موضوع: مهندس منصور روحانی وزیر آب و برق
تاریخ سند: 15 خرداد 1348
موضوع: مهندس منصور روحانی وزیر آب و برق
متن سند:
از: 312 تاریخ:15 /3 /1348شماره: 189 /312
موضوع: مهندس منصور روحانی وزیر آب و برق
طبق اطلاع موثق بعد از قیام ملی 28 مرداد1 سال 32 وقتی که همکاران و یاران مصدق هر کدام از ترس مجازات متواری و مخفی بودند مهندس جهانگیر حق‌شناس2 وزیر راه حکومت مصدق مدت دو ماه و نیم در منزل مهندس منصور روحانی وزیر فعلی آب و برق مخفی بود و مهندس روحانی به شدت مراقبت می‌کرد که حق‌شناس به دست مأمورین انتظامی نیافتد.
نظریه منبع: مهندس روحانی از بانیان حزب ایران بود ولی بعداً از آن کناره‌گیری کرد و در سال 32 عضو این حزب می‌شود معهذا مسئله جالب توجه آن است که در عین تظاهر به شاهدوستی از یکی اعضاء حزب ایران و یاران وفادار مصدق حمایت و حفاظت می‌نموده.
ملاحظات 312: منبع این خبر فرد صادقی است و با توجه به دسترسی که دارد خبر او صحیح به نظر می‌رسد.
در ساعت 45: 7 روز 17 /4 سال 1348به بخش 327واصل گردید.
ضمیمه سابقه 17 /3
منصور روحانی
بایگانی شود. 19 /3 /48
توضیحات سند:
1. کودتای 28 مرداد 1332: نهضت ملی شدن صنعت نفت ایران ضربۀ بزرگی بر منافع دول استعمارگر، بویژه انگلستان وارد کرد. با برنامه‌ریزی مشترک آمریکا و انگلیس کودتای 28 مرداد با موفقیت اجرا شد و سرآغاز دیکتاتوری 25 ساله محمدرضا گردید. انگلیسی‌ها موفق شدند موافقت آمریکا را با سقوط مصدق جلب کنند و نقش اصلی با انگلیسی‌ها بود. سپهبد فضل‌الله زاهدی مأمور انگلیسی ها و سرلشگر حسن اخوی طراح کودتا و مغز متفکر سرلشگر ارفع بود.کرمیت روزولت (مقام سازمان سیا) برای حسن اجرای کودتا به تهران سفر کرد. در روز 24 مرداد 1332 محمدرضا حکم عزل مصدق از نخست‌وزیری و انتصاب زاهدی به نخست‌وزیری را صادر می‌کند، اما دکتر مصدق این حکم را نمی‌پذیرد و متوجه کودتا می‌شود. کودتاگران خلع سلاح شده و شاه به نوشهر و از آنجا به بغداد و سپس به ایتالیا می‌رود. اما کودتا در 28 مرداد، با کشاندن جمعیتی به خیابانها و حمله به منزل مصدق موفق می‌شود. زاهدی زمام امور را در دست می‌گیرد و محمدرضا به کشور بازمی‌گردد و حکومت سرکوب را در کشور حاکم می‌کند. در ابتدای سال 1379 وزیر خارجه آمریکا اعتراف کرد که در کودتای 28 مرداد ایران، آمریکا نقش داشته است.
2. جهانگیر حق‌شناس، فرزند حسین در سال 1289ﻫ ش در تهران به دنیا آمد. در رشته مهندسی مکانیک تحصیل کرد و در رشته ماشین دکترا گرفت. وی مدیر عامل شرکت بیمه، وزیر راه کابینه مصدق و عضو کمیته مرکزی و موسس حزب ایران بود. حق‌شناس یکی از سخنرانان همایش روز 25 /5 /1332 میدان بهارستان بود و در پایین آوردن مجسمه‌های شاه شرکت داشت. در فعالیتهای جبهه ملی در انتخابات دوره بیستم فعال بود. او معتقد به جبهه ملی و طرفدار درجه 1 مصدق معرفی شد. چند بار در زمان شاه زندان رفت. بعد از کودتای 28 مرداد مخفی شد. او طی نامه‌ای به فرماندار نظامی تهران طلب عفو و استرحام کرد. سپهبد زاهدی در مورد وی گفته بود: «به حق شناس کسی معترض نشده آزادانه مشغول بکار خود باشد.»
(اسناد ساواک ـ پرونده انفرادی)