تاریخ سند: 21 آبان 1341
عطف به تلگراف 5208 ـ 15/8/41
متن سند:
شماره: 1519/ ق م تاریخ: 21 /8 /1341
از: ساواک قم
به: تیمسار ریاست ساواک(اداره کل سوم)
عطف به تلگراف 5208 ـ 15 /8 /41
طبق اطلاع طلاب و افرادی که از طرف علما و روحانیون قم به منظور تحریک و تهیه طومار و تلگراف به شهرستانها اعزام میگردند یا با آنان مکاتبه و مراوده دارند به شرح زیر میباشند.
1ـ تهران ـ سید هادی خسرو شاهی1 ـ سید صادق زیارتی2 ـ علی اسلامی ـ حسین حرم پناهی ـ محمدی دانشجوی دانشکده کشاورزی کرج که فرزند آقای محمدی رئیس دفتر فرهنگ قم میباشد.
2ـ یزد ـ صدوقی 3ـ سیدرضا مشکوتی ـ سید علی رضا محمود آبادی
3ـ کاشان ـ علی دوانی
4ـ آبادان ـ قائمی4
5ـ خرمشهر ـ سید جواد الیاسی دزفولی5 که علاوه بر روابط بین قم و خرمشهر بین آبادان و خرمشهر نیز رفت و آمد مینماید.
6ـ شیراز و جهرم ـ مصباحی و شبزندهدار که به ساواک فارس نیز اعلام گردیده است.
7ـ کرمانشاه ـ محمد حسین حائری دبیر ادبیات فرهنگ کرمانشاه فرزند آقای مرتضی حائری 6 از مدرسین حوزه علمیه قم
ضمناً آقایان آیتاله گلپایگانی ـ خمینی ـ شریعتمداری ـ نجفی ـ داماد زنجانی عاملی ـ اراکی ـ مرتضی حائری از موثرترین افرادی هستند که در این مورد با تشکیل جلسات نظریه میدهند.
رئیس سازمان اطلاعات و امنیت قم ـ ح بدیعی امضاء
توضیحات سند:
1. حجتالاسلام سید هادى خسروشاهى، فرزند آیتالله سید مرتضی درسال 1317 ﻫ ش در شهر تبریز متولد شد. مقدمات دروس را در زادگاهش به پایان رسانید و سپس عازم حوزه علمیه قم شد. در آنجا از محضر اساتیدی چون آیتاللهالعظمی بروجردی، امام خمینی (ه) و علامه طباطبایی بهرهمند شد. با آغاز نهضت امام خمینی (ره) در مسیر مبارزه قرار گرفت و چندین بار بازداشت، زندانی و تبعید شد. در آخرین بار به سه سال تبعید در انارک یزد محکوم شد که با پیروزی انقلاب اسلامی خاتمه یافت. ایشان در کنار تحصیل به تألیف و ترجمه و تحقیق نیز مشغول بود. تألیفات و ترجمههاى ایشان افزون از 60 مجلد است که از سالهاى 1340 تاکنون مورد رجوع میباشند و مورد استقبال نسل جوان قرار گرفته و به عنوان منابع و مأخذ انقلاب اسلامى مورد رجوع مىباشند.
حجتالاسلام خسروشاهى از سال 1362 به مدت 5 سال نماینده ایران در واتیکان بود. پس از بازگشت فصلنامه فرهنگ و تاریخ معاصر ایران را منتشر کرد. ایشان در سال 1352 « مرکز بررسیهای اسلامی قم» را تأسیس و به ثبت رساند که تاکنون دهها اثر ارزشمند را منتشر ساخته است. از آثار ایشان میتوان به: 1ـ اسلام و صلح جهانى 2ـ ما چه مىگوییم 3ـ گفتارى در باب استعمار 4ـ امام على (ع) صداى عدالت انسانیت 5ـ شخصیت موعود(عج) 6ـ انقلاب اسلام / کلیم صدیقى 7ـ فدائیان اسلام 8ـ امام موسى صدر 9ـ آیتاللهکاشانى10ـ شیخ محمد خیابانى اشاره کرد.
انتشار فصلنامه تاریخ و فرهنگ معاصر و نشر ماهنامه بعثت از دیگر فعالیتهای حجتالاسلام خسروشاهی میباشد. وی هماکنون به امر تحقیق و پژوهش اشتغال دارد.
