متن سند:
از: بخش 347
محترماً به عرض میرساند:
در تاریخ 5 /7 /51 خبری وسیله یکی از منابع درباره سخنرانی منصور محسنین در جلسه کلوپ روتاری شمال (تاریخ 4 /7 /51) دایر بر عدم پاسخ قانعکننده درباره علت عدم انتشار نشریه توفیق و به وجود آمدن تشنج در جلسه مزبور واصل و چون منبع خبر مورد اطمینان بود لذا مراتب در بولتن روز 5 /7 /51 درج گردید.
به دنبال جریان فوق عین مندرجات بولتن یاد شده در کمیسیون مسائل روز که در بعدازظهر روز 5 /7 /51 در وزارت اطلاعات تشکیل شده بود قرائت و آقای تدین مدیرکل مطبوعات وزارت اطلاعات که در جلسه کلوپ روتاری حضور داشته اظهار نمود که هیچگونه تشنجی که موجبات به هم خوردن نظم جلسه گردد مشاهده نشد.
در تعقیب جریان مذکور تیمسار ارتشبد ریاست معظم ساواک مقرر فرمودند: «درباره اظهارات نماینده ساواک و اظهارات تدین که در صورت جلسه درج شده تحقیق گردد.
»
در اجرای اوامر صادره اقداماتی انجام که نتیجه به شرح زیر از عرض میگذرد.
1- منبع شماره 5760 که در جلسه مزبور شخصاً حضور داشته اعلام نموده باتوجه به اینکه در جلسات کلوپ روتاری شمال رجال ورزیده و دانشمندی شرکت و سخنرانی مینمایند سخنرانی آقای محسنین که درباره تأثیر مطبوعات در جامعه ایراد شد بسیار پیش پا افتاده و تقریباً خالی از مطلب اساسی بود به طوری که پس از چند دقیقه به علت سستی مطلب تقریباً حضار همگی در گوشی با هم صحبت میکردند و بیش از ده دقیقه بیشتر صحبت مشارالیه به طول نیانجامید سپس سؤالات مطرح گردید: شخصی به نام عقیلی درباره عدم پیشرفت مطبوعات نسبت به گذشته و همچنین کمک دولت به مطبوعات سؤال کرد و پاسخدهنده ضمن اشاره به اینکه دولت ارشاد میکند نه کمک از زندگی مرفه صاحب امتیاز مجله یغما که دارای 17 فرزند میباشد صحبت و اضافه نمود آیا شما قانع شدید و در این هنگام عقیلی و عدهای دیگر با صدای بلند گفتند قانع نشدیم سپس شخصی به نام باقرزاده درباره علت توقیف روزنامه توفیق سؤال کرد که محسنین جواب داد من نمیدانم شاید مشکلات داخلی باشد که این پاسخ با خنده و استهزاء حاضران مواجه گردید.
سپس آقای خواجه نصیری سؤال کرد که در همه جای دنیا مطبوعات دولت را هدایت میکنند در صورتی که شما میگویید در اینجا دولت مطبوعات را ارشاد میکند در این مورد آقای محسنین خیلی سطحی جواب داد و مملکت را به یک ساختمان بلند تشبیه کرد و گفت مردم قادرند تا طبقه پنجم این ساختمان را ببینند ولی دولت آخرین طبقه را هم خواهد دید بنابراین دولت باید همیشه مؤسسات را ارشاد نماید که این پاسخ برای حضار گران آمد و جلسه مجدداً متشنج گردید و عقیلی گفت وای به حال نخست وزیری که این آقا با این منطق مشاور مطبوعاتی او باشد عدهای به رئیس اشاره کردند که جلسه را تعطیل کنند تا بیشتر از این افتضاح به بار نیاید و رئیس هم جلسه را در ساعت 1430 ختم کرد.
ضمناً کلیه مطالب فوق توسط منبع 3954 که در جلسه حضور داشته تأیید گردیده است.
2- دکتر هوشنگ نهاوندی رئیس دانشگاه تهران که در جلسه حضور داشته کتباً اعلام نموده که سخنان منصور محسنین در جلسه مزبور بیست دقیقه به طول انجامید که پس از سخنرانی به سؤالات در حد امکان ولی با احتیاط جواب دادهاند ولی در مصاحبه حضوری که با مشارالیه به عمل آمد رئیس دانشگاه تهران اظهار داشت:
الف- سطح صحبتهای آقای محسنین بالا نبود و در مقابل سؤالات به هر حال جوابی داده است.
ب- در مورد علت توقیف روزنامه توفیق اظهار داشت که پا را از حد خود بیرون گذاشته بود که البته اگر این عبارت را به کار نمیبرد بهتر بود.
پ- استهزاء و خنده حضار به خاطر نارسایی سخنرانی او صحت ندارد و مطلبی که موجب افتضاح باشد ایراد نکرده و تا آنجا که به یاد دارم تشنج به وجود نیامده است.
ت- اصولاً سخنرانی او بد نبوده ولی پاسخگویی او به سؤالات متوسط بوده است.
3- نواری که توسط خبرگزاری پارس از سخنرانی وی ضبط گردیده دریافت و کلیه مطالب آن شنیده شد با توجه به اینکه اشارات و حرکات و عدم توجه مدعوین نسبت به گفتار سخنران از نوار مشهود نیست معهذا شواهد و قرائتی از گفتار اشخاص به شرح زیر در نوار مربوط ضبط شده که وجود تشنج در جلسه مورد نظر را تأیید میکند.
الف- ناطق در پاسخ پرویز که درباره تیراژ جراید سؤال مطرح نموده گفت نمیدانم توانستم جواب سؤال شما را بدم سؤالکننده جواب داد نه حضار همگی خندیدند.
ب- به دنبال جریان مزبور رئیس کلوپ روتاری خطاب به منصور محسنین گفت اگر دوستی نظرش را بیان میفرماید بنده از جنابعالی استدعا میکنم به بزرگواری خودتان ببخشید.
پ- محسن باقرزاده در مورد عدم انتشار هفته نامه توفیق سؤال کرد ناطق در خاتمه پاسخ به وی گفت من نمیدانم توانستم جواب شما را بدم یا نه که هم همه حضار بلند شدند و نتیجتاً رئیس جلسه به منظور حفظ آرامش شروع به نواختن چکش کرد.
ت- شخصی به نام رستار به سخنان محسنین که کلمه یاوهگویان را در مورد عدم انتشار هفتهنامه توفیق به کار برده بود با لحن بسیار تند حمله کرد و همزمان با این جریان زمزمههایی که مفهوم نیست از نوار به گوش میرسد.
نظریه:
با توجه به اینکه وجود تشنج در جلسه مورد بحث وسیله سر منبع تأیید و نوار ضبط شده در این مورد نیز (تا حدودی که مفهوم بوده) با گزارشات منابع یاد شده مطابقت دارد لذا چنین به نظر میرسد که تشنجاتی در جلسه مزبور وجود داشته است.
مراتب استحضاراً معروض گردید.
بررسیکننده
رئیس بخش 347 احسنی 3 /8 /51
معاون اداره چهارم عملیات و بررسی 3 /8
رئیس اداره چهارم عملیات و بررسی شهاب 3 /8 /51
منبع:
کتاب
کلوپ روتاری به روایت اسناد ساواک - جلد دوم صفحه 48