صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

موضوع: برگزاری مجلس ختم

تاریخ سند: 15 تیر 1349


موضوع: برگزاری مجلس ختم


متن سند:

از: 10 / ﻫ تاریخ:15 /4 /1349
به: 316 شماره: 54400
موضوع: برگزاری مجلس ختم

به مناسبت درگذشت آیت‌اله امینی1 در تهران مجلس فاتحه‌ای صبح روز 15 /4 /1349 از طرف آیت‌اله بهبهانی در مسجد سیّد برگزار که در این مجلس عده‌ای از روحانیون و سایر طبقات شرکت نموده بودند.
نظریه شنبه: آیت‌اله امینی صاحب مجلدات کتاب الغدیر2 می‌باشد که اخیراً در تهران فوت شده است. ضمناً‌ در مجلس مذکور چند نفر از وعاظ سخنرانی که هیچ کدام سخنان خارج از موضوع ایراد ننمودند.
نظریه یکشنبه: نظریه شنبه مورد تایید است. دانشگر

10702

توضیحات سند:

1. علامه شیخ عبدالحسین امینى تبریزى، معروف به علامه امینى، فرزند مرحوم حجت‌الاسلام حاج میرزا احمد در سال 1281 هـ ش، (1320 هـ ق) در شهر تبریز به دنیا آمد. او مقدمات علوم را نزد پدر آموخت و آن گاه از محضر عالمانى چون سید محمد مولانا و سید مرتضى خسروشاهى کسب فیض کرد. پس از گذراندن مقدمات علوم و سطوح فقه و اصول رهسپار نجف اشرف شد و در مجلس درس مراجعى چون آیت‌الله‌ سید ابوالحسن اصفهانى، آیت‌الله‌ محمد حسین نائینى و آیت‌الله‌ شیخ عبدالکریم حائرى حاضر گردید و در سن جوانى از آنها اجازه اجتهاد گرفت. علامه امینى در سال 1316هنگامى که 35 سال داشت، نخستین تألیفش را به نام «شهدا الفضلیۀ» منتشر کرد که طى آن جایگاه علمى خویش را ظاهر ساخت. بزرگترین و ارزشمندترین اثر علامه امینى «دائره‌المعارف الغدیر» در اثبات ولایت و تشیع مى‌باشد. تفسیر سوره حمد، حاشیه بر رسائل شیخ مرتضى انصارى، حاشیه بر مکاسب شیخ مرتضى انصارى، علم الدرایه و ریاض الانس از دیگر آثار ایشان است. وى کتابخانه‌اى در نجف اشرف به نام امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) تأسیس کرد که بالغ بر 40 هزار کتاب دارد. آیت‌الله‌ امینى سرانجام در تیرماه سال 1349 پس از دو سال بیمارى دارفانى را در تهران وداع گفت و در نجف اشرف در کنار کتابخانه خود به خاک سپرده شد.
2. الغدیر نام کتابی‌ست به قلم علامه امینی در ۲۰ جلد که موضوع عمدۀ کتاب واقعه غدیر خم به روایت اهل سنت است. در سال ۱۰ هجری در حجه الوداع در نزدیکی برکه‌ای به نام غدیر، پیامبر اکرم (ص) در خطبه‌ای علی بن ابی طالب علی(ع) را پس از خود به عنوان مولا و پیشوای مسلمین به مردم معرفی می‌کنند. اما پس از رحلت حضرت محمد (ص) ۷۰ روز بعد از واقعه غدیر میان مسلمین بر سر جانشین پیامبر اختلاف افتاد. علامه امینی با استناد به کتب معتبر اهل سنت در این کتاب ثابت کرده که واقعه غدیر اتفاق افتاده و ولایت مسلمین بعد از رسول خدا بر عهده امام علی(ع) بوده است.
