موضوع: نظرات و عقاید افراد مختلف در مورد عکس‌العمل روحانیون نسبت به لوایح شاهانه و منع مردم از شرکت در دادن رأی
تاریخ سند: 7 بهمن 1341
موضوع: نظرات و عقاید افراد مختلف در مورد عکس‌العمل روحانیون نسبت به لوایح شاهانه و منع مردم از شرکت در دادن رأی
متن سند:
تاریخ:7 /11 /1341موضوع: نظرات و عقاید افراد مختلف در مورد عکس‌العمل روحانیون نسبت به لوایح شاهانه و منع مردم از شرکت در دادن رأی
از روز چهارشنبه که آقای قمی اعلامیه ماشین شده‌ای در شهر پخش کرد و متعاقب آن شایع شد که آقای میلانی نیز رأی دادن را حرام تلقی کرده‌اند با دقت نظرات افراد مختلف و از صنوف مختلف خواسته شد، کمتر کسی را دیدم که بالصراحه از نظر و رأی آقایان حمایت کند. فقط آقایان حاجی قاضی، بازرگان و ملاک (عضو جبهه ملی مشهد)، حاجی الستی، بازرگان این‌طور اظهار عقیده نمودند که آقایان به وظیفه شرعی خود عمل نموده یا می‌کنند. از اینها و افراد معدود نوع آن‌ها، واکنش آقایان را نادرست و ضدیت با پادشاه و دور از مصلحت می‌دانستند. حتی عده‌ای از خرده مالکین اظهار کردند که عمل آقایان به ضرر ما تمام می‌شود، زیرا در برابر تهییج افکار مردم که هوادار اقدامات شاهنشاه هستند ما بیشتر ضرر می‌کنیم درصورتی‌که ما مانند عمده مالکین توانائی این ضرر را نداریم.
نظر سایر افراد بسیار روشن بود اکثراً دل پردردی از پاره‌ای از روحانیون داشتند و صریحاً می‌گفتند اینها مانع ترقی ما هستند، اینها می‌خواهند ما را مثل صدسال قبل نگاه‌دارند، چند نفری هم گفتند شاه و علما در برابر هم قرار گرفتند، ولی با عده زیادی که برخورد کردم با شادی و مسرّت اظهار می‌کردند چه خوب شد که اینها مشت خودشان را باز کردند و شاه مملکت هم بهتر آن‌ها را شناخت و تکلیف یکسره شد.
استنتاج من طی این چند روز به‌طورکلی و به‌صورتی که گذشت عبارت از این است که اکثریت قریب‌به‌اتفاق مردم و بالأخص فرهنگیان و کارمندان دولت، اصناف واقع‌بین و حتی افراد عامی از پیشرفت مقاصد شاه و دولت و بی‌اثر ماندن اقدامات روحانیون قلباً شاد و مسرورند. فیروز