موضوع: وضع مجلس شورا
تاریخ سند: 10 اسفند 1347
موضوع: وضع مجلس شورا
متن سند:
گزارش خبراز: ۳۲۲ تاریخ: 10 /12 /47
به: عرض می‌رسد
موضوع: وضع مجلس شورا
یکی از مسائل مورد بحث در دو هفته گذشته میهمانی‌های آقای اردشیر زاهدی بود که مرتب هر چند روز چند کمیسیون را به ناهار دعوت می‌نمود و موجب تعبیرات مختلف گشته بود. در بعضی محافل مجلس شایع بود که این کار زاهدی مقدمه‌چینی برای احراز پست نخست‌وزیری است. بعضی معتقد بودند که چون آقای زاهدی تیمی مستقل ندارد و اطرافیان وی نیز چندان دارای تحصیلات خوب و سوابق شایسته نیستند و با امثال خوانساری‌ها نمی‌شود کابینه تشکیل داد، لذا این فکر صحیح نیست. بعضی معتقد بودند که مسئله تیم مهم نیست ولی عضو نبودن اردشیر زاهدی در حزب ایران نوین با وجود اکثریت حزبی در مجلس امکان نخست‌وزیری وی را مشکل می‌سازد. مگر اینکه نامبرده به عضویت حزب درآید. آن هم بلافاصله با عضویت در حزب و احراز سمت نخست‌وزیری صورت ظاهر درستی ندارد. بالاخره عده‌ای معتقد بودند که هیچ دلیلی و موجبی برای رفتن هویدا در میان نیست و پای هیچ خطائی یا اشتباهی یا ضرورتی به میان نیامده که نامبرده جای خود را به دیگری واگذار نماید و مهمانی دادن آقای زاهدی هم صرفاً برای تحبیب نمایندگان مجلس بوده است. زیرا شایع شده بود که زاهدی به علت عدم حضور در جلسات مجلس حتى مواقعی که لوایح خارجه در دستور بوده است به مجلس بی‌اعتنایی و توهین نموده و از این رو زاهدی در صدد رفع سوء‌تفاهم برآمده است.
موضوع دیگر مسئله بحث در لایحه بودجه است که نطق مخالف و موافق هیچ کدام با حرارتی توأم نیست و شروع نطق مخالف که وسیله آقای پزشکپور1، لیدر "پان ایرانیست"2 انجام گرفت بسیار سرد و خالی از نکات جالب بود و با آنکه بیش از شش ساعت وقت مجلس تلف شد. هیچ نکته جدیدی جز تکرار مکررات و آنچه در گزارش کمیته انقلاب اداری که به خصوص در حزب ایران نوین گفته شده بود، حاوی مطلب تازه‌ای نبود و با آن که نطق مخالف همیشه در مجلس شنونده بیشتری دارد، در این مدت اغلب دو ثلث نمایندگان در خارج جلسه بودند و اکثریت اظهار می‌دارند که بایستی آئین‌نامه داخلی مجلس را اصلاح و نطق بودجه را که نامحدود است حداکثر به دو ساعت محدود ساخت که هیچ نماینده‌ای نتواند با مقداری تکرار مکررات یا برای خودنمائی ساعت‌ها وقت مجلس و هیأت دولت را تلف نماید و اگر حرف حسابی و انتقاد به جا باشد دو ساعت بسیار کفایت می‌کند و زائد بر آن جنبه تظاهر و خودنمایی دارد.
توضیحات سند:
1- محسن پزشکپور: متولد ۱۳۰۶، لیسانسیه رشته قضایی است. کار مطبوعاتی را در سال ۱۳۲۹ آغاز کرده و طی این مدت با نشریات ساسانی و ندای پان ایرانیست همکاری داشته و مدیر خاک و خون بوده است. وی به دریافت نشان اصلاحات ارضی نایل آمده است. از تألیفات او کتاب "ما چه می‌خواهیم" را می‌توان نام برد. پزشکپور عضو مجلس شورای ملی در دوره‌های بیست و دوم و بیست و چهارم بوده و عضویت هیات مدیره کانون وکلای دادگستری را نیز به عهده داشته است.(کتاب: چهره مطبوعات ایران)
۲- حزب پان ایرانیست: از سال ۱۳۲۴ در مقابل فعالیت‌های حزب توده، عده‌ای از جوانان دانش‌آموز میهن‌پرست، تشکیلاتی به نام پان ایرانیست بر مبنای مکتب پان ایرانیسم تشکیل می‌دهند. در دوره‌های حکومت دکتر مصدق ابتدا این گروه به دو دسته تقسیم می‌شوند، ولی مجدداً به هم می‌پیوندند. پس از کودتای ۲۸ مرداد، گروه بار دیگر کاملاً به دو قسم تقسیم می‌گردد. گروهی به رهبری محسن پزشکپور و دکتر محمدرضا عاملی تهرانی زیر عنوان حزب پان ایرانیست به فعالیت آشکار ادامه داد. برخی از اعضای این حزب در دو دوره به نمایندگی مجلس انتخاب شدند و دکتر عاملی تهرانی در کابینه‌های شریف امامی و ازهاری وزیر هم شد. گروه دوم زیر نام حزب ملت ایران و به رهبری داریوش فروهر به فعالیت پرداخت. این گروه بعد از ۲۸ مرداد با جبهه ملی در یک صف بود.
(برگرفته از کتاب سی و هفت سال)