوله) در سال 1302 یا 1300 در شهرستان قزوین متولد شد.
تحصیلات
ابتدائی و متوسطه را در قزوین و تهران سپری کرد و سپس از دانشگاه تهران لیسانس حقوق گرفت و برای ادامه
تحصیلات به فرانسه رفت و از دانشگاه فرانسه، دکترای حقوق دریافت کرد.
ساواک در سابقه مشاغل و ارزیابی وی در سال 1341 چنین نوشته است :
«در سال 1326 وارد خدمت شده، به ترتیب دادیار دادسرای تهران، مستشار دادگاه استان، عضو شعبه 1 دیوان کیفر،
رئیس اداره حقوقی، دادیار دیوان کشور، مدیرکل امور قضائی بوده است.
میزان علاقمندی وی به مقام و قدرت و پول :
زیاد، زن و قمار : عادی، متملق و ضعیف النفس و رفیق باز، تمایلات و افکار : سوسیالیستی است.
»
ناصر یگانه که در سال 1342، بازرس اداره کل بازرسی وزارت کشور بود، به عنوان نماینده قزوین به مجلس شورای ملی
راه یافت و رئیس کمیسیون بودجه شد و در سال 1343 به عنوان «وزیر مشاور» و معاون پارلمانی وارد کابینه حسنعلی
منصور شد.
مشارالیه که عضو اصلی شورای مرکزی حزب ایران نوین بود، در فروردین ماه سال 1344 چنین معرفی شد :
«دکتر یگانه معاون نخست وزیر و وزیر مشاور، با سوءاستفاده از موقعیت خود، با کمک انصاری رئیس دفتر خود از اکثر
مراجعین زن وقت ملاقات گرفته و اغلب شب ها را در کلبه در بند و بعد در منزل خود با آنها می گذراند.
با بعضی از
ماشین نویسان نخست وزیری و ادارات وابسته به نخست وزیری نیز ارتباط دارد.
»
و در گزارش دیگری در سال 1344، چنین معرفی شد :
«در وزارت دادگستری به خوشنامی معروف نیست، مردی متملق و ضعیف و از هر جهت قابل انعطاف و دارای افکار
ناسیونالیستی است.
»
شایان ذکر است وی در همین سال، نشان لیاقت!؟ دریافت کرد.
برخی نظرات ساواک درخصوص وی به این شرح است :
10 /7 /1346 ـ کمیته سری که در حزب ایران نوین، برنامه سیاسی حزب را طراحی و سپس به تصویب دفتر سیاسی حزب
یا شورای مرکزی می رساند، عبارتند از : دکتر رشتی نماینده مجلس، دکتر یگانه وزیر مشاور، دکتر کلالی نماینده مجلس.
این کمیته با مقامات امریکایی ارتباط دارد.
1347 ـ دوست هویدا است، شخصی زیرک، کاردان، مردم دار است و دارای املاکی در قزوین می باشد.
1347 ـ نامبرده با اشخاص سرشناس ارتباط دارد و از جمله هویدا بعضی اوقات به خانه او می آید.
1347 ـ عضو مؤسس انجمن خواجه نصیر طوسی وابسته به شرق اعظم فرانسه است.
1347 ـ عضو لژ خیام وابسته به گراند لژ اسکاتلند است.
1347 ـ دکتر باقر عاملی از دوستان وی و از او حمایت و زمینه ترقی وی را فراهم کرده است.
1347 ـ 000 /220 ریال به بانک عمران بدهکار است که نمی دهد.
مذهب ناصر یگانه که در سال 1348 رئیس هیئت رئیسه شورای مرکزی حزب ایران نوین و در ضمن عضو دفتر سیاسی
حزب هم بود.
بهائی عنوان شد و سپس در دوره ششم مجلس سنا، به عنوان نماینده تهران به مجلس سنا رفت.
او که در سال 1355 رئیس کل دیوانعالی کشور شده بود، در سال 1353 در فرم تقاضای جواز سلاح کمری، چنین نوشت :
«از امریکا فوق لیسانس گرفتم و از فرانسه دکترای حقوق»
ناصر یگانه که در هیئت امنای مرکز آموزش دولتی و دانشکده علوم قضائی و خدمات اداری وزارت دادگستری نیز سابقه
عضویت داشت، در تشکیلات فراماسونری فردی فعال بود و با حمایت باقر عاملی در لژهای : خیام، سقراط، انجمن
رازی، تهران، کورش نیز عضو بود.
