درباره : ساواک خراسان
تاریخ سند: 26 مهر 1345
درباره : ساواک خراسان
متن سند:
از : تهران به : خراسان شماره : 29711 /316 تعدادی از روحانیون تبریز نامه ای برای آیت الله میلانی نوشته اند و در مورد فرمایشات ملوکانه هنگام افتتاح مجلسین مبنی بر تشکیل انجمنهای ایالتی و ولایتی1 کسب تکلیف و سؤالاتی نموده اند که تکلیف روحانیون در این باره چیست دستور فرمائید به طور غیر محسوس از اظهار نظر نامبرده در این مورد مطلع و نتیجه را سریعا منعکس نمایند.مقدم فوری به فرات بگوئید 27 /7 به مأمور 195 دستور تحقیق داده شد که در ظرف امروز تحقیق کند.
2 27 /7
توضیحات سند:
1ـ همانگونه که در اسناد مربوط گذشت در مهرماه سال 1341، دولت امیر اسداللّه علم لایحه جدیدی در مورد انجمنهای ایالتی و ولایتی به تصویب مجلس رساند که از سوی مراجع تقلید و مجامع مذهبی مغایر اسلام و قانون اساسی تشخیص داده شد.در این لایحه، دولت قید «اسلام» را از شرایط انتخاب کنندگان و انتخاب شوندگان برداشته و به جای «سوگند به قرآن مجید»، سوگند به «کتاب آسمانی» آورده بود.
دولت علم با تصویب این لایحه، راه را برای اسلام زدایی، رواج فرهنگ غرب و تسلط افراد غیر مسلمان بر مصالح سرنوشت ملت مسلمان ایران، هموار می نماید که این لایحه در پی مخالفتهای گسترده روحانیت و مراجع تقلید و به ویژه حضرت آیت الله العظمی خمینی، علم طی تلگرافی به علما در 7 /9 /41 الغای آن لایحه را اعلام کرد.
گرچه دولت علم در آن مقطع تاریخی و تحت فشار قرار گرفتن از سوی علماء رسما عقب نشینی کرده و نتوانست به وعده های خود به اربابان غربی مبنی بر سکولاریسته نمودن مقررات اجتماعی و حاکمیت فرامین دینی، از عرصه جامعه مسلمان ایران عمل نماید، لیکن نظام ستم شاهی پهلوی همواره مترصد بود، که هر زمان بتواند، به طرح کم فروغ نمودن دین در نظام اجتماعی عمل نماید که البته هر اقدام او در این خصوص، مواجه با سیل اعتراضات از سوی قشرهای مختلف اجتماعی و به ویژه سنگرداران حوزه دین یعنی فقهاء و مراجع تقلید می گردید.
و نامه علمای تبریز به حضرت آیت الله میلانی (ره) که در سند آمده است، در این راستا نگاشته شده است.
2ـ منظور از مأمور 195 «فرات» می باشد.
که نام مستعار مأمور نفوذی در بیت مرحوم آیت الله میلانی می باشد.