تاریخ سند: 18 بهمن 1357
متن سند:
[تلفنگرام] روز جاری در مسجد اعظم قم بین چند نفر از طلاب و روحانیون درباره اظهارات آقای بختیار نخست وزیر مبنی بر اینکه نمی بایست زیر بار دیکتاتوری و استبداد دیگر رفت یکی از روحانیون میانه رو در اینمورد اظهار نموده متن نامه آیت اله خمینی بعنوان مهندس بازرگان که در آن قید نموده است بازرگان را مأمور تشکیل دولت موقت می نماید تا درباره تغییر نظام سیاسی کشور به رژیم جمهوری اقدام نماید جنبه دستوری آن زیاد است.در صورتیکه بفرض هم که اگر فردی مأمور تشکیل دولت شود لازمه آن اخذ رأی اعتماد از مجلس است کما اینکه آیت اله خمینی اخیرا قبول نموده که راه پیمائی های گذشته جنبه رفراندوم نداشته و میبایست رفراندم انجام شود1 استحضارا معروض 18 /11 /5735 سیار ساعت مخابره 1300
توضیحات سند:
1ـ این اظهار نظر «روحانی میانه رو» ـ که در ادبیات ساواک به روحانیون مرتبط با این سازمان یا طرفداران سلطنت شاه گفته می شد ـ درست نیست.امام همه حرکتهای بزرگ مردم را به ویژه راهپیماییهای تاسوعا، عاشورا، اربعین و...
را رفراندوم مردم ایران برای رد نظام شاهنشاهی می دانستند.
امام در 16 بهمن هنگام برپایی مراسم معرفی مهندس بازرگان به عنوان نخست وزیر دولت موقت فرمودند : «با این که من اعتقادم این است که دیگر احتیاج به رفراندوم نیست و مردم مکرر به جمهوری اسلامی رأی داده اند، لکن برای این که بهانه ها تمام بشود و شمارش آرا بشود، ما باید آزادانه یک همچون کاری بکنیم تا مردم بدانند تا همه عالم بدانند که رأی آزاد که مردم می دهند به که می دهند و به چه رژیمی می دهند.
» (صحیفه امام، ج 6، ص 58) و یا ایشان در پیام 21 آذر 57 خطاب به مردم نوشتند : «به جهان ثابت کردید که شاه را نمی خواهید و باید از قدرت غاصبانه خلع شده، و با این رفراندوم بزرگ، بی پایگاهی او را در بین ملت برای چندمین بار اعلام کردید...
من همزمان با راهپیمایی بزرگ شما در پیامی به سران دولتها اعلام نمودم که رفراندوم این دو روز برای هیچ کس ابهامی باقی نگذاشت که ملت شاه را نمی خواهد و عدم رسمیت او را با اکثریت قاطع قریب به اتفاق اعلام کرد.
» (همان، صص 221 و 222)