2. حجتالاسلام سید صادق زیارتی معروف به سید حمید روحانی، فرزند سید احمد در سال 1321 ﻫ ش در شهرستان مهدیشهر متولد شد. والد ایشان در مسجد سنگسر اقامه جماعت میکرد. حجتالاسلام روحانی که جهت پیگرفتن دروس حوزوی به تهران آمده بود، پس از مدتی که در مدارس مروی و حاج ابوالفتح خان به سر برد به شهر مقدس قم رفت و در مدرسه حجتیه سکنی گرفت. ایشان که در گزارشهای ساواک سید صادق حسینی زیارتی سنگسری نیز معرفی شده است، در مورخه 29 /1 /42 به اتهام پخش اعلامیههای حضرت امام خمینی(ره) مورد تعقیب قرار گرفت و در تاریخ دهم فروردین سال 1344 از دستاندرکاران نشریه بعثت معرفی شد و حکم دستگیری وی در تاریخ 5 /4 /46 به اتهام انجام فعالیتهای مضره و تهیه و چاپ اعلامیههای مضره صادر شد، ولی ساواک هیچگاه موفق به دستگیری ایشان نشد. گزارش مورخه 11 /7 /46 که حاوی خبر رفتن ایشان به عراق میباشد، ساواک را بر آن داشت تا از طریق روابط دیپلماتیک نسبت به درخواست استرداد وی اقدام نماید که توفیقی حاصل نکرد. حجتالاسلام سید حمید روحانی که از مورخین برجسته انقلاب اسلامی است درکنار حضرت امام خمینی(ره) ضمن پیگیری فعالیتهای مبارزاتی به نگارش کتاب بررسی و تحلیلی از نهضت امام خمینی(ره) اقدام کرد که گزارش 12 /9 /56 حکایت از به پایان رساندن جلد اول این کتاب دارد. ایشان پس از پیروزی انقلاب اسلامی با حضور در عرصه انقلاب و با حکم حضرت امام(ره) به نگارش تاریخ پرداخت که اثر چند جلدی نهضت امام خمینی(ره) از دستآوردهای وی میباشد.
3. شهید آیتالله محمد صدوقی، فرزند ابوطالب در سال 1284 ﻫ ش در یزد چشم به جهان گشود. نسب ایشان به فقیه جلیلالقدر شیعه شیخ صدوق میرسد. در کودکی پدر و مادر خود را از دست داد و تحت سرپرستی میرزا محمد کرمانشاهی، پسرعموی خویش، به تحصیل علوم پرداخت و در سال 1349ق به قم عزیمت و در درس حاج شیخ عبدالکریم حائری شرکت کرد. ایشان از بدو ورود به قم، به دوستی و هم صحبتی با امام خمینی (ره) دل بست و با بالا گرفتن موج توفنده جریان فدائیان اسلام، خانه خود را پناهگاه امن آنها قرار داد و به همکاری با ایشان پرداخت و در ممانعت از خوانده شدن نماز بر جنازه رضا شاه فعالیت چشمگیری داشت. آیت الله صدوقی در سال 1330 ش به یزد بازگشت. در پی واقعه 15 خرداد 1342 در اعتراض به دستگیری حضرت امام(ره) به تهران مهاجرت کرد. در سال 1343 با تبعید امام به ترکیه در خانه به سوگ نشست و از اقامه جماعت خودداری کرد و دیگران را هم از گفتن اذان و برپایی جماعت منع کرد. آیتالله صدوقی ضمن سر و سامان دادن به حوزه علمیه یزد در هر فرصتی مخالفت خود را با رژیم شاه آشکار میکرد. در سال 1354 ممنوعالخروج شد و در سال 1356 سپاه اسلام را در یزد تشکیل داد. با شهادت حاج آقا مصطفی خمینی به سازماندهی مبارزات در بخش وسیعی از کشور اقدام کرد و نقش محوری خود را در طول مبارزات سالهای 1356 و 1357 که به پیروزی انقلاب اسلامی انجامید، به خوبی ایفا نمود. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، برای تدوین قانون اساسی جمهوری اسلامی از طرف مردم یزد به مجلس خبرگان رفت و برای تدوین اصل ولایت فقیه تلاش بسیار کرد.
امامت جمعه و نمایندگی امام، مسئولیت دیگری بود که او به عهده گرفت. حضرت آیتالله صدوقی که به فرموده حضرت امام(ره): «عزیزی بود که در تمام صحنههای انقلاب حضور داشت و برای خدمت به خلق و انقلاب سر از پا نمیشناخت»، در روز یازدهم تیرماه 1361 با دهان روزه در محراب نماز جمعه توسط منافقین شقی به شهادت رسید.
