موضوع : اظهارات حسین کتاب نویس در مورد چهلمین روز درگذشت تختی.
تاریخ سند: 20 اسفند 1346
موضوع : اظهارات حسین کتاب نویس در مورد چهلمین روز درگذشت تختی.
متن سند:
شماره : 41121 /20 ه 2 حسین کتابنویس اظهار داشت روز چهلم تختی تظاهرات باشکوهی به وسیله دستجات مختلف و طبقات مردم تشکیل گردید که من هم در آن حضور داشتم.در این تظاهرات دسته ای از چپی های جبهه ملی که حسن ضیاء ظریفی.
دکتر رضا یزدی، بیژن جزنی و عده ای دیگر در آن شرکت داشتند شعارهایی از قبیل درود به خسرو روزبه،1 ارانی،2 سرهنگ مبشری، زنده باد ویت کنگ، مرگ بر جانسون و برخی دیگر از شعارهایی که مخصوص توده ایها است داده شد.
نامبرده اضافه کرد شایع است حسن ضیاء ظریفی در دانشگاه نیز با هفت تیر به یکی از مأمورین انتظامی حمله کرده است.
این عده اکنون در بازداشتگاه قزل قله دست به اعتصاب غذا زده اند.
حسین کتابنویس اظهار نظر کرد که به عقیده او همانطور که دستگاه در پانزدهم خرداد باصطلاح پوست خربزه زیر پای خمینی گذاشت به احتمال زیاد این عمل در مورد گروه دستگیر شده نیز انجام گردیده است.
ضمنا نامبرده گفت داریوش فروهر اکثرا به مغازه او می رود و با او طرح دوستی ریخته است و شخصی به نام بهنام که او هم از عناصر حزب ملت ایران است به مغازه وی رفت و آمد دارد.
نظریه منبع : حسین کتابنویس با وجود اینکه برخی از عقاید این گروه را قبول ندارد ولی شجاعت آنها را تحسین می کند.
ملاحظات : یاد شده علی اصغر بهنام عضو حزب ملت ایران می باشد ضمنا منزل جدید داریوش فروهر نزدیک مغازه حسین کتابنویس می باشد.
رونوشت برابر اصل است.
اصل در 60147
توضیحات سند:
1ـ خسرو روزبه فرزند ضیاء لشکر بود و در ملایر به دنیا آمد.تحصیلات ابتدایی را در مدرسه امریکایی ملایر و تحصیلات متوسطه را در همدان به پایان رساند.
سپس دانشکده افسری را با کسب رتبه نخست در رشته توپخانه تمام کرد.
پس از آن در دانشکده فنی در رشته مکانیک به تحصیل پرداخت در سال 1318 به علت درگیری با فرمانده هنگ توپخانه ضد هوایی یک ماه و نیم به اهواز تبعید شد.
پس از شهریور 1320 در دانشکده افسری به تدریس پرداخت.
وی از اساتید باسواد دانشکده افسری و مورد توجه رزم آراء رئیس دانشکده بود و در زمینه های ریاضی و فنی و نظامی تألیفاتی دارد.
او در 1322 به حزب توده پیوست.
در بهار 1323 بهمراه کامبخش و سرهنگ سیامک سازمان نظامی حزب توده را بنیان گذاشت و عضو هیات اجرائیه این سازمان شد.
در زمان پیشه وری به آذربایجان رفت.
پس از سقوط دمکراتها در آذربایجان به شوروی گریخت.
با ریاست رزم آرا به ستاد ارتش، وی افسران فراری را به خدمت فرا خواند.
ظاهرا در همین زمان رزم آرا به روزبه وعده هایی داد که در اوایل 1326 به ایران بازگشت.
روزبه در 17 فروردین 1326 توسط رکن دوم ستاد ارتش دستگیر شد اما در هفده اردی بهشت همان سال با کمک حسام لنکرانی، ابوالحسن عباسی و صفیه حاتمی از زندان دژبان فرار کرد و از طرف دادگاه ارتش غیابا به 15 ماه زندان و اخراج از ارتش محکوم گردید.
او در فروردین 1327 دوباره دستگیر و دادستان ارتش برای وی تقاضای اعدام کرد.
لیکن فشار افکار عمومی و مطبوعات موجب تاثیر در رای دادگاه شد.
بنابراین محکوم به 15 سال زندان شد و برای مرتبه ای دیگر در آذر 1329 بهمراه سایر رهبران حزب توده از زندان گریخت و در سازمان اطلاعات حزب توده به فعالیت پرداخت.
پس از کودتای 28 مرداد 1332 روزبه در «ستاد جنگی» حزب توده که به منظور مقابله با کودتا ایجاد شده بود عضو گردید و در مدت کوتاهی بهمراه سرهنگ علی اکبر چلیپا به میان ایل قشقائی رفت.
پس از دستگیری و خروج آخرین بقایای رهبری حزب توده از کشور، روزبه در ترکیب هیئت اجرائیه موقت حزب به فعالیت ادامه داد.
(1335) او در 15 تیر ماه 1336 طی یک درگیری مسلحانه دستگیر و در 21 اردی بهشت 1337 تیرباران شد.
برگرفته از، سیاست و سازمان حزب توده، اسناد ساواک 2ـ تقی ارانی(دکتر) وی در 1281 شمسی در تبریز پا به عرصه گیتی گذارد تحصیلات ابتدایی را در مدرسه شرف تهران و دارالفنون به پایان رسانید پس از آن در سال 1301 ش با استفاده از بورس دولتی به آلمان رفت.
در آنجا با مرتضی علوی برادر بزرگ علوی آشنا شد و با وی در انتشار نشریه ستاره سرخ همکاری کرد.
پس از اتمام تحصیلات عالیه در رشته فیزیک در سال 1309 به ایران بازگشت و تا سال 1315 در وزارت جنگ مشغول به کار شد.
دکتر ارانی در سال 1312 مجله دنیا را منتشر کرد و در ضمن آن به تبلیغ مرام کمونیستی پرداخت.
وی مقالات تئوریک خود را با اسامی مستعار «احمد قاضی» و «جمشید» منتشر می کرد.
در سال 1314 با ممنوع شدن صاحبان مشاغل دولتی از انتشار مجله نشریه دنیا نیز توقیف شد.
در سال 1316 گروه پنجاه و سه نفر به اتهام فعالیتهای کمونیستی دستگیر شدند و دکتر ارانی به ده سال زندان محکوم شد.
او در 1318 شمسی به مرگی مشکوک (در سن 37 سالگی) در زندان درگذشت.
عده ای از بازماندگان گروه 53 نفر پس از شهریور 1320 و آزادی از زندان، حزب توده ایران را تشکیل دادند.