موضوع: سوء قصد به نخست‌وزیر
تاریخ سند: 8 بهمن 1343
موضوع: سوء قصد به نخست‌وزیر
متن سند:
تاریخ: 8 /11 /43 1108شماره: 2243 /12/
[ گزارش ]
موضوع: سوء قصد به نخست‌وزیر
درباره هدف گلوله قرار گرفتن آقاى نخست‌وزیر عده‌اى اظهار خوشحالى مى‌کردند مثلاً اطرافیان آقاى حاج سیداسداللّه مدنى که عبارتند از ابراهیم درفشى، حاج سید حاجى دباغ و پسرانش و آقاى حجازى مدیر دبستان علمى خصوصا سید احمد حسینى ملایرى اظهار مى‌کردند خوب بود این گلوله به بالاتر اصابت کند چون در تهران هزاران منصور وجود دارد اگر به شاه اصابت مى‌کرد همه خلاص مى‌شدیم.1
رونوشت به پرونده‌هاى مربوطه قید شده بایگانى شود. 25 /11
اصل در پرونده حاج سید اسداله مدنى و رونوشت در پرونده‌هاى نامبردگان ضمیمه وارد شود. 18 /11 صابرى
تیمسار ریاست سازمان اطلاعات و امنیت کشور (اداره کل سوم) جهت استحضار
توضیحات سند:
1. حسنعلى منصورحسنعلى منصور، نخست‌وزیر، در 1 بهمن 1343 در مقابل مجلس شوراى ملى توسط محمد بخارائى از اعضاى هیأت مؤتلفه اسلامى ترور شد. پس از این اقدام، رضا صفار هرندى و مرتضى نیک‌نژاد به جرم همکارى با بخارایى دستگیر شدند و مأموران رژیم، جلسات مذهبى و مساجد را مورد هجوم قرار دادند.
منصور پس از چند روز معالجه، در 6 بهمن در گذشت و امیر عباس هویدا، از گروه کانون مترقى، به دستور شاه، کابینه را تشکیل داد. هویدا در مصاحبه‌اى (18 بهمن 1343) گفت: فدائیان اسلام، عاملین قتل منصور بودند.
منصور که از عاملین سیاست آمریکا در ایران بود، در سال 1340، «کانون مترقى» را تأسیس کرد که اعضاى مؤسس آن، محسن خواجه نورى، منوچهر شاهقلى، فتح‌اله ستوده و امیر عباس هویدا بودند. در سال 1342، این جمعیت تبدیل به «حزب ایران نوین» شد. طرح حزب نخبگان و تحصیل کردگان غرب بالاخص آمریکا، حرکتى بود براى منزوى کردن کامل جناح وابسته به انگلیس، چون کانون مترقى، سمبل یک جریان آمریکایى بود و حتى شیوه زندگى آمریکایى‌ها را داشتند. از مهمترین کارهاى منصور، تصویب کاپیتولاسیون و سلطه مطلق آمریکا در ایران بود.
فراماسونر بودن منصور و عضویتش در «لژ پهلوى» و استمرار راهش توسط امیر عباس هویدا و اعضاى حزب ایران نوین، نشان دهنده اطاعت بى چون و چراى آنها از سیاست آمریکا بود. خاطرات فردوست / ج 2 ـ از سیدضیاء تا بختیار/ مسعود بهنود