اهم وقایعی که در مورخه 22/5/37 در محدوده تهران اتفاق افتاده است
تاریخ سند: 22 مرداد 1357
اهم وقایعی که در مورخه 22/5/37 در محدوده تهران اتفاق افتاده است
متن سند:
الف ـ مساجد 1ـ مسجد جامع تهران در بازار تهران از ساعت 1415 سخنرانی بصورت معمولی توسط واعظی بنام صانعی در حضور 5000 نفر انجام لیکن پس از پایان سخنرانی حدود یکصد نفر از مسجد مزبور خارج بطرف مسجد شاه در بازار حرکت و شروع به تظاهرات و دادن شعار علیه منصور و له خمینی و طرفداری از حکومت اسلامی نمودند ضمنا مبادرت به توزیع اعلامیه هائی نیز گردید.توضیح : پلیس در مسیر تظاهرکنندگان مشاهده نشد.
2ـ مسجد امیرالمومنین در امیرآباد شمالی: (الف) از ساعت 2245 حدود 600 نفر شرکت کننده داشته ولی چون حجازی برای سخنرانی حاضر نشده بود جمعیت پس از مطلع شدن بتدریج متفرق گردیدند در داخل مسجد کتابهائی از شریعتی، نشریات حسینیه ارشاد، مقاومت فلسطین با بیست درصد تخفیف و در خارج مسجد نوارهای مذهبی بفروش میرسید.
(ب) از ساعت 2130 مجددا بعلت عدم حضور حجازی در مسجد جمعیت متفرق لیکن فروش نوار مذهبی ادامه داشته است.
3ـ مسجد صاحب الزمان در خیابان آیزنهاور : (الف) از ساعت 1245 در فاصله نماز ظهر و عصر پیشنماز مسجد بنام خوانساری اظهار مینماید که شکستن شیشه، آتش زدن و خرابکاری با توجه به وقایع اصفهان کار مسلمان نیست و پس از نماز ظهر دکتر هاشمی مطالب تحریک آمیزی علیه وضع موجود عنوان مینماید.
جمیعت در حدود 2000 نفر بوده است.
(ب) از ساعت 2145 واعظ سبزواری در حضور سیصد نفر تظاهرات اخیر اصفهان را تأیید و آنان را انسانهای کامل و آزاده قلمداد نمود.
پلیس در بیرون مستقر و مراقب اوضاع بوده است.
3ـ مسجد آذربایجانیها در بازار: بعد از نماز ظهر بعلت ازدحام جمعیت در داخل مسجد از ورود افراد بداخل توسط مأمورین جلوگیری که تعدادی حدود یکهزار نفر پشت در مسجد بتدریج اجتماع و بر له خمینی شعار میدادند و با دخالت پلیس متفرق و از مسیر سبزه میدان، پاچنار مجبور به خروج از بازار شدند.
4ـ مسجدالنبی در نارمک: از ساعت 1320 در حضور 600 نفر واعظی بنام سید مجتبی موسوی1 بالای منبر رفته مردم را به شورش و بلوا و برانداختن رژیم تشویق و تحریک و آرزوی برقراری حکومت اسلامی برهبری خمینی را مینماید.
نیروهای کمکی ارتش در منطقه مشاهده که همین موضوع موجب مانع اغتشاش شده است.
ضمنا نسبت بدستگیری واعظ مزبور اقدام شده است.
5ـ مسجد امام حسین در میدان شهناز: از ساعت 2230 جمعیتی حدود 250 نفر که اکثر آنها دانشجو بودند در مسجد اجتماع که تا ساعت 2300 سخنرانی انجام نگردید لیکن اعلامیه هائی از طرف موسوی گلپایگانی در مسجد مشاهده که در آن راجع به کشته شدن عده ای از علماء و مردم و انتقاد از سیستم یک حزبی و وعده های بی اساس دولت مطالبی درج و اشاره شده تا مرحله پیروزی راهی را که در پیش گرفته شده ادامه خواهیم داد.
ضمنا خودروهای ارتش در اطراف مسجد مستقر بوده اند.
