تاریخ سند: 8 آبان 1345
متن سند:
از : بخش 311
به : ریاست بخش 315 شماره 52508 /311
برابر سوابق موجود در این بخش کمیته مرکزی حزب توده طرفدار شوروی
و چین و همچنین فرقه دمکرات به وسیله افراد مشروحه زیر تشکیل و اداره
میشود.
خواهشمند است دستور فرمائید در تکمیل و تصحیح اسامی مزبور اقدام
نموده و مسئولیت حزبی هر یک را در صورت امکان تعیین نمایند.
کمیته مرکزی حزب توده
طرفدار شوروی
1ـ دکتر نورالدین کیانوری1
2ـ ایرج اسکندری
3ـ رضا روستا2
4ـ دکتر رضا رادمنش
5ـ صمد حکیمی
6ـ دکتر حسین جودت
7ـ محمود بقراطی
8ـ آرادشش اوانسیان
9ـاحسان طبری
10ـ عبدالحسین نوشین
11ـ محمدرضا قدوه
12ـ داود نوروزی
13ـ عبدالصمد کامبخش.
کمیته مرکزی حزب توده
طرفدار چین.
1ـ احمد قاسمی 2ـ دکتر غلامحسین فروتن 3ـ عباس سغایی.
فرقه دمکرات.
1ـ غلام یحیی دانشیان 2ـ لارودی (عباس) 3ـ بالاش آذراوغلی
4ـ آذری (عباس) 5ـ پیشنمازی (عبداله)
6ـ بابازاده رئیس بخش 311 ـ امیدی
مسئول بررسی.
بارانی
توضیحات سند:
1ـ نورالدین کیانوری فرزند
شیخ مهدی نوری و نوه شیخ
فضل اللّه نوری، در سال 1294
شمسی متولد شد.
تحصیلات
متوسطه را در تهران و در
مدرسه دارالفنون در سال
1313 به پایان رسانید.
در همان
سال وارد دانشکده فنی شد.
یک سال در دانشکده فنی درس
خواند و سپس برای ادامه
تحصیل راهی آلمان شد.
در سال 1314 در شهر آخن
وارد دانشگاه فنی شد و در
رشته ساختمان و معماری
تحصیلات خود را به پایان
رسانید و در سال 1319 به
ایران بازگشت.
در سال 1321،
رسما وارد حزب توده ایران شد
(در زمان تأسیس حزب توده در
مهر ماه 1320 وی به خدمت
نظام وظیفه مشغول بود و
نمی توانست رسما وارد حزب
شود).
در سال 1323 به
عضویت کمیسیون تفتیش حزب
درآمد و در سال 1326 به دنبال
برگزاری کنگره دوم حزب به
عنوان عضو کمیته مرکزی و
عضو هیئت اجرائیه انتخاب
گردید.
در سال 1327 به دنبال
ترور نافرجام محمدرضا شاه
معدوم دستگیر و زندانی شد.
در
سال 1329 از زندان گریخت و
تا سال 1334 مخفیانه در ایران
زندگی کرد و در همان سال به
شوروی سابق رفت.
پس از دو
سال اقامت در شوروی سابق در
سال 1336 راهی جمهوری
دموکراتیک آلمان گردید.
در
سال 1342 به دنبال اختلافاتی
که در رهبری حزب توده ایران
بروز کرد، علیرغم میل خود، از
کار حزبی کناره گرفت و در
رشته تخصصی خود درساختمان
در برلین مشغول فعالیت
شد.
در سال 1357 به عنوان دبیر
اول حزب انتخاب شد.
در
اردیبهشت ماه 1358 به ایران
بازگشت و تا زمان بازداشت و
انحلال حزب در این سمت باقی
ماند.
(خاطرات نورالدین کیانوری ـ
ص 72215)
2ـ رضا روستا بنیانگذار اصلی
شورای متخده مرکزی بود.
در
سال 1282 در روستای ویشکا
در یک خانواده روستائی به دنیا
آمد.
در دوره دبیرستان به
فعالیتهای اجتماعی و سیاسی
جلب شد و چندی بعد مدرسه را
رها کرده و به کمونیست های
گیلان پیوست.
پس از سرکوب
نهضت جنگل در سال 1301 به
اتحاد شوروی رفت و مدرسه
حزبی را در شوروی گذرانده و
در سال 1303 به ایران بازگشت.
در تهران به حزب سوسیالیست
سلیمان میرزا اسکندری پیوست.
مدتی بعد به علت شرکت در
فعالیت انتخاباتی به سود
فراکسیون ملی (انتخابات مجلس
پنجم)، پخش اعلامیه و شرکت
در تظاهرات مسجد شاه (حرکت
خالصی زاده علیه رضاخان) تحت
تعقیب شهربانی قرار گرفت و به
اصفهان گریخت.
در اصفهان با
سید محمد تنها (اسماعیلی) رهبر
اتحادیه کارگران چاپخانه ها،
همکاری داشت سپس به کرمان
رفت و با روزنامه بیداری
همکاری نمود.
و در اداره
تجارت روس استخدام شد.
در
سال 1309 در کرمان دستگیر و
به اعدام محکوم گردید ولی با
تجدید نظر به 8 سال زندان
محکوم و به زندان قصر فرستاده
شد.
در سال 1315 آزاد و به
دامغان تبعید گردید.
متعاقبا به
هنگام دستگیری «53 نفر» روستا
نیز دستگیر و پس از ده ماه
بازداشت به اراک تبعید شد.
در
آنجا نیز دستگیر و یک ماه و
اندی در زندان بود چندی بعد
مجددا دستگیر شد و 2 سال و نیم
در زندان ساوه به سر برد.
در
فروردین 1326 دستگیر و تا
آذرماه آن سال در زندان بود.
پس از آزادی به اتحاد شوروی
رفت و با سمت عضو کمیته
مرکزی ابتدا در مسکو و بعدا در
برلین شرقی فعالیت داشت.
روستا در سال 1328 در دادگاه
غیابی به اعدام محکوم شد.
او در
سن 68 سالگی در آلمان شرقی
در گذشت (رضا روستا.
»مجمع
ادبی فرهنگ»، دنیا، سال ششم،
شماره 3، پائیز 1344؛ حبیب
لاجوردی.
اتحادیه های کارگری
و خودکامگی در ایران، ترجمه
ضیاء صدقی، تهران؛ نشر نو،
1369، اسناد ساواک ـ
پرونده های انفرادی)
منبع:
کتاب
چپ در ایران - حزب توده در خارج از کشور به روایت اسناد ساواک - جلد دوم صفحه 82