گزارش
تاریخ سند: 4 مهر 1351
گزارش
متن سند:
از: 320 محترماً به استحضار می‌رساند: در اجرای اوامر صادره در مورد جلسه مورخه 4 /7 /51 کلوپ روتاری با آقای دکتر نهاوندی1 مذاکره و نظریات ایشان در قبال جلسه مزبور و مطالب ابراز شده از طرف آقای منصور محسنین مشاور مطبوعاتی نخست وزیری استعلام گردید که خلاصه اظهارنظر ایشان ذیلاً به عرض می‌رسد: 1- سطح صحبت‌های آقای محسنین بالا نبوده و در مقابل سؤالات به هر حال جوابی داده است.2- در مورد علت توقیف روزنامه توفیق اظهار داشت که پا را از حد خود بیرون گذاشته بود که البته اگر این عبارت را به کار نمی‌برد بهتر بود.
3- استهزاء و خنده حضار به خاطر نارسائی سخنرانی او صحت ندارد و مطلبی که موجب افتضاح باشد ایراد نکرده و تا آنجا که به یاد دارم تشنج به وجود نیامده است.
4- در مورد یاوه‌سرائی هم که مورد ایراد آقای رستار بود توضیح داد که منظور رادیو بغداد و نظایر آن بوده و در نتیجه رستار از او معذرت خواسته است.
5- اصولاً سخنرانی او بد نبوده ولی پاسخگوئی او به سؤالات متوسط بوده است.
مراتب استحضاراً به عرض می‌رسد.
توضیحات سند:
1ـ هوشنگ نهاوندی فرزند علی اکبر در سال 1312 ه .ش به دنیا آمد.
تحصیلات دانشگاهی را در رشته حقوق دانشگاه تهران آغاز کرد و پس از دریافت مدرک لیسانس به فرانسه رفت و در رشته اقتصاد دکترای دولتی گرفت.
نهاوندی خواهرزاده دکتر فریدون کشاورز ـ عضو سابق رهبری حزب توده ـ می باشد و سوابق فعالیتهای سیاسی او در فرانسه مبهم است.
ساواک وی را «مشکوک به داشتن فعالیتهای کمونیستی» می داند.
با توجه به نقشی که نهاوندی بعدها در صحنه سیاسی و فرهنگی ایران ایفا نمود و ارتقاء سریع او در هرم دیوانسالاری پهلوی، این نظر را کاملاً معقول می دانیم که او از همان زمان تحصیل در پاریس ـ مانند بسیاری از عناصر مشابه ـ به ارتباط ویژه با سرویس های اطلاعاتی غرب کشیده شد.
سند بیوگرافیک ساواک، نامبرده را «متهم به بهائی گری» نیز می داند.
نهاوندی پس از بازگشت به ایران مدتی کارمند بانک اعتبارات بود و ترقی وی زمانی آغاز شد که حسنعلی منصور در دولت منوچهر اقبال به دبیر کلی شورای عالی اقتصاد و وزارت کار رسید.
بدین ترتیب از مرداد ماه 1337 مشاغل عدیده نهاوندی آغاز شد: ـ مشاور شورای عالی اقتصاد (مرداد 37 ـ آبان 40) ـ مشاور عالی وزارت کار (آبان 38) ـ استاد دانشکده افسری (37 ـ 40) ـ مشاور اقتصادی سفارت ایران در بروکسل (آبان 40 ـ آذر 42) ـ نایب رئیس نمایندگی ایران در اتحادیه اقتصادی اروپا (فروردین 41 ـ آذر 42) ـ عضویت هیئت مدیره باشگاه فردوسی (دی 42 ـ اردیبهشت 43) ـ رئیس هیئت مدیره و مدیرعامل شرکت معاملات خارجی (آذر ـ اسفند 42) ـ تدریس در دانشگاه تهران (از مهر 38) هوشنگ نهاوندی از جمله عناصری بود که در چارچوب سناریوی نخبگان آمریکائی، فعالیت خود را آغاز کرد و در دولت حسنعلی منصور در رأس وزارت نوبنیاد آبادانی و مسکن قرار گرفت و این سمت را در دولت امیر عباس هویدا تا سال 1347 حفظ کرد.
اسناد موجود در ساواک، هوشنگ نهاوندی را در این زمان از اعضای فعال باند آمریکائی جمشید آموزگار نشان می دهد.
هوشنگ نهاوندی در سال 1347 به عنوان «آجودان کشوری» شاه منصوب شد و به جای امیر متقی ریاست دانشگاه پهلوی (شیراز) را به دست گرفت.
او در همین زمان عضو هیئت امناء دانشگاه مشهد نیز بود.
در این دوران وی به عنوان یکی از چهره های علمی و فرهنگی رژیم پهلوی مطرح شد و پس از 3 سال ریاست بر دانشگاه شیراز، در رأس دانشگاه تهران قرار گرفت.
هوشنگ نهاوندی در این زمان عضو هیئت امناء دانشگاه هنر (1352) و دانشگاه گیلان (1353) و عضو شورای عالی آموزش و پرورش (1351) نیز بود.
اسناد ساواک عموما از اختلافات نهاوندی با همکاران و رؤسای خود خبر می دهد که یا ناشی از مسائل مالی و یا جاه طلبی و تفرعن بیمارگونه اوست.
هوشنگ نهاوندی در آبان 1353 به ریاست دفتر مخصوص فرح پهلوی منصوب شد.
با آغاز امواج انقلاب اسلامی، نهاوندی در ارتباط فعال با برخی مقامات مؤثر امریکا قرار گرفت.
از جمله ریچارد هلمز ـ رئیس پیشین سیا ـ در سفر خرداد ماه 57 به تهران با وی ملاقات های خصوصی و پنهانی نمود.
در نتیجه این ارتباطات، نهاوندی منادی تأسیس «جناح اندیشمندان» شد و سناریوی ضعیف و مضحکی را آغاز کرد.
منادی در دولت «آشتی ملی!» در رأس وزارت علوم و آموزش عالی قرار گرفت.
وی به عنوان یکی از چهره های بدنام رژیم، در چارچوب عقب نشینی ها و مانورهای این رژیم در قبال انقلاب در تاریخ 15 /11 /57 دستگیر و زندانی شد و در اثنای حوادث 22 بهمن از زندان گریخت و به خارج از کشور فرار کرد.
نهاوندی عضو تشکیلات فراماسونری بود و در لژهای : آفتاب، فارابی، شیراز، ژاندارک، بزرگ ایران، امیرکبیر، فروغی و...
عضویت داشت.