6ـ مسجد احمدیه نارمک: از ساعت 2145 واعظی بنام الهی به منبر رفته و در حضور سه هزار نفر از واقعه اصفهان یاد کرده و عنوان مینماید که ملت ایران مجددا در سوگ عزیزان خود بعزا نشست و از حکومت ایران انتقاد و له خمینی مطالبی بیان و ویرا امام شیعیان معرفی کرده است.
مقتولین اصفهان را چهارصد نفر قلمداد و شعار میدهد «اسلام بر جابران سرخ که رژیم سیاه را تباه نمودند»1 در خاتمه 30 برگ اعلامیه توزیع گردیده و پلیس مراقب اوضاع بوده است.
7ـ مسجد سلیمانیه در خیابان سلیمانیه: از ساعت 2200 واعظی بنام امرالهی بمنبر رفته و علنا شروع به اهانت به منصور نمود و له خمینی مطالبی اظهار میدارد.
تعداد شرکت کنندگان در این جلسه 250 نفر بوده است.
8ـ مسجد امام علی و مهدیه مقابل آن در خیابان سبلان: از ساعت 2130 واعظی بنام الهی در مسجد مزبور سخنرانی و پس از وی شیخ محمدجواد منطقی در مسجد مهدیه منبر رفته و حاضرین در مسجد نیز برای استماع سخنرانی وی بداخل مهدیه وارد و جمعیتی در حدود سه هزار نفر را تشکیل میدادند در پایان سخنرانی نیم ساعت پس از نیمه شب جمعیت مزبور در داخل مهدیه و خیابانهای اطراف بدادن شعار علیه رژیم و له خمینی مبادرت و سپس در خیابان سبلان جنوبی به شکستن شیشه های بانک صادرات پرداخته و قصد داشته اند بانک ملی همان خیابان را آتش بزنند که بعلت استقرار نیروهای ارتش در محدوده بانک از اقدام باین عمل انصراف حاصل مینمایند.
9ـ مسجد قبا ـ پشت حسینیه ارشاد: الف ـ از ساعت 1445 واعظی بنام مریوانی ضمن سخنرانی از حکومت اسلامی طرفداری و تظاهرات اصفهان و شیراز را تایید و تلویحا مردم را به اغتشاش تحریک نمود.
ب ـ از ساعت 2215 در حضور 4000 نفر ابتدا یکی از حاضرین با صدای بلند بیان داشت «درود بر مسلمانان اریتره و افراد آزادیبخش فلسطین» سپس رضا اصفهانی بمنبر رفت و در مورد جهاد اکبر خمینی سخنرانی که یکی از حاضرین سخنان ویرا قطع و اظهار میدارد که راجع به وقایع اصفهان صحبت کنید زیرا این مطالب بارها شنیده شده است و واعظ مزبور پاسخ میدهد که احساس شما بر عقلتان غلبه کرده است ولی هیچکس کشته شدن ناحق افراد را انکار نمیکند و تعدادی اعلامیه چاپی مربوط به خمینی و نیز حدود 300 برگ اعلامیه در مورد نحوه ساختن مواد آتش زا، وقایع اخیر اصفهان و پانزده شعبان توزیع شده است.
1 10 ـ مسجد امیر در امیرآباد شمالی: از ساعت 2200 پیشنماز مسجد بنام موسوی بطور نشسته در حضور 600 نفر اظهار میدارد که قرار است از آقای فاکر بمدت سی شب برای سخنرانی دعوت شود که بعلت سوء سیاست دستگاه این برنامه انجام نگردید و ویرا هم دیروز دستگیر و امروز آزاد کردند دستگاه مملکت گیج و حیران شده با این تحریکات مردم را ناراضی تر میکند.
پس از پایان سخنرانی مردم بدون تظاهرات مسجد را ترک کردند.
پلیس در منطقه مشاهده نشد.
11ـ مسجد الهادی در قاسم آباد تهران نو : از ساعت 2145 حدود 80 نفر در داخل مسجد اجتماع و قبلاً وسایل نقلیه ای از قبیل موتور و اتومبیل در بیرون مسجد فراهم و قصد تظاهرات و اقدام به اخلالگری را داشتند که در اثر مراقبت پلیس موفق به اجرای مقاصد خود نگردیدند.
