موضوع: مذاکرات احسان نراقی با فتحی
تاریخ سند: 7 شهریور 1347
موضوع: مذاکرات احسان نراقی با فتحی
متن سند:
از: 312 تاریخ:7 /6 /1347به: عرض می‌رسد
موضوع: مذاکرات احسان نراقی با فتحی
احسان نراقی رئیس مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران ضمن مذاکره با شخصی به نام فتحی که احتمالاً روزنامه‌نویس است درباره حضور او در سعدآباد در تاریخ 3 /6 /47 سئوال نموده و فتحی پاسخ داده که آقای علم مرد خوبی است و مرتباً با همه شوخی می‌کرد و موضوع اعزام آقای علم به سمت سفیر شاهنشاه آریامهر به لندن شایعه‌ای است که مدت‌ها پیش وجود داشته و معلوم نیست. بعد در مورد پرفسور پویان1 صحبت شد [که] دکتر نراقی ضمن تمجید از او به عنوان یک جوان روشنفکر اظهار نظر کرد که انتصابش دارای آن جنبه است که با بند و بست بالا آمده و موجب شده که سایر فارغ‌التحصیلان هم توقعات خود را بالا ببرند کما اینکه یک فارغ‌التحصیل ریاضیات از فرانسه می‌گفت چون پویان رئیس دانشگاه ملی شده او هم باید رئیس دانشگاه شود.
پس از آن در مورد مطالب جراید راجع به استرداد بختیار مذاکره گردید و دکتر نراقی اظهار نظر کرد که در خبر تنظیم شده که عبارت بود از: «تیمور بختیار 7 سال پیش با پول سرشاری که از غارتگری به دست آورده بود از ایران خارج شد و در سوئیس اقامت گزید و به جای اینکه از این ثروت سرشار بهره‌برداری کند آرام ننشست و برعلیه ایران تحریک کرد.» یعنی اینکه اگر تحریک نمی‌کرد کسی به او نمی‌گفت چرا غارت کردی؟
بعد دکتر نراقی اضافه نموده که در لبنان وکیل مدافع بختیار با پول زیادی که خرج کرده او را به صورت یک قهرمان ملی معرفی نموده و همه در لبنان بختیار را به عنوان یک قهرمان ملی و لیدر سیاسی می‌شناسند و دولت هم هیچ سعی نکرده که او را در آنجا به مردم بشناساند.
توضیحات سند:
1. انوشیروان پویان: فرزند عبدالرسول، در سال 1308ش، به دنیا آمد. پدرش مستشار دیوان عالی کشور بود. پس از اخذ دیپلم، به فرانسه رفت. بسیار خوب درس خواند و در رشته‌ى جراحی عمومی دکترا گرفت و در سال ۱۳۳۹ش به ایران بازگشت و رئیس دانشکده پزشکی دانشگاه ملی شد. شیوه‌‌ی پزشکی و رفتار وی، او را شهرتی مضاعف داد و ثروت او را چند برابر کرد. در سال ۱۳۴۷ به ریاست دانشگاه ملی رسید و به مدت پنج سال در این سمت باقی ماند و در سال 1352ش، در جریان ترمیم کابینه امیرعباس هویدا به وزارت بهداری برگزیده شد.انوشیروان پویان که به تشکیلات فراماسونری پیوسته بود و در جلسات محفلی لژهای: فارابی، مشعل، خورشید و رازی شرکت می‌نمود، پس از پیروزی انقلاب اسلامی، دستگیر و مدت کوتاهی زندانی شد.
وی پس از آزادی از زندان به فرانسه رفت و در پاریس به شغل طبابت مشغول شد و در ۱۳۷۸ش در همانجا درگذشت.
انوشیروان پویان نیز یکی از دولتمردان پهلوی بود که در نامه‌‌ی محرمانه سفارت آمریکا، به تاریخ 8 آذر 1357، دو ماه قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، نام وی در ردیف 52 خارج کنندگان سرمایه از ایران قرار داشت که توسط کارکنان بانک مرکزی منتشر شده بود.
اسناد فراماسونری در ایران، ج 2.