نویسنده در این کتاب به ۱۱۰ تن از صحابه و ۸۴ نفر از تابعین پیامبر که حدیث غدیر را روایت کرده‌اند اشاره می‌کند. آنگاه ۳۶۰ تن از راویان حدیث غدیر از قرن دوم تا چهاردهم را بر می‌شمارد. در پایان هم اشعار شاعران مختلف را درباره این موضوع ذکر می‌کند.
علامه‎ ‎امینی خود‎ ‎می‎گوید‎ ‎که‎ ‎من‎ ‎برای‎ ‎نوشتن‎ ‎الغدیر‎ ‎‌۱۰‌‎ ‎هزار‎ ‎جلد‎ ‎کتاب‎ ‎از‎ «باء» ‎بسم‎ ‎الله‎ ‎تا «تاء» تمّت‎ ‎آن‎ ‎خوانده ام‎ و‎ ‎به‎ ‎‌۱۰۰هزار‎ ‎جلد‎ ‎کتاب، ‎ ‎مراجعات‎ ‎مکرر‎ ‎داشته ام‎. لازم به ذکر است که ایشان‎ ‎در‎ ‎شبانه‎ ‎روز‎ ‎حدود‎ ‎‌۱۷‌‎ ‎ساعت‎ ‎مطالعه‎ ‎می نموده ‎و‎ ‎برای‎ ‎مطالعه‎ ‎کتبی‎ ‎که‎ ‎در‎ ‎دسترس‎ ‎نداشت‎ ‎رنج‎ ‎سفرهای‎ ‎گوناگونی را‎ ‎به‎ ‎جان‎ ‎خریده است و به کتابخانه‌های کشورهای مختلف از جمله عراق، هندوستان، مغرب، مصر و پاکستان و کشورهای دیگر دنیا مسافرت کرد.
او‎ ‎از‎ ‎برجسته‎ترین‎ ‎افرادی‎ ‎است‎ ‎که‎ ‎به‎ ‎خاطر‎ ‎دفاع‎ ‎از‎ ‎حریم‎ ‎اسلام‎ ‎و‎ ‎تشیع‎ ‎و‎ ‎مخصوصاً‎ ‎دفاع‎ ‎از‎ ‎مقام‎ ‎والای‎ ‎بزرگمرد‎ ‎جهان‎ ‎انسانیت‎ ‎حضرت‎ ‎علی(ع) ‎قد‎ ‎علم‎ ‎کرده‎ ‎و‎ ‎با‎ ‎فداکاری‎ ‎و‎ ‎اخلاص‎ ‎عجیب‎ ‎و‎ ‎شهامت‎ ‎و‎ ‎ابتکاری‎ ‎کم‎ ‎نظیر، ‎ ‎رسالت‎ ‎بزرگ‎ ‎خود‎ ‎را‎ ‎به‎ ‎خوبی‎ ‎انجام‎ ‎داد. علامه‎ ‎امینی‎ ‎شخصیتی‎ ‎است‎ ‎که‎ ‎یک‎ ‎تنه‎ ‎در‎ ‎برابر‎ ‎تحریف‎ ‎کنندگان‎ ‎تاریخ‎ ‎قیام‎ ‎کرد‎ ‎و‎ ‎با‎ ‎قلم‎ ‎توانا‎ ‎و‎ ‎آتشین‎ ‎و‎ ‎در‎ ‎عین‎ ‎حال‎ ‎منطقی‎ ‎و‎ ‎علمی‎ ‎خود، ‎ ‎پرده ها‎ ‎را‎ ‎کنار‎ ‎زد‎ ‎و‎ ‎حقایق‎ ‎را‎ ‎از‎ ‎لابلای‎ ‎زوایای‎ ‎تاریک‎ ‎تاریخ، ‎ ‎بیرون‎ ‎کشید‎. بیش‎ ‎از‎ ‎پنجاه‎ ‎سال‎ ‎است‎ ‎که‎ ‎از‎ ‎تدوین‎ ‎کتاب‎ ‎الغدیر‎ ‎می گذرد‎ ‎و‎ ‎با‎ ‎اطمینان‎ ‎می‎توان‎ ‎گفت‎ ‎که‎ ‎جامعه‎ ‎محققین‎ ‎اعم‎ ‎از‎ ‎شیعه‎ ‎و‎ ‎سنی‎ ‎با‎ ‎نام‎ ‎الغدیر‎ ‎و‎ ‎با‎ ‎نوشته‎های‎ ‎علمی‎ ‎و‎ ‎عمیق‎ ‎و‎ ‎محققانه‎ ‎و‎ ‎پر‎ ‎احساس‎ ‎علامه‎ ‎امینی‎ ‎آشنا‎ ‎هستند‎. ‎اما‎ ‎در‎ ‎طول‎ ‎این‎ ‎زمان‎ ‎هنوز‎ ‎کسی‎ ‎نتوانسته‎ ‎برای‎ ‎الغدیر‎ ‎حتی‎ ‎صفحه ای‎ ‎ردّیه‎ ‎و‎ ‎یا‎ ‎نقدی‎ ‎که‎ ‎قابل‎ ‎اعتنا‎ ‎باشد، ‎ ‎بنویسد‎ ‎و‎ ‎این‎ ‎خود‎ ‎نشانگر‎ ‎استحکام‎ ‎و‎ ‎متقن‎ ‎بودن‎ ‎مطالب‎ ‎این‎ ‎کتاب‎ ‎است‎ ‎که‎ ‎حتی‎ ‎مخالفین‎ ‎شیعه‎ ‎نیز‎ ‎نتوانسته‎اند‎ ‎اشکالی‎ ‎بر‎ ‎آن‎ ‎وارد‎ ‎نمایند.