12ـ حسینیه محلاتیها در میدان شهناز: از ساعت 2220 تعداد زیادی اعلامیه استنسیل شده در مورد نحوه ساختن کوکتل مولوتف و سایر مواد آتش زا علنا روی میزی در راهرو حسینیه گذاشته شده بود تا مورد مطالعه مردم قرار گیرد.
ب ـ انفجار در رستوران خان سالار، واقع در میدان آرژانتین: در ساعت 4121 مورخه 22 /5 /37 در رستوران خان سالار انفجاری ایجاد که در اثر آن 25 نفر مجروح که دست و پای تعدادی از آنها قطع گردیده است.
مجروحین به بیمارستان اعزام شده اند.
ضمنا مواد منفجره از نوع تی ان تی بوده است.
1 پ ـ آتش سوزی، شکستن شیشه و تظاهرات خیابانی: 1) در ساعت 1500 روز 22 /5 /37 عده ای تظاهرکننده ناشناس با پرتاب سنگ به ایستگاه 2 آتش نشانی واقع در خیابان نظام آباد باعث شکسته شدن شیشه اتومبیل وانت پیکان شماره 73177 که حامل موتور پمپ آتش نشانی بود گریده اند.
2) در ساعت 1750 روز 22 /5 /37 در طبقه دوم و سوم یکی از ساختمانهای نیمه تمام فاز 2 شهرک اکباتان بعلت نامعلوم مقداری دکور، تیر و تخته دچار حریق شده که وسیله مأمورین آتش نشانی در ساعت 1922 همانروز اطفاء گردیده است.
3) از ساعت 1820 دویست نفر از افراد اخلالگر در مسجد صاحب الزمان واقع در خیابان شاهرخ دست به تظاهرات زده و با دادن شعارهائی بنفع خمینی در خیابان سبلان به شکستن شیشه های بانک صادرات مبادرت که با دخالت پلیس متفرق گردیدند و برابر آخرین آمار از 22 /5 /37 لغایت 23 /5 /37 تعداد 50 شعبه های بانک صادرات شیشه های آن شکسته است.
4) در ساعت 2232 مورخه 22 /5 /37 اتومبیل واکسال اسقاط بشماره 56672 ـ تهران الف در خیابان شاهرضا ـ پل چوبی وسیله عابر ناشناسی عمدا به آتش کشیده شد که در ساعت 2246 وسیله مأمورین آتش نشانی خاموش گردیده است.
5) در ساعت 2220 مورخه 22 /5 /37 شیشه های بانک صادرات شماره 1364 واقع در خیابان فرح آباد ژاله وسیله دو نفر موتورسوار شکسته شده و مواد آتش زا را بداخل بانک پرتاب ولی حریقی ایجاد نگردیده است.
6) از ساعت 2315 حدود 80 نفر که اکثر آنها چوب بدست داشتند از خیابان ری بطرف چهارراه سرچشمه با دادن شعارهای ضدمیهنی در حرکت بودند که پلیس نیز در محل مشاهده نگردید.
7) در ساعت یک بامداد مورخه 21 /5 /37 حدود یکهزار نفر از خرابکاران از خیابان تهران نو حرکت نموده و پس از شکستن شیشه های نگهبانی بخش بوعلی از میدان شهناز بطرف میدان ژاله حرکت و مقابل شرکت برق که میرسند با سنگ تعدادی از شیشه های اداره مرکزی و تابلو بانک ملی و کیوسک تلفن را شکسته و بطرف جنوب خیابان حرکت مینمایند و پس از گذشتن از میدان ژاله پلیس مداخله و تظاهرکنندگان را متفرق مینماید.
8) از ساعت 2030 روز 22 /5 /37 الی ساعت 0130 روز 23 /5 /37 در میدان توکلی نزدیک مسجد سیدالشهدا واقع در حوزه استحفاظی کلانتری 19 حدود سه هزار نفر ضمن مراجعه بمسجد مذکور در چهارراههای محل موصوف با حمله بمأمورین توسط سنگ و چوب و پاره آجر و شکستن شیشه های مغازه ها و دو بانک مبادرت به تظاهرات نموده که حدود 34 نفر دستگیر و تعداد سه نفر از مأمورین بطور مختصر زخمی گردیده اند.
