تاریخ سند: 11 شهریور 1357
موضوع: سه نفر شیخ
متن سند:
شماره: 49 /5 /66 /401 /37 تاریخ: 11 /6 /2537[1357]
از: ژ ـ ک ـ ش ـ ر 2 (دایره اطلاعات)
به: ت ـ ر ـ ساواک
موضوع: سه نفر شیخ
خبر رسیده گویاست:
سه نفر شیخ جوان در ساعت 22:00 مورخه 2 /5 /2537 از قم جهت دیدن شیخ یزدی تبعید شده به شاهآباد غرب وارد پس از شناسایی در شهربانی، شب را در منزل حاج سید علی بهشتی به سر برده و ساعت 9:00 مورخه 3 /5 /2537 شاهآباد را به مقصد سنندج و سقز ترک نموده و مقصد بعدی آنان اهواز و آبادان خواهد بود که احتمالاً آن را از معبر کرمانشاه شاهآباد به سه راه ملاوی و پل دختر طی خواهند نمود. در خبر اضافه شده سه نفر فوق جنگلهای چهارزبر توجه آنها را جلب و در اتوبوس از آن تعریف نموده است.
ارزیابی خبر: صحت یا سقم خبر معلوم نیست. جهت آگاهی ضمناً مسافرت آنان هنگام بروز حوادث اخیر سینما رکس آبادان1بوده است. کنونی 11484
توضیحات سند:
1.آتشگرفتن سینما رکس آبادان: در تاریخ 28 /5 /57 فاجعه وحشتناک آتشسوزى سینما رکس آبادان در ساعت 22 هنگامى که 700 نفر از مردم مشغول تماشاى فیلم گوزنها ساخته مسعود کیمیایى بودند اتفاق افتاد و هنگامى که مردم براى فرار از آتش به سوى درهاى خروجى هجوم آوردند با درهایى از بیرون قفل شده مواجه شدند. در این حادثه مهلک 377 نفر زن و کودک و پیر و جوان جان باختند. شاه در 26 مرداد 57 ابراز داشته بود که: «ما به مردم تمدن بزرگ را وعده مىدهیم و دشمنان وحشت بزرگ را» دو روز بعد در سالروز کودتاى آمریکایى 1332 سینما رکس به آتش کشیده شد و تفسیر سخن شاه معلوم گشت. در پى حادثه جانگداز و دلخراش سینما رکس آبادان حرکتهاى انقلابى مردم در شهرهاى مختلف کشور به شدت افزایش یافته و در بسیارى از شهرها تظاهرات و درگیریها به اوج خود رسید. در شهرهاى شیراز، قم تبریز و اصفهان هم که حکومت نظامى برقرار بود مردم به حجم تظاهرات خود افزودند و در پى آن شاه مجبور شد براى آرام کردن اوضاع دکتر جمشید آموزگار را از کار برکنار کرده و در تاریخ 5 /6 /57 فرمان نخستوزیرى مهندس جعفر شریفامامى را صادر نماید. در ماه مذکور تعداد کثیرى از مردم شهرهاى مورد اشاره و شهرهاى دیگر به شهادت رسیدند. اعلامیهی صادر شد که، فاجعه سینما رکس آبادان را به کوره آدمسوزی شاه تعبیر کرده بود. (رک: هفت هزار روز تاریخ ایران و انقلاب اسلامی، غلامرضا کرباسچی، جلد دوم، تهران: بنیاد تاریخ انقلاب اسلامی، سال 1371 و روزشمار تاریخ ایران از مشروطه تا انقلاب اسلامی، باقر عاقلی، جلد دوم، تهران: نشر گفتار، سال 1370).
منبع:
کتاب
آیتالله حاج شیخ محمد یزدی صفحه 489