تاریخ سند: 22 شهریور 1357
موضوع : اعلامیه حزب زحمتکشان ملت ایران 1
متن سند:
به : 312
از : 10 ه شماره : 10323 /10 ه 1
در تاریخ 19 /6 /57 تعدادی اعلامیه مربوط به حزب زحمتکشان ملت ایران
(وابسته به دکتر مظفر بقایی کرمانی2) در نقاط مختلف شهر توزیع و پخش
گردیده است.
نظریه شنبه : یک نسخه از این اعلامیه که به دست آمده به پیوست تقدیم می گردد.
نظریه یکشنبه : ضمن ایفاد یک نسخه از این اعلامیه به استحضار می رساند در
این اعلامیه شدیدا به دولت جناب آقای مهندس شریف امامی حمله شده و وی را
یکی از مهره های موثر سیاست استعماری معرفی نموده است.
پخش اینگونه
اعلامیه ها در بین طبقات روشنفکر می تواند عامل موثری در ایجاد نارضایی و
رویگردانی و عدم اعتقاد به استقرار آزادیهای فردی و اجتماعی در مملکت
باشد.
نظریه چهارشنبه : نظریه یکشنبه مورد تایید است.
تکاپو
نظریه جمعه : نظریه یکشنبه و چهارشنبه مورد تایید است
نظریه 1 ه : نظریات سلسله مراتب .
.
مورد تایید است
در پرونده حزب زحمتکشان
بایگانی شود ملکی 23 /6 /57
کلاسه 12 /2
توضیحات سند:
1ـ حزب زحمتکشان ملت ایران
توسط خلیل ملکی و مظفر بقایی
تأسیس شد.
ملکی که به دنبال
وقایع آذربایجان از حزب توده
جدا شده بود با بقایی همداستان
شد.
ملکی و یارانش
(قندهاریان، جلال آل احمد،
محمدعلی خنجی، ناصر وثوقی،
غلامرضا وقیق، نادرپور،
هوشنگ ساعد لو و...) امور
تشکیلاتی، آموزشی،
مطبوعاتی و عقیدتی حزب را
در دست گرفتند و فعالیتهای
سیاسی در اختیار بقایی و یاران
او باقی ماند.
جریده شاهد ارگان
سیاسی حزب زحمتکشان بود که
تحت نظارت بقایی روزانه
منتشر می شد و ملکی هفته نامه
نیروی سوم و ماهنامه علم و
زندگی را تأسیس کرد.
پس از
حوادث سی تیر 1331 و دوری
محسوس بقایی از مصدق
اختلافات داخلی حزب
زحمتکشان آغاز شد.
گروه
ملکی که اکثریت فعالان،
سازمان دهندگان و نویسندگان
حزب را تشکیل می دادند اعتقاد
داشتند که حزب زحمتکشان
نمی باید از پشتیبانی فعال خود
از دکتر مصدق دست بردارد، در
حالی که مظفر بقایی خواستار
مخالفت علنی با مصدق شده
بود.
این اختلاف چراغ عمر یک
ساله حزب زحمتکشان را
خاموش کرد.
سالهای پس از
کودتای 28 مرداد 32 حزب
زحمتکشان رسما منحل نشد، امّا
فعالیت چشمگیری نیز نداشت.
ولی بعدها در دهه پنجاه با
تجدید فعالیت محدود احزاب،
حزب زحمتکشان ملّت ایران که
به رهبری مظفر بقایی تلاشهایی
کم رنگ صورت داد که شباهتی
با فعالیتهای عادی یک
حزب سیاسی نداشت.
2ـ مظفر بقایی کرمانی فرزند
میرزا شهاب الدوله در سال
1287 ه ش در کرمان متولد شد.
نامبرده جزء اولین دسته
محصلین بود که در زمان
رضاشاه برای تحصیل به اروپا
اعزام شد و در دانشگاه سوربن
پاریس در رشته فلسفه و
آموزش و پرورش کودک
تحصیل کرده و به ادعای خودش
مدرک دکتری گرفت اما در
کتاب «ایران و تاریخ» نوشته
بهرام افراسیابی در صفحه 126
چنین ذکر شده است : مظفر بقائی
برای تحصیلات به فرانسه رفته
بود و به علت عیاشی و ولگردی
موفق به درس خواندن نگشته و
بدون گرفتن عنوان از فرانسه
باز می گردد.
اولین دغلکاری او
این بود که برای خودش عنوان
دکتری جعل کرده بود...
» از سال
1324 وارد فعالیت های سیاسی
شد و در تشکیل حزب دمکرات
ایران با قوام السلطنه همکاری
کرد و در دانشگاه تهران نیز کار
می کرد.
برای اولین بار در سال
1336 بعنوان نماینده شهر
کرمان به مجلس شورای ملی
راه یافت.
بقایی در جنبش
ملی گرایی ایران چهره ای
شاخص بود و از طریق
روزنامه اش (شاهد) خط مشی
سیاسی خود را ادامه داد.
وی با
تأسیس حزب زحمتکشان به
عقاید سیاسی خود تشکل
بخشید که بعدها این حزب نام
خود را به جامعه سوسیالیست ها
تغییر داد.
این حزب که در
دهه های چهل و پنجاه فعالیت
چشمگیری نداشت از ماههای
پایانی سال 55 بار دیگر
فالیتهای خود را با آزادیهای
تزریق شده به گروههای
ملّی گرا شروع کرد، امّا چهره
فعالی از خود نشان نداد.
وی از
جمله سیاستمدارانی بود که با
اعمال سیاست های منافقانه خود
آسیب های فراوانی به کشور
وارد کرد.
همدستی او ـ البته
بطور مخفیانه و غیرمحسوس ـ
با کودتاچیان 28 مرداد 32 و
مخالفت هایش با دکتر مصدق از
آن جمله است.
او در یک دادگاه
مسخره شاه ساخته در محاکمات
بدوی محکوم شد اما دادگاه
تجدیدنظر پس از خوش
رقصی های بقائی او را تبرئه
کرد.
بقائی پس از پیروزی
انقلاب اسلامی ظاهرا ادعای
طرفداری از انقلاب را داشت
امّا انتشار وصیت نامه سیاسی
او مطالب را به گونه دیگری
نشان می داد.
وی در سال 1359
دستگیر شد و ضمن سپردن تعهد
به این که از کشور خارج نشود
آزاد گردید ولی در شهریور
همان سال سفری به امریکا انجام
داد...
بقایی در فروردین ماه
سال 66 پس از بازگشت از
امریکا، در کرمان دستگیر شد.
به
گزارش خبرگزاری جمهوری
اسلامی در همان تاریخ در
بازرسی از منزل وی مقادیر
زیادی اسناد مربوط به حزب
زحمتکشان و اشیاء و نشریات
غیرمشروح که حاکی از انحراف
اخلاقی وی بود بدست آمد.
سرانجام بقایی در آبان ماه
1366 بر اثر عود بیماری
سفلیس در بیمارستان مهر تهران
جان سپرد.
مظفر بقائی به روایت
اسناد ساواک مرکز بررسی اسناد
تاریخی
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان اصفهان، کتاب 3 صفحه 510