9) مورخه 22 /5 /37 در حوزه کلانتری 15 واقع در خیابان راه پیما توسط تعدادی ناشناس شیشه های سه بانک (صادرات ـ عمران و ملی) شکسته شده و تعداد 5 برگ اعلامیه مضره در زمینه وقایع اخیر اصفهان توزیع گردیده است.
ت ـ توزیع اعلامیه: 1) اعلامیه ای تحت عنوان (بنام خدا) که در آن نحوه براه انداختن اغتشاش و مقابله با پلیس و خنثی ساختن اقدامات وی و راه بلااثر گذاشتن گازاشک آور و ایجاد راه بندان جهت محدود کردن حرکات پلیس درج گردیده در مسجد قبا توزیع شده که مواد مشخص شده با خطوط قرمز عینا در اصفهان اجرا شده است.
(پیوست الف) 2) خبرنامه شماره هیجده اتحاد نیروهای جبهه ملی بتاریخ 20 /5 /37 که در آن مطالبی بشرح زیر درج گردیده است (پیوست ب) الف ـ در شرایط خفقان آور کنونی انجام انتخابات آزاد ممکن نیست.
ب ـ کشتار جمعی در اصفهان پ ـ برچیده بار [= باد ]بساط دیکتاتوری از میهن ما ت ـ اعلامیه خمینی مرجع عالیقدر شیعیان 3ـ اعلامیه خطاب به افسران و درجه داران بامضاء «جامعه مسلمانان مبارز» (پیوست پ) 4ـ بولتن خبری شماره 14 مورخه 18 /5 /37 دانشگاه صنعتی آریامهر که کلاً حاوی مطالب تحریک آمیزی است (پیوست ث) 5ـ اعلامیه جمعی از باصطلاح اساتید و فضلا راجع به فاجعه اخیر مشهد و سایر شهرهای ایران (پیوست ت) 6ـ نشریه آموزشی درباره نحوه ساختن کوکتل مولوتف (پیوست ج) 7ـ اعلامیه خمینی راجع به واقعه اخیر اصفهان (پیوست چ) 8ـ اعلامیه ای بامضاء عده ای از دانشگاهیان (پیوست ح) 9ـ توزیع اعلامیه با لباس نظامی: ساعت 2300 مورخه 20 /5 /37 اتومبیل بی.
ام.
و سفیدرنگ مدل جدید شماره موقت 65736 که دارای چهار نفر سرنشین با لباس ارتشی و مجهز به سلاح کمری بودند در ابتدای خیابان ششم بهمن شهرری متوقف و سپس با حرکت سریع مبادرت به پخش اعلامیه نوید وابسته بحزب توده بشماره 35 را مینمایند.
عناوین مندرجات نشریه مزبور بشرح زیر و عین آن برابر پیوست خ از عرض میگذرد.
الف ـ شاه کجا است ب ـ این خون شهیدان است که در خاک میهن ما جاری است پ ـ ارتش شاهنشاهی وسیله سرکوب مبارزات مردم (توضیح ذیل همین عنوان نامه طبقه بندی شده نیروی زمینی شاهنشاهی تحت عنوان اغتشاشات درج شده که نحوه بدست آوردن آن قابل توجه است).
ت ـ پیروز باد مبارزه قهرمانانه مردم ایران علیه استبداد فاشیستی.
ث ـ اعلامیه ارتشیان آزادیخواه علیه رژیم خائن و جنایتکار منصور.
ج ـ رژیم منصور باید سرنگون شود.
چ ـ متحد شویم و رژیم ضدملی و استبدادی منصور را سرنگون کنیم.
10ـ انتشار کتابی تحت عنوان ویژه نامه (یکمین سالگرد شیاطین) که توسط ناشری بنام محسن انتشار یافته و دارای شماره ثبت 727 ـ 4 /3 /56 میباشد و در آن احسان شریعتی (پسر علی شریعتی) مطالب انتقادی شدید و تحریک کننده ای علیه رژیم تحریر نموده است.
