صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

موضوع : انتخابات مجلس شورای ملی

تاریخ سند: 27 بهمن 1339


موضوع : انتخابات مجلس شورای ملی


متن سند:

شماره : 2 ـ 3 ـ 5744 دوستان و آشنایان مهندس عبداله والا1 نماینده خلخال اظهار می دارند جمع کسانی که در خلخال به نفع عبداله والا رای داده اند از یکصد نفر تجاوز نمی کردندکه هر یک سه الی چهار بار با تغییر نام رای داده اند و اکثر آرائی هم که به صندوقها ریخته شده به خط هرمز شیبانی داماد مهندس والا بوده و مهندس والا مبلغ پنجاه هزار تومان به فضل اله سلجوقی2 مدیر روزنامه صدای ملیون و بسیج خلخالی کاندیداهای خلخال پرداخته تا کنار بروند و مبلغ پنجاه هزار تومان نیز خرج متفرقه داشته و صد هزار تومان هم به فرماندار محل و دویست هزار تومان نیز به تیمسار علوی مقدم و مشارالیه نزد اعلیحضرت همایون شاهنشاه که با انتخاب او از خلخال نظر موافق نداشته اند شفاعت و وساطت نموده است.
در پرونده مهندس عبداله والا بایگانی شود.
کامیاب 9 /12 /39 تعداد نسخه : اداره دادرسی بخش 4

توضیحات سند:

