موضوع : اظهارات دکتر مسعود حجازی
تاریخ سند: 20 فروردین 1343
موضوع : اظهارات دکتر مسعود حجازی
متن سند:
شماره : 813 /20 الف چند روز قبل آقای دکتر مسعود حجازی عضو جبهه ملی در یک صحبت در مورد آزادی آقای خمینی1 اظهار داشت علت آزادی خمینی را نمیدانم ولی آزاد شدن او از نظر موقعیت سیاسی خیلی به نفع جبهه ملی میباشد آقای خمینی هیچ نوع ارتباطی با جبهه ملی نداشت و ندارد ولی چون مردم کشور از نظر مذهبی تعصبی نسبت به ایشان دارند و علاقمندی نشان میدهند لذا ما میتوانیم با نزدیکی به او اظهار علاقه مردم به نفع خود استفاده کنیم و مردم را بیشتر متشکل نمائیم.دکتر حجازی در مورد وضع جبهه و سکوت اخیر اظهار نمود در گذشته ما برخورد عجیبی با دستگاه داشتیم بدین معنی که دستگاه ما را تهدید میکرد که هرکس تظاهر نماید با نیروی دولت روبرو خواهد شد و ما هم عیلرغم آن نیرو به خیابانها می آوردیم در نتیجه لازم بود که ما مسلحانه با قوای دولت روبرو شویم ولی چنین برنامه ای نداشتیم و نمیتوانستیم داشته باشیم زیرا مردم از تظاهرات مسلحانه استقبال نمیکردند و ما هم آن نیرو و قدرت را نداشتیم اکنون هم مردم انتظار دارند تظاهرات سابق ادامه یابد ولی آن راه از نظر تاکتیک اشتباه بود و کسانیکه آن راه را رفتند نتیجه اش را دیدند و اکنون در زندان میباشند و مردم هم از آنها حمایت نکردند بدین جهت ما سکوت کردیم تا فکری بیشتری در این موارد بنمائیم در گذشته ما خیلی سعی کردیم رهبران جبهه ملی را معتقد به روش تشکیلاتی کنیم ولی نتوانستیم اما در اثر گذشت زمان توانستیم این فکر رادر آنان به وجود آوریم و موفق شدیم فعلاً شخصیتهائی که از نظر سیاسی مورد تنقید عموم مردم و حتی جهانیان هستند از حزب ایران جدا کنیم.
ما تشکیلات آینده را از افراد صددرصد مطمئن انتخاب خواهیم کرد و سازمانها را خیلی کوچک به وجود می آوریم که اگر افراد ناصالح در بین آنان وجود داشته باشد زودتر شناخته شوند و از افراد مطابق مسئولیتشان کار خواهیم خواست.
گیرندگان : اداره کل سوم بخش 312 (2 نسخه) مراتب در بولتن اخبار روز 23 /1 /42 درج گردید به پرونده 1050ک ضمیمه و بایگانی شود
توضیحات سند:
1ـ به دنبال سخنرانی حضرت امام خمینی در 13 خرداد 1342 که در سخنان مبسوطی پاسخ اظهارات شاه در سفرش به قم را داد.صبح روز 15 خرداد امام دستگیر شد و انعکاس خبر در میان مردم منجر به برپایی تظاهرات گسترده خودجوشی در تهران و قم شد.
جبهه ملی از این فرصت ایجاد شده هم نتوانست استفاده کند و به جای اقدام در جهت حرکت های مردمی خود را کنار کشید که این مسئله محبوبیت باقیمانده آنان در میان بازاریان و مذهبیون را از بین برد.
در این میان نهضت آزادی با اعتقاد به عنصر اسلام در مبارزات سیاسی و اجتماعی ارتباط نزدیکی با روحانیون داشت.
نشریات و بیانیه های نهضت آزادی پس از 15 خرداد، این حرکت با نام «قیام مقدس» در دفاع از مذهب و آزادی مورد ستایش قرار می دهد و 15 خرداد در نمایش پایگاه اجتماعی روحانیون و «بت شکن کبیر ـ آیت الله خمینی» معرفی می کند تا آنجا که می نویسد «پیکار تاریخی و هیجان انگیز نیمه خرداد 42 تجسم درخشان آرمانی بود که طی سالها مبارزه زیر پرچم مقدس نهضت ملی ایران در دل می پروراندیم».
برای اطلاعات بیشتر به تاریخ شفاهی انقلاب اسلامی و زندگی نامه سیاسی مهندس بازرگان نشر مرکز تهران 74 مراجعه شود.