11ـ انتشار اعلامیه راجع به مصاحبه آیت اله شریعتمداری با مخبر روزنامه فرانسوی لیبراسیون و بی بی سی لندن (پیوست های د ـ ذ) 12ـ برابر گزارش منبع 12101 که در ارزیابی عالی تشخیص داده شده تعدادی اعلامیه خمینی درباره اتحاد و همبستگی افسران جوان ارتش، در ارتش شاهنشاهی توزیع گردیده است.
ث ـ تهدیدات و شعارنویسی : 1) برابر اعلام مسئول حفاظت وزارت کشاورزی و اداره کل مالیاتهای غرب و نیز مدیر هتل ویکتوریا فرد ناشناسی در تاریخ 22 /5 /37 اظهار داشته در این محلها انفجاری رخ خواهد داد که تا این ساعت (1130) هیچگونه انفجاری ایجاد نشده است.
2) برابر گزارش تلفنی منبع 7800 در ساعت 0900 مورخه 23 /5 /37 در کیلومتر 10 جاده ساوه مقابل پمپ بنزین شفیع تعداد 20 نفر با در دست داشتن بیل و کلنگ دنبال بهانه میگردند تا راه را بر اتومبیلها ببندند (مراتب به ناحیه 1 ژاندارمری مرکز اعلام شده است) 3) برابر گزارش منبع 9161 از طرف برخی از متعصبین مذهبی شایع شده است که عوامل مخرب در نظر دارند هتل هایت مشهد ـ هایت خزر و هتلهای متعلق به بنیاد پهلوی را ظرف روزهای 19 الی 21 ماه رمضان برابر با 2 /6 /37 و 4 /6 /37 تخریب نمایند.
4) برابر اعلام یکی از بستگان کارمندان این سازمان اول وقت اداری مورخه 22 /5 /37 وقتی کارمندان وزارت کشاورزی و منابع طبیعی محل کار خود میایند مشاهده میکنند که بر روی دربهای ورودی اکثر اطاقها و آسانسور (از طبقه اول تا چند طبقه بالاتر، این وزارتخانه دارای 20 طبقه است) شعارهای مضره و مطالب اهانت آمیز علیه منصور نوشته شده است.
ج ـ مسابقه فوتبال ساعت 1800 تا 2000 روز جمعه مورخه 27 /5 /37 مسابقه فوتبال بین تیمهای تاج و پرسپولیس به داوری یک هلندی در استادیوم ورزشی یکصد هزار نفری برگزار خواهد شد که با توجه به تحریکات فعلی و اینکه درگذشته همواره هنگام برگزاری مسابقه بین طرفداران این دو تیم برخوردهایی رخ داده است مراقبت بیشتر کاملاً ضروری است.
چ ـ تشکیل اجتماعات کارگری روز 22 /5 /37 وزیر کار و امور اجتماعی و روز 23 /5 /37 رئیس سازمان کارگران ایران اظهار نمودند: در نظر است از روز 25 /5 /37 در سازمان کارگران ایران و بعضی از واحدهای کارگری اجتماعات کارگری تشکیل و نسبت بوقایع اخیر ابراز انزجار گردد که بنامبردگان تأکید شد با توجه به شرایط روز میبایستی اقدامات در جلسه ای با شرکت نمایندگان وزارت کار و سازمانهای انتظامی و امنیتی هماهنگ گردد.
ح ـ نظر کارمندان شرکت کننده در مساجد 1) جمعیت شرکت کننده در مساجد اصولاً از یک طبقه کارگر و مسن تشکیل میشود که اکثرا در حوالی آن مساجد سکونت دارند.
همچنین تعدادی حدود 50 تا 100 نفر جوان که اکثرا دارای ریش میباشند طبقه دیگر را تشکیل میدهند این اشخاص پس از خاتمه سخنرانی وعاظ شروع بدادن شعار، درود بر خمینی و یا شعارهای مضره دیگر نموده و گاها مبادرت به شکستن شیشه های بانکها یا مؤسسات دولتی میکنند.
وعاظ پس از سخنرانی بوسیله افرادی که آنها را احاطه کرده و از آنها محافظت میکنند از مسجد خارج و سوار وسیله نقلیه شده و از محل دور میگردند.
