صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

تاریخ سند: 8 آبان 1345


متن سند:

از : بخش 311 به : ریاست بخش 315 شماره 52508 /311 برابر سوابق موجود در این بخش کمیته مرکزی حزب توده طرفدار شوروی و چین و همچنین فرقه دمکرات به وسیله افراد مشروحه زیر تشکیل و اداره میشود.
خواهشمند است دستور فرمائید در تکمیل و تصحیح اسامی مزبور اقدام نموده و مسئولیت حزبی هر یک را در صورت امکان تعیین نمایند.
کمیته مرکزی حزب توده طرفدار شوروی 1ـ دکتر نورالدین کیانوری1 2ـ ایرج اسکندری 3ـ رضا روستا2 4ـ دکتر رضا رادمنش 5ـ صمد حکیمی 6ـ دکتر حسین جودت 7ـ محمود بقراطی 8ـ آرادشش اوانسیان 9ـاحسان طبری 10ـ عبدالحسین نوشین 11ـ محمدرضا قدوه 12ـ داود نوروزی 13ـ عبدالصمد کامبخش.
کمیته مرکزی حزب توده طرفدار چین.
1ـ احمد قاسمی 2ـ دکتر غلامحسین فروتن 3ـ عباس سغایی.
فرقه دمکرات.
1ـ غلام یحیی دانشیان 2ـ لارودی (عباس) 3ـ بالاش آذراوغلی 4ـ آذری (عباس) 5ـ پیشنمازی (عبداله) 6ـ بابازاده رئیس بخش 311 ـ امیدی مسئول بررسی.
بارانی

توضیحات سند:

1ـ نورالدین کیانوری فرزند شیخ مهدی نوری و نوه شیخ فضل اللّه نوری، در سال 1294 شمسی متولد شد.
تحصیلات متوسطه را در تهران و در مدرسه دارالفنون در سال 1313 به پایان رسانید.
در همان سال وارد دانشکده فنی شد.
یک سال در دانشکده فنی درس خواند و سپس برای ادامه تحصیل راهی آلمان شد.
در سال 1314 در شهر آخن وارد دانشگاه فنی شد و در رشته ساختمان و معماری تحصیلات خود را به پایان رسانید و در سال 1319 به ایران بازگشت.
در سال 1321، رسما وارد حزب توده ایران شد (در زمان تأسیس حزب توده در مهر ماه 1320 وی به خدمت نظام وظیفه مشغول بود و نمی توانست رسما وارد حزب شود).
در سال 1323 به عضویت کمیسیون تفتیش حزب درآمد و در سال 1326 به دنبال برگزاری کنگره دوم حزب به عنوان عضو کمیته مرکزی و عضو هیئت اجرائیه انتخاب گردید.
در سال 1327 به دنبال ترور نافرجام محمدرضا شاه معدوم دستگیر و زندانی شد.
در سال 1329 از زندان گریخت و تا سال 1334 مخفیانه در ایران زندگی کرد و در همان سال به شوروی سابق رفت.
پس از دو سال اقامت در شوروی سابق در سال 1336 راهی جمهوری دموکراتیک آلمان گردید.
در سال 1342 به دنبال اختلافاتی که در رهبری حزب توده ایران بروز کرد، علیرغم میل خود، از کار حزبی کناره گرفت و در رشته تخصصی خود درساختمان در برلین مشغول فعالیت شد.
در سال 1357 به عنوان دبیر اول حزب انتخاب شد.
در اردیبهشت ماه 1358 به ایران بازگشت و تا زمان بازداشت و انحلال حزب در این سمت باقی ماند.
(خاطرات نورالدین کیانوری ـ ص 72215) 2ـ رضا روستا بنیانگذار اصلی شورای متخده مرکزی بود.
در سال 1282 در روستای ویشکا در یک خانواده روستائی به دنیا آمد.
در دوره دبیرستان به فعالیتهای اجتماعی و سیاسی جلب شد و چندی بعد مدرسه را رها کرده و به کمونیست های گیلان پیوست.
پس از سرکوب نهضت جنگل در سال 1301 به اتحاد شوروی رفت و مدرسه حزبی را در شوروی گذرانده و در سال 1303 به ایران بازگشت.
در تهران به حزب سوسیالیست سلیمان میرزا اسکندری پیوست.
مدتی بعد به علت شرکت در فعالیت انتخاباتی به سود فراکسیون ملی (انتخابات مجلس پنجم)، پخش اعلامیه و شرکت در تظاهرات مسجد شاه (حرکت خالصی زاده علیه رضاخان) تحت تعقیب شهربانی قرار گرفت و به اصفهان گریخت.
در اصفهان با سید محمد تنها (اسماعیلی) رهبر اتحادیه کارگران چاپخانه ها، همکاری داشت سپس به کرمان رفت و با روزنامه بیداری همکاری نمود.
و در اداره تجارت روس استخدام شد.
در سال 1309 در کرمان دستگیر و به اعدام محکوم گردید ولی با تجدید نظر به 8 سال زندان محکوم و به زندان قصر فرستاده شد.
در سال 1315 آزاد و به دامغان تبعید گردید.
متعاقبا به هنگام دستگیری «53 نفر» روستا نیز دستگیر و پس از ده ماه بازداشت به اراک تبعید شد.
در آنجا نیز دستگیر و یک ماه و اندی در زندان بود چندی بعد مجددا دستگیر شد و 2 سال و نیم در زندان ساوه به سر برد.
در فروردین 1326 دستگیر و تا آذرماه آن سال در زندان بود.
پس از آزادی به اتحاد شوروی رفت و با سمت عضو کمیته مرکزی ابتدا در مسکو و بعدا در برلین شرقی فعالیت داشت.
روستا در سال 1328 در دادگاه غیابی به اعدام محکوم شد.
او در سن 68 سالگی در آلمان شرقی در گذشت (رضا روستا.
»مجمع ادبی فرهنگ»، دنیا، سال ششم، شماره 3، پائیز 1344؛ حبیب لاجوردی.
اتحادیه های کارگری و خودکامگی در ایران، ترجمه ضیاء صدقی، تهران؛ نشر نو، 1369، اسناد ساواک ـ پرونده های انفرادی)

منبع:

کتاب چپ در ایران - حزب توده در خارج از کشور به روایت اسناد ساواک - جلد دوم صفحه 82

صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.