موضوع : مرجع تقلید
تاریخ سند: 7 مرداد 1349
موضوع : مرجع تقلید
متن سند:
از : 221 به : 721 شماره : 727 /221 پس از فوت حضرت آیت الله حکیم مردم شیعه مذهب افغانستان از آیت الله میلانی تقلید می نمایند و در حال حاضر آیت الله میلانی نسبت به سایر مراجع تقلید در افغانستان ارجح شناخته شده اند.شیخ محمد امین واعظ1 و پیشوای روحانی افغانی که در کابل در محله افشارها زندگی می کند و مورد احترام اکثریت شیعه ها است اظهار داشت آیت الله خمینی با آیت الله خوئی اختلاف پیدا کرده اند و آیت الله خمینی در نظر دارد حوزه علمی نجف را محل اقامت مرجع تقلید شیعیان بشناسد ولی به عقیده منشاء شیعه های افغانی حوزه علمی قم از لحاظ آرامشی که دارد برای این منظور بهتر است، بدیهی است این مسئله باید با توجه به شخصیت مرجع تقلید در نظر گرفته شود به طور کلی آیت الله شریعتمداری می توانستند مرجع تقلید قرار گیرند ولی چون دولت ایران رسما ایشان را معرفی نمود این عمل در بین شیعه ها تأثیر مساعدی نداشت و به این ترتیب شیعه های افغانی فعلاً آیت الله میلانی را که در مشهد اقامت دارند مرجع تقلید می شناسند.
نظریه : اصولاً شیعه ها در افغانستان توجه و علاقه خاصی به ایران و حوزه های علمی ایران و پیشوایان شیعه که در ایران اقامت دارند مبذول می دارند و از وضع بحرانی عراق و خشونت و بیرحمی و خونخواری هیئت حاکم آن و آزاری که نسبت به شیعه ها در آن کشور می شود سخت متأثر می باشند و با توجه به همین دلایل است که از روحانیون و پیشوایان بزرگ شیعه که در ایران اقامت دارند تقلید می کنند.
مربوط به امور اجتماعی.
سیاسی افغانستان می باشد.
نظریه اداره کل دوم : شیعیان افغانستان اصولاً به علمای شیعه ایران علاقمند هستند.
آقای اوانی در گزارش روزانه درج و بهره برداری شود.
در پرونده آیت الله میلانی بایگانی شود.
بهره برداری شد.
13 /5 /49 اوانی
توضیحات سند:
1ـ آیت الله آقای حاج شیخ محمد امین افشار از علماء معروف افغانستان در سال 1288 هجری شمسی در افشار کابل در خانواده مذهبی متولد، اجداد ایشان توسط نادرشاه افشار به افغانستان کوچ داده شد و در منطقه شمال غرب کابل سکنی گرفتند.در سفری که به همراه مرحوم پدرش [حاج محمد نبی] به بلخاب خدمت مرحوم آیت الله عالم بلخابی مشرف می شود، برای تحصیل در محضر آن عالم جلیل القدر، مقیم می شود مقدمات را تا شرح لمعه در بلخاب خوانده و پس از فوت استاد برای ادامه تحصیلات عازم کابل شده و سطوح را از محضر آیت الله سید احمد حجت موسوی کابلی استفاده نمود، آنگاه رحل سفر به عتبات عالیات بسته در نجف اشرف خارج فقه و اصول را از محضر آیات عظام آقا ضیاءالدین عراقی و حاج شیخ محمد حسین نائینی و حاج سید ابوالحسن اصفهانی (قدس اللّه تعالی اسرارهم) بهره های لازم را برده و در همان ایام درس اخلاق را از خدمت پر فیض مرحوم آیت الله قاضی استفاده کرد.
در اوایل حکومت محمد ظاهر شاه در افغانستان، آقای افشار از نجف اشرف برای خدمت به مسلمانان افغانستان عازم زادگاه خود شد، در مسیر راه چند روزی در تهران و در مدرسه مروی ساکن شد، و اساتید و طلاب این مدرسه از ایشان برای مقیم شدن در تهران و تدریس در مدرسه مروی دعوت نمودند، لیکن احساس نیاز ضروری مسلمانان زادگاهش وظیفه او را سنگین تر نموده بود، به همین جهت از اساتید و طلاب مدرسه مروی عذر خواهی و به سمت افغانستان حرکت کرد، این در حالی بود که علماء در کابل امنیت نداشتند (در آن زمان هاشم خان عموی ظاهر شاه صدراعظم کابل بود، خشونت و ظلم در خصوص علماء را به اوج خود رسانده بود) لذا بنا به اصرار جمعی از علاقمندان و از ترس این که ممکن بود قبل از ورود به منزل توسط عوامل رژیم دستگیر و به زندان برده شود، شبانه و به طور مخفی وارد کابل شد پس از مدت کوتاهی اقامت در زادگاه بنا به دعوت و اصرار مردم مسلمان مزار شریف، به آن شهرستان برای مدت کوتاهی مسافرت نمود، سپس به کابل منطقه وزیرآباد مراجعت نموده، ضمن اقامه نماز جماعت و تبلیغ احکام و تدریس فقه، فلسفه و اصول و خدمت به مسلمانان آن دیار، اقدام به تأسیس مدرسه علمیه باشکوهی نمود، از آقای افشار آثار قلمی و علمی نفیسی بجا مانده است.
در ذیل به برخی آنها اشاره می نمائیم.
1ـ تقریرات اصول آیت الله العظمی آقا ضیاء عراقی (ره) 2ـ تقریرات اصول آیت الله العظمی آقا میرزای نائینی (ره) 3ـ تقریرات فقه آیت الله العظمی سید ابوالحسن اصفهانی (ره) 4ـ درسهای اخلاقی و عرفانی مرحوم آیت الله قاضی (ره) 5ـ شرح توضیحی بر فوائد الاصول مرحوم آیت الله العظمی حاج شیخ مرتضی انصاری آقای افشار در اردیبهشت سال 57 به شدت تحت نظر و مراقبت کمونیستهای حاکم بر افغانستان قرار گرفت و سرانجام در اسفند همان سال جمع زیادی از نظامیان رژیم کمونیست حاکم بر افغانستان.
شب هنگام به منزل ایشان یورش برده از آن تاریخ از سرنوشت، حیات و ممات معظم له خبری به دست نیامده است.
ر.ک: شهداء روحانیت شیعه در یک صد ساله اخیر، علی ربانی خلخالی، جلد 2، صص 8 /344