2) نحوه سخنرانی وعاظ: اکثر قریب باتفاق وعاظ مخالف رژیم و مصالح مملکتی سخنرانی مینمایند و سخنرانی آنان بنحوی است که طبقه عامه و همچنین روشنفکر را تحت تاثیر قرار داده و نسبت به رژیم بدبین مینماید بطوریکه پس از خروج از مسجد مردم بطور آشکار از دستگاه حاکمه ابراز انزجار مینمایند.
3) وعاظ در طول سخنرانی خود قیام امام حسین (ع) را بارها تاکید کرده و حکومت معاویه را با حکومت فعلی قیاس میکنند.
حتی در سخنرانی واعظی بنام الهی مورخه 21 /5 /2357 جسارت را بجائی میرساند که بطور علنی به ذات مقدس شاهنشاه آریامهر توهین مینماید و در پایان گفتار خویش را کاملاً منطقی و مطابق با قانون اساسی و حقوق بشر و حق آزادی بیان قلمداد میکند.
4) وعاظ در سخنرانیهای خود مردم را نسبت به رادیو ـ تلویزیون ملی ایران بدبین و این دو را عامل گمراهی و بدبختی مردم ذکر میکنند.
5) تعدادی از مردم عامی با ضبط صوت بمساجد آمده و شروع به ضبط سخنرانیها نموده و بعضا نوارها را تکثیر و بمردم دهاتی که بتهران میآیند با قیمت کمی میفروشند.
6) قویا میتوان گفت که وعاظ منحرف که سخنان تحریک آمیز علیه دولت ایراد میکنند از پشتیبانی مردم برخوردار شده اند.
7) در تمام سخنرانیها از خمینی بعنوان مرجع تقلید شیعیان یاد میشود و پس از ادای اسم وی جمعیت حاضر در مسجد شروع بفرستادن سه صلوات متوالی میکنند.
خ ـ گفتگوی برخی از افسران پلیس با مقامات سازمان تهران : رؤسای کلانتری و افسران پلیس ضمن گفتگو و ابراز عقیده اصرار دارند نام آنان گفته نشود و اگر اسمی برده شود منبعد قطع ارتباط خواهند نمود چون دچار ضداطلاعات میشوند این افسران اعلام میدارند ما اکنون در دو جبهه مبارزه میکنیم یکی مخالفین و دیگری مأمورین واقعا باید ترتیبی اتخاذ نمود وضعیت مأمور را بعرض مقامات عالیه مملکت رساند مأمور بکلی خسته شده، درگیر است، روحیه ندارد، شب و روز بخدمت گرفته میشود ولی هیچ کمک پاداش یا فوق العاده ای بمأمور نمیدهند.
افسری میگوید من با 21 سال خدمت و درگیری شبانه روزی هشت هزار تومان میگیرم اما آن لوله کش روزی پانصد تومان میگیرد مست میشود شب شیشه های مردم را میشکند.
افسر دیگری میگوید (البته طنز) آقا با چه موادی میشود سریع خودکشی نمود ما که دیگر بیچاره شدیم چرا جلوی این بیشرفها را نمیگیرند تا کی میخواهند حیثیت پلیس برود، مردم متوحش شده اند، وضع طوری شده که متعصبین مذهبی شبها عده ای را در منازل خود جمع میکنند و به بهانه دعا و روضه خوانی به همسایه های خود دهن کجی مینمایند و اگر با همسایه ها مخالفند آنان را ناراحت میکنند سابقا این چنین مجالسی اجازه تشکیل نداشت و همسایه ها جرأت میکردند اعتراض نمایند ولی اکنون کسی جرأت اعتراض ندارد، پلیسها بعلت خستگی نمیتوانند بکلیه این چنین اماکن برسند باضافه مأمور گشت ها بعلت کمی حقوق و درگیری زیاد و نگرفتن فوق العاده با صمیمیت انجام وظیفه نمیکند.
یکی دیگر از افسران اظهار میداشت که گستردگی فعالیتها در 24 ساعت گذشته اصولاً با روزهای نا آرام پیشین قابل مقایسه نبود.
در تظاهرات دیروز و دیشب تعداد زیادی از تظاهرکنندگان لباس ساده به تن داشته و با هر نوع وسیله ای که ممکن بود قصد حمله و تخریب داشته اند و بصورت گروهی عمل میکرده اند و پس از متفرق شدن بصورت گروههای 30 الی 40 نفری در محل دیگری مجددا اجتماع مینمودند.
