گزارش پیشگاه مبارک اعلاحضرت همایون شاهنشاه آریامهر بزرگ ارتشتاران
تاریخ سند: 16 تیر 1357
گزارش پیشگاه مبارک اعلاحضرت همایون شاهنشاه آریامهر بزرگ ارتشتاران
متن سند:
مفتخرا بشرفعرض میرساند گزارش شهربانی کشور شاهنشاهی مبنی بر اینکه طرفداران احمد بنی احمد نماینده تبریز در مجلس شورایملی شایع کرده بودند که هیئت رئیسه حزب رستاخیز ملت ایران در نظر دارد در جلسه ماهانه روز 16 /4 نحوه جبهه گیری نامبرده را در مجلس مورد انتقاد قرار دهد،1 لذا ساعت 1700 همان روز عده ای از طرفداران وی در معابر منتهی به ساختمان حزب گرد آمده و همزمان در چند نقطه شهر تعدادی دست به تظاهرات زده و چند جام از شیشه های بانکهای سپه و صادرات را شکسته ضمنا جلسه حزب نیز تشکیل نگردید، از شرفعرض گذشت.2 اوامر ملوکانه شرفصدور یافت : «بالاخره دستگیر شدگان وقایع تبریز چه شدند؟» اوامر همایونی به رؤسای ساواک و شهربانی کشور شاهنشاهی ابلاغ گردید.
1ـ پاسخ واصله از ساواک حاکیست : «در جریان حوادث اخلالگرانه که در بهمن ماه سال 2536 در تبریز رخ داد، طی هفته اول تعداد 693 نفر باتهام شرکت در تظاهرات و تخریب توسط مأمورین انتظامی محل دستگیر و به دادسرای تبریز تسلیم گردیدند.
مقامات قضائی دادگستری آذربایجان شرقی با بررسیهای لازم 647 نفر از دستگیر شدگان را با قرار تأمین از زندان آزاد و اعلام نمودند که دلائل قاطعی در مورد شرکت مؤثر آنان در اخلالگریهای تبریز بدست نیامده است.
در مورد 46 نفر باقیمانده کیفر خواست جنائی و یا جنحه و همچنین قرار عدم صلاحیت، به صلاحیت رسیدگی در دادگاههای نظامی و اطفال صادر شده و پرونده های امر تحت رسیدگی است و تا بحال منجر به صدور رأی نهائی نگردیده است.
متعاقب صدور او امر مبنی بر پیگیری موضوع توسط ساواک، عده ای از افرادی که در مظان اتهام بوده و یا گزارشاتی در مورد آنها دریافت گردیده بود توسط سازمان اطلاعات و امنیت آذربایجان شرقی دستگیر شده اند و پس از رسیدگیهای لازم بجز چهار نفر بقیه دستگیر شدگان آزاد گردیده اند.
پرونده های اتهامی 4 نفر مذکور در دادگاه نظامی منطقه تحت رسیدگی واقع و 3 نفر از آنها به ترتیب به 3، 12، و 15 سال حبس محکوم شده اند و پرونده نفر چهارم در دادگاه تحت رسیدگی میباشد.
» 2ـ پاسخ واصله از شهربانی کشور شاهنشاهی حاکیست : «الف ـ برابر اعلام مقامات قضائی 750 نفر در ارتباط با وقایع 29 /11 تبریز دستگیر که 22 نفر آنان با قرار منع تعقیب مرخص و 728 نفر تحویل زندان شده اند.
ب ـ از عده معروضه 25 نفر هم اکنون در زندان میباشند.
پ ـ برای 60 نفر به ترتیب زیر کیفر خواست صادر شده است : (1) ده نفر با قرار عدم صلاحیت بدادسرای نظامی (2) ده نفر جهت محاکمه در دادگاه جنائی استان (3) چهل نفر جهت محاکمه در دادگاه جنحه تبریز ت ـ بقیه با قرار کفالت آزاد گردیده و پرونده ها در دادسرای شهرستان تبریز در جریان رسیدگی است.
ضمنا در دادگاه جنحه به تعدادی از پرونده های متهمین رسیدگی شده و بمدت شش الی نه ماه محکوم و پرونده در مراحل رسیدگی و پژوهشی است.
توضیحات سند:
1ـ ساواک پس از اطلاع از این امر در تماسی که با مسوولان استان آذربایجان شرقی گرفت اعضای حزب رستاخیز را از برپایی این جلسه منع کرد.2ـ اجتماع کنندگان پس از هجوم عوامل انتظامی و هنگام فرار شیشه های بانک سپه و صادرات را در خیابانهای جمشید آباد و میدان کاه فروشان و درب سرخاب می شکنند.
در این حادثه چهار نفر دستگیر می شوند که ساواک اسامی آنان را چنین اعلام می کند: محمد سیگاری، 20 ساله، دستفروش ـ مهدی عدالت زاده، 22 ساله، نایلون فروش ـ مصطفی برقی، دانش آموز ـ حمید ملت پور، 22 ساله، لواش پز.
در مورد اجتماع گروهی از مردم در خیابانهای منتهی به حزب رستاخیز اعلامیه دست نویسی منتشر شد که با خطاب قرار دادن «مبارزان مسلمان تبریز» نوشته بود: «امروز جمعه 16 /4 /57 ساعت 5 بعد از ظهر در مقابل حزب رستاخیز، رژیم غیر قانونی و ضد اسلامی شاه فاشیسم و نوکران جیره خوار امریکا علیه وکیل اسلامی «احمد بنی احمد» میتینگ و تظاهرات پوشالی انجام خواهند داد.
برادر مبارز مسلمان با حضور من و تو در آنجا مهر باطل بر تظاهرات ضد اسلامی و ضد خلقی رژیم خواهیم زد.
» این اعلامیه نشان می دهد که تلقی مردم از شخصیت احمد بنی احمد (وکیل اسلامی) موجب حمایت از او بوده است.
با این حال در ماههای آینده بنی احمد قدر حمایت همشهریان خود را ندانست و نتوانست خواستهای سیاسی خود را با تمایلات مذهبی ـ سیاسی مردم هماهنگ کند.
اعلامیه یاد شده در ضمیمه کتاب آمده است.
(ضمیمه 11)