ر.ک : یاران امام به روایت اسناد ساواک، شهید آیتالله حاج شیخ محمد صدوقی، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی.
4. آیت الله حاج شیخ عبدالرسول قائمی، فرزند فرج الله در سال 1275 ﻫ ش در دیزیچه اصفهان متولد شد. مقدمات علوم دینی را نزد پدر و اساتید محلی آموخت و در 19 سالگی به اصفهان آمد و دورهی سطح را در این شهر به پایان برد. وی در سال 1324 عازم مکه شد و در برگشت به آبادان رسید و در این شهر متوجه حضور کسانی شد که پاکدینی را تبلیغ و علیه اسلام فعالیت میکردند. آیتالله قائمی دست به روشنگری زد و در مقابل حرکت پیروان احمد کسروی ایستاد. ایشان بعدها به توصیه آیتالله آقا سید ابوالحسن اصفهانی در آبادان ماندگار شد و غیر از مبارزه با مبلغین بیدینی، منشأ خدمات مذهبی و عمرانی فراوانی شد. ساخت مساجد، پرورشگاه ایتام و حوزه علمیه از جمله اقدامات آیتالله قائمی است. وی در طول دوران مبارزه یکی از ارکان استان خوزستان به شمار میرفت، از پیشگامان نهضت امام خمینی (ره) در سال 1342 بود و در همبستگی روحانیان در این استان نقش موفقی داشت. پس از تبعید حضرت امام (ره)، بسیاری از مبارزین را که تحت تعقیب رژیم شاه بودند، پناه داد و سپس آنها را راهی عراق میکرد. یکی از کانالهای انتقال اعلامیههای حضرت امام (ره) از عراق به ایران از طریق ایشان بود. آیتالله قائمی در سال 1360 به اصفهان بازگشت و 12 سال در مسجد بابالرحمه به برپایی نماز جماعت و تفسیر قرآن پرداخت. آیتالله قائمی در سال 1372 دار فانی را وداع گفت و در صحن حرم مطهر حضرت معصومه (س) به خاک سپرده شد.
یاران امام به روایت اسناد ساواک، آیتالله حاج شیخ عبد الرسول قائمی ، تهران ، مرکز بررسی اسناد تاریخی ، 1393
5. حجت الاسلام سیدجواد الیاسی، فرزند عبدالسلام در سال 1304 ﻫ ش در خرمآباد لرستان به دنیا آمد. در برخی اسناد از وی به اسامی جزایری و دزفولی نیز یاد شده است. در اول اردیبهشت سال 1342 شهربانی اهواز وی را به اتهام داشتن اعلامیه امام خمینی (ره) دستگیر کرد و در بازرسی بدنی از وی چندین برگ اعلامیه کشف شد. شهربانی پس از گرفتن تعهد، وی را آزاد کرد. یک هفته پس از قیام 15 خرداد شهربانی قم وی را به اتهام سخنرانی در منزل امام خمینی (ره) و مدرسه فیضیه دستگیر و تحویل ساواک قم داد. پس از بازجویی مقدماتی به همراه سایر متهمین روانه تهران و تحویل اداره کل سوم ساواک شد. مدت یک ماه را در بازداشتگاه پادگان عشرتآباد تهران و زندان موقت شهربانی سپری کرد و سپس آزاد شد. بیشتر فعالیتها و سخنرانیهای حجتالاسلام الیاسی در استان خوزستان بود. ساواک مدتی وی را ممنوعالمنبر کرد. حجتالاسلام الیاسی در سال 1388 دار فانی را وداع گفت.
6. آیتالله مرتضی حائری یزدی، فرزند آیتاللهالعظمی شیخ عبدالکریم مؤسس حوزه علمیه قم در 20 مهر 1295 ﻫ ش در اراک متولد شد. پس از طی تحصیلات مقدماتی و ادبیات، سطوح عالیه را در قم نزد آیات عظام سیدمحمد داماد به اتمام رسانید و در درس خارج والد معظم و آیتالله حجت (پدر همسرشان) شرکت کرد. معظمله مدتی در حوزه علمیه قم سطوح عالیه را تدریس میکرد و از سال 1326 به تدریس خارج فقه و اصول اشتغال داشت. آیتالله حائری در 15 اسفند 1364 به ملکوت اعلی پیوست و در جوار حضرت معصومه (س) جای گرفت.
منبع:
کتاب
حجتالاسلام و المسلمین علی دوانی به روایت اسناد ساواک صفحه 2