در مورخه 22 /5 /37 در مساجد آذربایجانیها هفت هزار نفر ـ امام حسین دو هزار نفر ـ سیدالشهداء چهار هزار نفر ـ الهادی هزار نفر ـ علی ابن ابیطالب چهار هزار نفر ـ لرزاده پنج هزار نفر ـ امیرالمؤمنین دو هزار نفر ـ مسجد الهادی در بخش 16 پنج هزار نفر ـ فردانش سه هزار نفر ـ قبا پانزده هزار نفر اجتماع نموده بودند که عده ای از این مردم با دادن شعارهای ضدرژیم و تایید خمینی و شکستن شیشه بانکها ـ مغازه ها و حتی منازل به تظاهرات و اغتشاش مبادرت نمودند که با دخالت بموقع پلیس متفرق و 64 نفر بازداشت گردیدند.
ریاست پلیس تهران مورخه 23 /5 /37 به ریاست سازمان تهران اظهار نمود همه شب تا ساعاتی بعد از نیمه شب پلیس تهران درگیری شدید دارد و موجب فرسودگی آنان شده است.
د ـ نظر پلیس تهران: حدود 600 مسجد و تکیه در تهران موجود است در کمترین محل حدود 500 تا 100 نفر و در مساجد مهم تا بیست هزار نفر تجمع مینمایند عوامل ناراحت در این جمعیتها وارد میشوند وعاظ ناراحت جمعیت را تحریک به اغتشاش و حمله به پلیس و تحریک و تهدید به شورش مینمایند پس از خاتمه مستمعین تحریک شده توسط عوامل ناراحت هدایت گردیده و با دادن شعارهای ضدمیهنی و ادای کلمات رکیک حتی به شخص اول مملکت به شهر ریخته، به بانکها، سینماها، کافه رستورانها و مؤسسات دولتی و خصوصی و حتی به پمپهای بنزین برای خرابکاری و آتش سوزی حمله ور میگردند درگیری مداوم و شبانه روزی عوامل پلیس در مقابله با آنان از یکطرف و غیرقابل مقایسه بودن تعداد جمعیت با تعداد مأمورین پلیس و اینکه مجهز به سنگ و چوب هستند از طرف دیگر و بخصوص جملات زننده آشوب گران و اهانت بمقدسات مملکت موجب عصبانیت عوامل پلیس گردیده هر لحظه ممکن است به تیراندازی و کشتار شدید دست بزنند این اعمال وحشیانه مخالفین و آشوبگران در نوجوانان سرایت نموده و آنان را که از عواقب شوم اعمال خود آگاهی ندارند بکارهای خطرناکتر میکشانند و امکان دارد به سفارتخانه ها و مؤسسات کشورهای خارجی نیز حمله ور و در نتیجه به حیثیت مملکت زیان جبران ناپذیر وارد آورند.
ذ ـ جشنهای 28 امرداد: طبق معمول سنواتی حزب رستاخیز ملت ایران در نظر داشته که در روزهای 26 ـ 27 و 28 امرداد برای بزرگداشت روز 28 امرداد جشنهائی را در سیزده پارک تهران ـ شهرری ـ شمیران و کرج برگزار نماید که در کمیسیون متشکله در نخست وزیری مورخه 21 /5 /37 این سازمان توصیه نمود که این جشنها در محلهای سرپوشیده اجراء گردد که مورد موافقت قرار گرفت.
1 ر ـ سمت فعالیتها: الف ـ علیه شخص اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر و خاندان جلیل پهلوی ب ـ تایید همه جانبه خمینی پ ـ تحریک و تحریص مردم به قیام مسلحانه در سراسر کشور چه از طریق نشریات و چه از راه سخنرانی در مساجد.
ت ـ تبلیغ کلیه آیات و دستجات و احزاب سابق و عوامل مخالف به پوچ بودن وعده های انتخابات آزاد و فضای باز سیاسی و گروه اندیشمندان و غیره و دعوت کلیه قشرهای اجتماعی به تشکل.
