موضوع: فعالیت‌های انفرادی
تاریخ سند: 7 دی 1337
موضوع: فعالیت‌های انفرادی
متن سند:
شماره: 2 /3 /4397 تاریخ:7 /10 /1337موضوع: فعالیت‌های انفرادی
اظهارات اللهیار صالح در منزل برادرش جهانشاه صالح در روز جمعه گذشته دایر به اینکه اخیراً آقایان عبدالله انتظام1 ابوالحسن ابتهاج و اسداله علم جلساتی دارند، توسط منبع موثق دیگری تأیید و اضافه می‌شود که این جلسات از ماه گذشته تاکنون چندین بار در محل‌های مختلف تشکیل و در دو جلسه اخیر هم بین آقایان نامبرده در مورد تشکیل دولت آینده و همچنین تقویت حزب مردم به طور غیرمستقیم مذاکرات مفصلی به عمل آمده است.
توضیح آنکه حسن ارسنجانی رهبر جمعیت آزادی سابق هم اخیراً اغلب هفته‌ای یکی دو بار صبح زود برای ملاقات آقای علم به منزل ایشان که در نزدیکی منزل او واقع است می‌رود و چند بار هم آقای علم شخصاً برای ملاقات ارسنجانی به منزل او رفته است.
با سابقه برای اخذ دستور بیاورید.
مقرر فرمودند حتماً بایستی در این مورد تحقیقات ادامه داشته باشد و بهره‌برداری کامل هم انجام پذیرد.
توضیحات سند:
1. سیدعبدالله انتظام وزیری فرزند سیدمحمد انتظام السلطنه به سال 1275 ش در تهران به دنیا آمد. او که از نوادگان میرزاعیسی وزیر تفرشی معروف به وزیر بود، تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در دارالفنون طی کرد، سپس وارد مدرسه آلمانی‌‌های تهران شد و بعد برای ادامه تحصیل به آمریکا رفت و پس از بازگشت در وزارت امور خارجه استخدام و در طول فعالیت، مقام‌های اداری و سیاسی مهمی را دارا شد که از آن جمله است:نایب اول سفارت ایران در آمریکا (21 فروردین 1210 ش)، نایب اول سفارت ایران در لهستان (19 اردیبهشت 1310 ش)، نایب اول سفارت ایران در سوئیس (خرداد 1311 ش)، کنسول ایران در چک اسلواکی (17 تیر 1315 ش)، عضو علی‌البدل ایران در جامعه ملل (از14 شهریور 1315 ش)، وزیرمختار ایران در لاهه ( از 14 شهریور 1328 ش) وزیر امور خارجه در کابینه حسین علاء (فروردین 1330 تا اردیبهشت 1330 ش)، وزیر امورخارجه در کابینه سپهبد زاهدی (شهریور 1332 تا فروردین 1334 ش)، وزیر امور خارجه در کابینه حسین علاء (19 فروردین 1334) و با حفظ سمت نایب نخست‌وزیر شد. از 3 دی 1334 ش تا 23 خرداد 1335 ش وزیر مختار ایران و از 23 خرداد 1335 تا 14 فروردین 1336 ش وزیر مشاور و نایب نخست‌وزیر (حسین علاء) بود.
از آن پس تا 12 آبان 1342 ش رئیس هیئت مدیره و مدیر عامل شرکت ملی نفت ایران شد و از 11 تیر 1341 ش تا 29 بهمن 1341 ش، وزیر مشاور در کابینه اسدالله علم بود. انتظام در اجلاسیه‌های مجمع عمومی سازمان ملل متحد از 1311 ش تا 1317 ش به عنوان دبیر و عضو علی‌البدل عضویت داشت.
وی از مؤسسین جمعیت اخوت بود و چندی نیز ریاست آن را برعهده داشت. کتاب سرنوشت بشر (به صورت ترجمه) و مقاله نظری تازه بر تصوف و عرفان با امضای لاادری از آثار او می‌باشد. عبدالله انتظام را می‌توان یکی از مهره‌های انگلیس به حساب آورد که از سال 1349 به سوی آمریکا تغییر جهت داده است. وی از اعضای تشکیلات بین‌المللی فراماسونری و رئیس لژ فراماسونری وفا بود و در لژهای آفتاب و مهر نیز عضویت داشت.
عبدالله انتظام که در زمان تحصیل در امریکا، همسری امریکائی اختیار کرده بود، پس از جدائی از او، دیگر ازدواج نکرد و به زندگی درویشی روی آورد. وی جزء دراویش گنابادی بود و در شب‌های جمعه، به خانقاه می‌رفت و عصرهای دوشنبه نیز در منزل مسکونی خود، از دراویش پذیرایی می‌نمود.
وی در سال 1357ش نیز، به عنوان مدیرعامل شرکت نفت انتخاب و طی حکمی از جانب شاه معدوم به عضویت در شورای سلطنت معرفی شد.
سیدعبدالله انتظام، که پدرخوانده‌ی امیرعباس هویدا نیز بود، در فروردین ماه سال 1362ش از دنیا رفت.
اسناد ساواک، پرونده انفرادی . باقر عاقلی . شرح حال رجال سیاسی و نظامی ایران . جلد 1 . ص 226