ایجاد دو پایگاه موشکی در عراق
تاریخ سند: 22 مرداد 1339
ایجاد دو پایگاه موشکی در عراق
متن سند:
شماره : 213 در عراق شایع است پس از مراجعت عبدالقادر حسونی که به نمایندگی اعراب به مسکو رفته است کلیه اعراب متفقا در مورد شط العرب[اروندرود] و بحرین به ایران تعرض خواهند نمود و این تعرض حتمی تلقی گردیده است و دولت شوروی به اعراب وعده داده دو پایگاه موشکی یکی در نهر دکان واقع بین پشتدر و سلیمانیه و دیگری در اطراف سد قره خان واقع بین حلبچه و سیروان ایجاد کند.ضمنا در عراق علیه ایران شدیدا تبلیغ و گفته می شود تمایل عراق به ایران ساختگی و طبق نقشه جمال عبدالناصر است.
22 /5 /13393184/ کد 12 بخش 2 872الف گیرندگان : مدیریت کل اداره سوم جهت استحضار
توضیحات سند:
* در 23 مرداد 39 اتحادیه عرب اعلام کرد از این پس خلیج عربی به جای خلیج فارس بکار برده خواهدشد.خوزستان نیز که سابقا عربستان نامیده می شد جزء لاینفک سرزمین اعراب است.
روزشمار تاریخ، ج 2، باقر عاقلی، ص 110 و 111 * ـ به هر حال، علیرغم جنگ تبلیغاتی مذکور، در 1339، بویژه بعد از آنکه شاه و عبدالکریم قاسم خود را با رقابت ناصر در منطقه مواجه دیدند، روابط دو کشور بهبود یافت.
روزنامه اطلاعات در این مورد نوشت : «روابط ایران و عراق تا حد زیادی بهبود یافته و دیگر مطبوعات بغداد حملات ناروای سابق را ادامه نمی دهند و محیط حسن تفاهم بین مقامهای دو کشور به وجود آمده است.
» سپس می افزاید : «سفیر ایران در بغداد توانست حقایق اوضاع رابه اطلاع مقامهای دولت عراق رسانده، افکار عمومی آن کشور را بی اساس بودن هیاهوی ناصر آشنا سازد.
(1)» به دنبال این امر، تهران و بغداد مذاکرات دیپلماتیک خود را در مورد اختلافاتشان از سر گرفتند.
یداللّه عضدی، وزیر امور خارجه وقت ایران، با هاشم جواد، همتای عراقی خود، در سازمان ملل متحد در نیویورک مذاکراتی انجام داد.
مسئله ای که دولت ایران در این مذاکرات مطرح می کرد، اجرای تعهداتی بود که دولت عراق به موجب عهدنامه 1316 به عهده گرفته بود.
از این مذاکرات نتیجه مورد نظر به دست نیامد(2).
1 ـ اطلاعات، (24 مرداد، 1339) 2 ـ اختلافات مرزی ایران و عراق، پیشین، ص 277 * ـ در 25 مرداد 1339 سفیر کبیر ایران در بغداد به نزد شاه رفت و گزارش حوزه مأموریت خود را به اطلاع وی رساند و شاه درباره روابط سیاسی ایران و عراق دستوراتی صادر کرد.
گاهنامه پنجاه سال شاهنشاهی پهلوی، ج 2، صص 1358 ـ 1359 وزارت کشور ایران در تاریخ 10 /6 /39 طی گزارشی به ساواک نوشت : «1 ـ در یک عمارت مخروبه ای به نام هارون الرشید در عراق که اخیرا آن را خراب نمودند ضمن کشف طلاجات شایع شده تاریخچه ای بدست آمده که معلوم می نماید که قسمتی از آب و خاک ایران متعلق به عراق است و دولت عراق مشغول بررسی و قصد دارد در این مورد اقدام نماید.
2 ـ سربازان مرزی ایران که در نوار مرزی دولت سعودی زندانی هستند بنا به دستور صالح عبید فرمانداری نظامی به بغداد احضار پس از بازجویی های لازم مجددا عودت داده شدند.
3 ـ دولت عراق در وضع افرادی که به منظور مسافرت به ایران و زیارت حضرت رضا (ع) تقاضای صدور گذرنامه می نمایند کنترل شدید نموده و تا آنجا که مقدور باشد از مسافرت این قبیل اشخاص جلوگیری می نمایند.
4 ـ گفته می شود سربازان فراری از ایران به عذر اینکه به قصد جاسوسی و تخریب عمدا وارد عراق شده اند از طرف مأمورین عراقی اذیت و آزار می شوند.
» پرونده ش 142613، ج 3، صص 130 ـ 132 و 137.