ث ـ قیام مسلحانه و تشکیل حکومت اسلامی ج ـ بهره گیری کامل حزب منحله توده از کلیه تلاشهای مختلف جهت تأمین مقاصد و اهداف خود ز ـ نظریه با توجه بوقایع اخیر در شهرستانهای شیراز، اصفهان، یزد، خمین، قم، گلپایگان، اراک، بروجرد و تظاهرات دانشجویان تبریز به پشتیبانی از اقدام اخلالگران در شهرستانهای اصفهان و شیراز، فعالیت وکلای دادگستری در دفاع از اخلالگران ساری، انتشار بولتن تحریک آمیز استادان دانشگاه صنعتی آریامهر و همچنین فعالیتهای گسترده عناصر وابسته به جبهه ملی، حزب منحله توده و فعالیتهای تبلیغاتی رادیوهای مسکو، لندن و کشورهای تندرو عرب و فعالیت شدید خمینی و اینکه بعلت فتوای آیات حرکت همگانی در بین قشر مذهبی ایجاد شده و در حال حاضر کنترل وضعیت از دست روحانیون مقیم شهرستانها نیز خارج و جهت نهائی اغتشاشات به تأمین نظرات خمینی که مخالف صرف رژیم میباشد پیش میرود و اینکه وضع در بین مردم ایجاد نگرانی و وحشت نموده است.
پیشنهاد مینمایم1
توضیحات سند:
1ـ حجت الاسلام سیدمجتبی موسوی کاشانی پیش از انقلاب با همیاری اهالی نارمک سینما مونت کارلو واقع در میدان هفت حوض را خریدند و آن را تبدیل به مسجد کردند و نام مسجد، مسجدالنبی شد.1ـ شعار نوشته شده توسط منبع ساواک نامفهوم است.
1ـ در گزارش خبر این مراسم که ساواک تهیه کرد آمده است که پس از پایان سخنرانی رضا اصفهانی و توضیح او به یکی از حاضران درباره صحبت از مسائل روز «در این موقع دکتر محمد مفتح پشت تریبون قرار گرفت و ضمن تشکر از رضا اصفهانی اضافه نمود شبهای دیگر موضوعات مورد بحث با مطالب روز پیوند داده خواهد شد...
نظریه شنبه : مطالب عنوان شده توسط رضا اصفهانی بیشتر به منظور آماده ساختن افراد برای مقابله با حوادث بود.
» (1762 /20 ه ش ـ 22 /5 /37) 1ـ رستوران خان سالار واقع در خیابان خالد استامبولی (خیابان پارک یا وزراء سابق) نزدیک میدان آرژانتین واقع بود و یکی از اماکن اجتماع امریکاییان در تهران به شمار می رفت.
امریکاییان مقیم ایران آن گروه که مستشار نظامی بودند، بیشتر در منطقه پاسداران (سلطنت آباد سابق) و آن گروه که وابسته به شرکتها و کمپانیها بودند بعضا در حدود میدان آرژانتین ساکن بودند.
عامل این انفجار گروه «توحیدی صف» بود که یکی از گروههای هفت گانه سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی ـ که پس از انقلاب ائتلاف کردند ـ به شمار می رود.
این گروه همان روز اطلاعیه ای منتشر کرد و با به عهده گرفتن این انفجار نوشت که این گروه «محل شراب خواری و عیش و نوش کثیری از امریکاییان غارتگر رذل و پست و این عیاش خانه را منفجر کردند.
» در بخش دیگری از اعلامیه آمده است : «تا امپریالیسم امریکا از نظام حاکم بر ایران و شاه پشتیبانی کند ملت محروم و مفلوک ما زیر چکمه های جلادان خونخوار خرد و نابود می گردد.
» (بایگانی اسناد دفتر ادبیات انقلاب اسلامی) 1ـ رژیم سلطنتی از روز 28 مرداد که در آن امریکاییان با کودتا محمدرضا پهلوی را بار دیگر بر مسند قدرت نشاندند، به عنوان روز ملی، قیام ملی، جشن و شادمانی و...
یاد می کرد.
1ـ سند در اینجا ناقص مانده و پیشنهادها نوشته نشده است.