تاریخ سند: 16 دی 1337
متن سند:
شماره : 9367 /4 ب 7 عراق هفته طرفداران صلح عراق طبق اطلاع واصله : روز 2 /9 /37 هفته طرفداران صلح عراق در نجف افتتاح شد به طوری که روزنامه البلاد در شماره 5385 نوشته است در حدود پنجاه هزار نفر بدین مناسبت از بغداد و سایر شهرستانها در نجف اجتماع کرده بودند عزیز شریف به نمایندگی طرفداران صلح و هیئت مؤسسه و عبدالاحد مالح (از طرفداران صلح در ایران در کردستان) یک جوان ایرانی «از طرفداران صلح در ایران»1 نطقهائی ایراد کرده سپس سه تلگراف یکی به عنوان عبدالکریم قاسم2 دو تای دیگر درباره قرارداد ایران و امریکا3 دیگری درباره الجزایر بوده به سفارتخانه های ایران، ترکیه سویس، انگلستان و امریکا ارسال داشته اند.رونوشت برابر اصل است.
توضیحات سند:
1 ـ جمعیت ایرانی هواداران صلح در اردیبهشت ماه 1329 تشکیل شد حزب توده با جلب همکاری چهره های سرشناسی چون ملک الشعراء بهار و دکتر سیدعلی شایگان و دیگران و شرکت دادن آنان در هیئت مدیره این جمعیت توانست ماهیت کمونیستی آن را پنهان نگاه دارد، در این دوران مسئولیت جمعیت صلح در هیئت صلح در هیئت اجرائیه حزب توده برعهده دکتر فروتن بود، این جمعیت همچنین روزنامه ای به نام مصلحت منتشر می کرد که مدیریت آن را احمد لنکرانی برعهده داشت، پس از افشای وابستگی این جمعیت به حزب توده، افراد غیرکمونیست از آن کناره گرفتند.2ـ عبدالکریم قاسم در سال 1914 در بغداد دیده به جهان گشود.
پدرش مسلمان سنی مذهب از قبیله عربی زید قحطانی و مادرش مسلمان شیعه از قبیله عربی تمیم عرفانی بود که هر دو قبل از وقوع کودتای 14 ژوئیه 1958 وفات یافتند.
او در خانواده فقیری پرورش یافت در مدرسه شاگردی آرام بود و غالبا از همکلاسیهای خود کناره می گرفت.
تحصیلات دبیرستانی را در رشته ادبی و با کسب نمرات ممتاز به پایان برد و به عنوان معلم مدرسه ابتدایی شهر «شامید» در استان دیوانه ـ قادسیه فعلی ـ واقع در جنوب عراق مشغول تدریس شد.
پس از یک سال تدریس ـ 1931 تا 1932 میلادی ـ این حرفه را رها کرده وارد دانشکده نظامی گردید و 15 آوریل 1934 با درجه ستوان دومی فارغ التحصیل شد.
در ژانویه 1940 به دانشکده ستاد قدم گذاشت و در دسامبر سال بعد با کسب نمرات ممتاز فارغ التحصیل شد.
در 1950 به جرگه افسران قدیمی در انگلستان پیوست.
در 2 مه 1955 به درجه سرتیپ ستاد و در 6 ژانویه 1959 به درجه سپهبد ستاد و بالاخره در 6 ژانویه 1962 به درجه سرلشکر ستاد ارتقاء یافت.
فعالیت سیاسی و پایان انزوای عبدالکریم قاسم به سال 1935 که در اولین انجمن افسران ناسیونالیست شرکت کرد باز می گردد.
از بارزترین خصوصیات اخلاقی عبدالکریم قاسم، نازک دلی و دلرحمی او بود.
به همین دلیل عفو مکرر سرسخت ترین دشمنان او را نمی توان یک تاکتیک سیاسی برای جلب اعتماد و محبت مردم و ادامه حکومت از این طریق به حساب آورد.
عبدالکریم قاسم در 15 رمضان 1963 در محوطه ساختمان رادیو عراق به دست کودتاچیان به قتل رسید.
ـ نگاهی به تاریخ سیاسی عراق، سرهنگ ع.
الجمیلی، ترجمه محمد حسین زوار کعبه، ص ص 65ـ 68 3ـ در پی سقوط دولت عراق و روی کار آمدن عبدالکریم قاسم در خرداد 1337 (ژوئیه 1958) و تیره شدن روابط ایران و عراق، دولت ایران مصمم شد روابط نظامی خود را با آمریکا توسعه دهد.
منوچهر اقبال نخست وزیر وقت ایران در پاییز همان سال با استفاده از دکترین آیزنهاور که در زمان نخست وزیری حسین علاء اتخاذ شد درباره امضاء پیمان نظامی دو جانبه با مایکل روی وزیر دفاع آمریکا که به همین منظور به تهران آمده بود، به مذاکره پرداخت.
این مذاکرات پس از چندی به عقد قراردادی در 15 اسفند 1337 (5 مارس 1959) منجر شد.
با شروع مذاکرات ایران و آمریکا بر سر عقد قرارداد نظامی دو جانبه، روابط ایران و شوروی سخت به تیرگی گرایید و دولت شوروی واکنش شدیدی نسبت به آن نشان داد.
رادیو مسکو و روزنامه های رسمی و نیمه رسمی شوروی حملات مختلفی را علیه دولت ایران آغاز کردند و روشیلف رئیس جمهور وقت شوروی دعوت ایران را به منظور دیدار از این کشور به عنوان اعتراض به پیمان دوجانبه نظامی رد کرد و تهدید نمود در صورت بروز جنگ احتمالی، ایران نمی تواند مانع از دخالت ارتش شوروی در این کشور شود.
از فرصت مذاکره ایران و آمریکا برای انعقاد قرارداد نظامی، دولت اتحاد شوروی جهت جلوگیری از عقد این قرارداد پیشنهادهای متنوع و جالبی را در زمینه های سیاسی، فنی و اقتصادی به ایران داد لیکن مورد توجه مقامات ایران واقع نشد.
(علیرضا ازغندی، روابط خارجی ایران، نشر قومس، صص 263 ـ 276.)