مذاکرات آیت اله سید کاظم شریعتمداری با آیت اله سید عبداله شیرازی
تاریخ سند: 10 آبان 1357
مذاکرات آیت اله سید کاظم شریعتمداری با آیت اله سید عبداله شیرازی
متن سند:
روز 10 /8 /57 (2537 شاهنشاهی)، آیت اله سید عبداله شیرازی تلفنی از مشهد با آیت اله سیدکاظم شریعتمداری تماس گرفته و از شریعتمداری سئوال کرده آیا تأیید نظریات خمینی از طرف او (شریعتمداری) صحت دارد یا خیر که شریعتمداری جواب داده : «ما از سابق هم در هدف موافق بودیم، ولی در طریقه رسیدن بهدف توافق نداریم.» آیت اله سید عبداله شیرازی سپس نظر شریعتمداری را در مورد تغییر رژیم ایران سئوال کرده که شریعتمداری گفته : رژیم تغییر کند؟ یعنی چه؟ برای چه؟ کسان دکتر سنجابی و بقیه که باینجا میآیند میگویند نوشته های روزنامه ها درست نیست ولی ما در داخل مملکت هستیم، خمینی در خارج حرفهائی میزند و میتواند هم بزند ولی ما نمیتوانیم، مقصود ما رفع اشکال از آن مقام (احتمالاً مقام شامخ سلطنت است) نیست.
مقصود ما مصلحت فعلی است.
مصلحت ما و شما (شیرازی) هم نیست.
(احتمالاً منظور طرفداری و یا تأیید خمینی باشد) هیچکس هم تا جائیکه من اطلاع دارم از مطالب چنین استنباطی نکرده و همه میدانند که ما در حد خودمان حرف میزنیم.
شریعتمداری تلویحا از خمینی گلایه کرده : که طوری حرف میزند که گویا با ما اختلاف دارد و یا ایجاد اختلاف میکند.
البته خمینی تا حدی نظریاتش را تعدیل کرده است.
شیرازی اظهار نموده : بر عکس خمینی نظرش را تعدیل نکرده.
شریعتمداری در پاسخ عنوان نموده : تعدیل نه نسبت بما بلکه نسبت بمقصودش تعدیل کرده و اضافه نموده خلاصه باید گناه این خونها را به گردن بگیریم مثلاً هر کس از ما در مورد شرکت زنان در تظاهرات سئوال میکند میگوئیم شرکت زنان جایز نیست، در صورتیکه خمینی همه مردم، حتی زنان را تشویق بتظاهرات میکند.
شریعتمداری در خاتمه مذاکرات از شیرازی خواستار شده است که با روحانیون مشهد نیز مذاکره نماید تا ببینند چه خواهد شد.
ارزیابی خبر : مذاکرات فوق صحت دارد.
توضیحات سند:
* امروز (10 /8 /57) پارسونز سفیر انگلستان در تهران به همراه سولیوان سفیر آمریکا در تهران نشست مشترکی با شاه داشتند و مسائل کشور را مورد بررسی قرار دادند و به مشورت پرداختند.پارسونز که به دلیل تظاهرات و درگیری های خیابانی با تأخیر خود را به کاخ نیاوران رسانده بود در این باره می گوید : «هنگامی که وارد شدم سولیوان آن جا بود.
شاه به ما گفت او انتظام را بر آن داشته است که اداره دولت جدید را بر عهده گیرد.
همچنین از طرف کریم سنجابی در پاریس پیامی رسیده است دایر بر این که وی آیت الله خمینی را تشویق کرده است که از حملات خود دست بردارد، مشروط بر این که رژیم سلطنتی به آراء عموم مردم گذاشته شود...
(شاه) قصد نداشت که مستقیما به پیام سنجابی پاسخ دهد اما می خواست رهبران جبهه ملی را به ملاقات دعوت کند تا در پیوستن آنها به یک دولت ائتلافی که نخست وزیری آن را انتظام بر عهده خواهد داشت گفت و گو کنند.
شاه حالت محزونی داشت.
او عقیده داشت که اکنون مسئله بر سر روزهاست نه هفته ها.
فشار امرای ارتش روز به روز بیشتر می شد.
آن ها او را تشویق می کردند تا حکومت را به دست آنان دهد تا کشور را نجات دهند.
نظر او این بود که این اقدام مسأله را حل نخواهد کرد.
» (غرور و سقوط، ص 153) با این حال چند روز بعد شاه متقاعد شد که حکومت را به نظامیان بسپارد و ارتشبد ازهاری را به جای شریف امامی، نخست وزیر کند.