بدون‎ ‎شک‎ ‎در‎ ‎کنار‎ ‎تلاش‎ ‎و‎ ‎همت‎ ‎والای‎ ‎این‎ ‎مرد‎ ‎بزرگ، ‎ ‎عوامل‎ ‎دیگری‎ ‎نیز‎ ‎در‎ ‎خلق‎ ‎این‎ ‎کتاب‎ ‎گرانسنگ‎ ‎موثر‎ ‎بوده‎ ‎است. از‎ ‎علامه‎ ‎امینی‎ ‎و‎ ‎نزدیکان‎ ‎این‎ ‎بزرگوار‎ ‎به‎ ‎کرّات‎ ‎نقل‎ ‎شده‎ ‎است‎ ‎که‎ ‎در‎ ‎هنگام‎ ‎مواجه‎ ‎شدن‎ ‎با‎ ‎مشکلی‎ ‎در‎ ‎مسیر‎ ‎نگارش‎ ‎این‎ ‎کتاب، ‎ ‎به‎ ‎حرم‎ ‎حضرت‎ ‎علی‎ ‎علیه‎ ‎السلام‎ ‎پناه‎ ‎برده‎ ‎و‎ ‎از‎ ‎آن‎ ‎خورشید‎ ‎عالم تاب‎ ‎کمک‎ ‎می طلبیدند. هر‎ ‎کس‎ ‎این‎ ‎کتاب‎ ‎را‎ ‎می خواند، ‎ ‎درک‎ ‎می‎کند‎ ‎که‎ ‎توفیق‎ ‎الهی‎ ‎و‎ ‎کمکهای‎ ‎امیرالمومنین‎ ‎علیه‎السلام‎ ‎در‎ ‎نگارش‎ ‎این‎ ‎کتاب‎ ‎موثر‎ ‎بوده‎ ‎است. این‎ ‎کتاب‎ ‎در‎ ‎‌۲۰‌‎ ‎جلد‎ ‎به‎ ‎زبان‎ ‎عربی، ‎ ‎با‎ ‎نثری‎ ‎شیوا‎ ‎و‎ ‎رسا‎ ‎نگارش‎ ‎یافته‎ ‎و‎ ‎چاپ‎ ‎گردیده‎ ‎است.‎
در‎ ‎اینجا‎ ‎سوالی‎ ‎دیگر‎ ‎پیش‎ ‎می آید‎ ‎که‎ ‎علت‎ ‎شهرت‎ ‎الغدیر‎ ‎چیست‎ ‎که‎ ‎محل‎ ‎رجوع‎ ‎اصناف‎ ‎مختلف‎ ‎علمای‎ ‎شیعه‎ ‎و‎ ‎سنی‎ ‎شده‎ ‎است؟‎
از‎ ‎مهمترین‎ ‎نکات‎ ‎قابل‎ ‎توجه‎ ‎اینست‎ ‎که‎ ‎علامه‎ ‎امینی‎ ‎بر‎ ‎خلاف‎ ‎اکثریت‎ ‎علما، ‎ ‎به‎ ‎صورت‎ ‎کانالیزه‎ ‎مطالعه‎ ‎نمی‎کردند‎ ‎و‎ ‎در‎ ‎مورد‎ ‎موضوع‎ ‎تحقیقی‎ ‎خود‎ ‎تنها‎ ‎به‎ ‎متون‎ ‎رشته ای‎ ‎خاص‎ ‎مراجعه‎ ‎نمی نمودند‎ ‎بلکه‎ ‎به‎ ‎تمامی‎ ‎منابع‎ ‎مطبوع‎ ‎و‎ ‎مخطوط‎ ‎موجود‎ ‎که‎ ‎به‎ ‎آن‎ ‎موضوع‎ ‎خاص‎ ‎پرداخته‎ ‎بودند‎ ‎رجوع‎ ‎نموده‎ ‎و‎ ‎در‎ ‎تحلیل های‎ ‎علمی‎ ‎خود‎ ‎از‎ ‎همگی‎ ‎آنها‎ ‎استفاده‎ ‎می کردند‎. ایشان‎ ‎برای‎ ‎نگارش‎ ‎الغدیر‎ ‎کلیه‎ ‎کتابهای‎ ‎تفسیری، ‎روایی، ‎تاریخی،‎ ‎رجالی،‎ ‎انصاب،‎ ‎لغت،‎ ‎و‎ ‎دیوان های‎ ‎شعری‎ ‎را‎ ‎با‎ ‎دقت، ‎ ‎مورد‎ ‎مطالعه‎ ‎قرار‎ ‎داده‎اند‎. ‎با‎ ‎عنایت‎ ‎به‎ ‎همین‎ ‎موضوع‎ ‎است‎ ‎که‎ ‎علامه‎ ‎امینی‎ ‎خود‎ ‎در‎ ‎ابتدای‎ ‎الغدیر‎ ‎نوشته‎اند ‎»‎الغدیر‎ ‎فی‎ ‎الکتاب‎ ‎والسنه‎ ‎والادب‎. ‎کتابٌ‎ ‎دینیٌ،‎ ‎علمیٌ،‎ ‎فنیٌ،‎ ‎تاریخیٌ،‎ ‎ادبیٌ،‎ ‎اخلاقیٌ‎. « ‎که‎ ‎همین‎ ‎شیوه‎ ‎منحصر‎ ‎به فرد، ‎یکی‎ ‎از‎ ‎علل‎ ‎جاودانه‎ ‎شدن‎ ‎الغدیر‎ ‎شده‎ ‎است.

منبع:

کتاب آیت‌الله العظمی میرسید علی موسوی بهبهانی به روایت اسناد ساواک صفحه 232

صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.