مشارالیه که پس از پیروزی انقلاب اسلامی به خارج از کشور گریخته بود و دارای کارت
سوشیال سکوریتی به شماره (7130 ـ 98 ـ 215) بود، در سیزدهم آبان ماه سال 1372، خودکشی کرد.
اسناد ساواک ـ پرونده انفرادی
5 ـ عبدالامیر رشیدی حایری فرزند محمد در سال 1285 شمسی در تهران بدنیا آمد.
تحصیلات وی لیسانس حقوق و
علوم سیاسی بوده و در سال 1312 به استخدام وزارت امورخارجه در آمده است.
مشارالیه از جمله افرادی بود که در سال 1335 ضمن عضویت در شورای عالی استخدامی وزارت امور خارجه، به ترفیع
امیرعباس هویدا به رایزنی سفارت ایران در ترکیه رأی مثبت داد.
او از فراماسونری های بین الملل بود که ضمن داشتن
سمت استاد ارجمندی لژ فروغی و عضویت در لژ پهلوی و ...
در سال 1353 به جای احمد علی آبادی به عنوان بزرگ دبیر
لژ بزرگ ایران منصوب شد.
6ـ عباسقلی گلشائیان فرزند رضا قلیخان محتشم الدوله به سال 1281 ش در تهران تولد یافت.
تحصیلات مقدماتی را
در مدرسه دارالفنون سپری کرد و سپس علوم قضائی را در مدرسه عالی حقوق به پایان رساند.
در 1300 ش کار خود را به
عنوان مترجم زبان فرانسه در دفتر مسیو پرنی مستشار حقوقی وزارت عدلیه آغاز کرد و در ترجمه و تنظیم قانون
مجازات عمومی همکاری کرد.
از 1306 تا 1312 ش در مشاغل قضایی و دادگستری مشغول به کار شد و سپس به وزارت
دارایی منتقل شد و تا 1320 ش در آن به خدمت پرداخت.
او مدتها سمت های استانداری، سناتوری، ریاست شورای
عالی بانک ملی ایران را عهده دار بوده است.
در سال 1320 کفیل وزارت دارایی و پس از چندی در کابینه محمدعلی
فروغی وزیر بازرگانی و اقتصاد ملی شد.
وزارت پیشه و هنر و بازرگانی را نیز در همان کابینه عهده دار بود.
و وزارت
دادگستری را نیز در اختیار داشت.
وی مدتی شهردار تهران و عضو شورای عالی اقتصاد بود و در کابینه صدرالاشرف
وزارت پیشه و هنر را داشت.
مدتی استاندار خراسان، وزیر دادگستری در کابینه هژیر، وزیر دارایی در کابینه ساعد شد و در دوره دوم و سوم مجلس
سنا به نمایندگی از تهران رسید.
او در کابینه علاء به سال 1335 تا 1336 وزارت دادگستری را برعهده داشت.
او عضو
شورای عالی جمعیت ملی مبارزه با جزام و رئیس هیأت مدیره جمعیت کمک به جزامیان و عضو هیأت مدیره انجمن
طرفداران ابوعلی سینا بود.
قرارداد نفتی معروف ایران و انگلیس به نام گس ـ گلشائیان ـ توسط او منعقد شد که البته
بعدها از اعتبار ساقط شد.
سرانجام در 19 مهر 1369 ش درگذشت.
گلشائیان قائم مقام و استاد اعظم لژ بزرگ ایران و
نایب رئیس هیأت رئیسه فراماسونهای ایران و عضو مؤسس لژ فراماسونری دانش و عضو لژهای کسری، مولوی، فروغی،
سعدی، متبراء اهواز، فرانسه، فردا، نور،مشعل و خورشید بود.
اسناد ساواک ـ پرونده انفرادی
منبع:
کتاب
امیر عباس هویدا به روایت اسناد ساواک - جلد دوم صفحه 309