1ـ عبداله والا فرزند حسین ظهیرالسلطان، ملاک و پیشکار احمد شاه بود که در سال 1301 در قریه شال خلخال بدنیا آمد.
وی فارغ التحصیل هنرسرایعالی در رشته شیمی در سال 1322 و لیسانسیه حقوق از دانشگاه تهران در سال 1324 و مسلط به زبانهای فرانسه و انگلیسی بود.
نامبرده در سال 1321 با ثریا شقاقی دختر یکی از متمولین تهران ازدواج نمود و تنها صاحب یک فرزند بنام کامران در سال 1333 گردید.
وی کار مطبوعاتی خود را در سال 1321 با عنوان مدیر مسئولی نشریه تهران مصور آغاز نمود و در ادامه با توجه به نزدیکیش به دهقان توانست به عنوان رابط نشریه با ارتش در زمینه چاپ نشریه در چاپخانه ارتش و همچنین تنظیم مطالب تحت عنوان زیر ذره بین ایفای نقش بنماید.
پس از درگیر شدن احمد دهقان با رزم آرا به خاطر چاپ مقاله «من جاسوس شوروی در ایران بودم» و نهایتا قتل احمد دهقان، عبداله والا با کمک رزم آرا توانست دو سال به تاریخ تولدش در شناسنامه بیافزاید و آن را از سال 1301 به 1299 تغییر دهد و با این روش صاحب امتیازی نشریه تهران مصور را که می بایست بر طبق قانون مطبوعات حداقل سی سال سن داشته باشد، بدست آورد تا به عنوان جانشین احمد دهقان امور نشریه را بدست گرفته و منویات مورد نظر!! خود را جامه عمل بپوشاند.
نامبرده در دوره های 20 و 21 مجلس شورای ملی از خلخال نمایندگی مردم را به عهده داشت و طی بررسی بعمل آمده در اسناد ساواک 7 مجموعه سند پیرامون سوابق و زندگینامه عبداله والا شناسایی گردیده است.
در اسناد شماره 9 /25718 و 10 /25718، ساواک به 42 سؤال مختلف پیرامون وی پاسخ داده است.
در این سند علاوه بر مشخصات سجلی و سوابق تحصیلی و خانوادگی به روحیات و افکار، نقاط قوت و ضعف، سوابق خدمتی، پای بندی به رژیم و فعالیتهای سیاسی پاسخ گفته شده و علاقمندی وی به شاه خوب و نسبت به مذهب عادی ارزیابی شده است و یا اینکه علاقمندی نامبرده به مقام، شهرت، زن و پول فوق العاده تشخیص داده شده و از جمله نقاط ضعف وی نیز به همین مسائل اشاره گردیده است.
به استناد اطلاعات مندرج در این سند وی طرفدار سیاست غرب در رژیم مشروطه سلطنتی و در ادوار گذشته وفاداری خود را نسبت به شاه به ثبوت رسانیده است.
در گزارشی پیرامون عبداله والا اظهار شده است: وی دارای مرام ضد کمونیستی شدید می باشد و طرفدار مقام شامخ سلطنت و با توده ایها و مصدق مبارزه پی گیر نموده است.
و در گزارش دیگری، عنوان گردیده است: مهندس عبداله والا صاحب امتیاز و مدیر مجله تهران مصور و تماشاخانه تهران و نماینده مجلس شورای ملی فاقد حسن شهرت درگذشته بوده و روش روزنامه نگاری وی ضد کمونیستی و حتی مقالات عدیده ای در این زمینه هم درج نموده است.
نامبرده در اواسط سال جاری (1345) ضمن همکاری با بهرام شاهرخ مقالات شدیدی علیه دولت آقای هویدا منتشر نمود که در نتیجه از طرف وزارت اطلاعات تضییقاتی از نظر آگهی و رپرتاژ برای وی بعمل آمد.
ضمنا به علت فوق الذکر از حزب مردم نیز اخراج گردیده است.
و همچنین در سند دیگری آمده است : خیلی حساس و زودرنج بوده و وضع مادی خوبی ندارد.
برای عقیده خود ارزش و احترامی بیش از آنچه که هست قائل می باشد و با اکثریت میانه خوبی ندارد و نطقهایش بیشتر با اعتراض و تشنج همراه است.
رویهمرفته شخص مغرضی نیست و اگر نفرتی داشته باشد به علت زمینه قبلی بوده که برایش فراهم شده بود.
در اسناد ساواک در سال 1350 مشخصات، سوابق، فعالیت ها و نظرات وی در قالب فرمی تنظیم شده است.
در این اسناد به مطالب زیر اشاره شده است : ...
مدیر مجله تهران مصور و رئیس تئاتر نصر و رئیس سندیکای مرکزی صنعت چاپ می باشد.
...
(مشاغل قبلی وی) روزنامه نگاری بوده و سابقا رئیس فدراسیون ژیمناستیک و عضو انجمن طرفدار پیش آهنگی بوده است ...
...
(میزان ثروت) بیش از 50 میلیون ریال ـ دارای زمین و ساختمان تماشاخانه نصر و صاحب سهم از زمین و ساختمان سینما اروپا ـ منزلی در شمیران و منزلی در تهران خیابان شاه آباد و پنجاه هزار متر مربع زمین در بندر پهلوی و صاحب چاپخانه تهران مصور ـ منزل مسکونی وی اجاره ایست و ماهیانه در حدود بیست و شش هزار ریال اجاره بها می پردازد ...
...
درآمد وی از سینما اروپا و تماشاخانه تهران و چاپخانه و مجله تهران مصور و اجاره منزل در حدود پانصد هزار ریال ...
...
عضو حزب مردم و جمعیتهای غیر سیاسی کلوپ روتاری ...
...
(سرگرمی ها) مطالعه و معاشرتهای دوستانه و قمار می کند و علاقمند به عیاشی و خوشگذرانی ...
...
(اعتیادات مضره) ندارد، سیگار می کشد، مشروب می نوشد ...
...
تاکنون هیچگونه قرائن و اماراتی که دال بر عدم علاقمندی به رژیم و کشور باشد از وی مشاهده و بدست نیامده است.
عبداله والا سرانجام در 1369 ش درگذشت.
او نیز عضو کلوپ روتاری بود و در لژ فراماسونری کوروش عضویت داشت.
2ـ فضل اله سلجوقی صاحب امتیاز روزنامه صدای ملیون بود.
وی کارمند وزارت راه و در جریان مخالفت با مصدق در سال 1332 توسط وزیر راه (مهندس حق شناس) منتظرالخدمت شد و از تهران به استان منتقل گردید.

منبع:

کتاب سپهبد مهدیقلی علوی مقدم به روایت اسناد ساواک صفحه 177

صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.