موضوع: تجمع در منزل آقای فتح اله فرود
تاریخ سند: 30 مهر 1340
موضوع: تجمع در منزل آقای فتح اله فرود
متن سند:
شماره: 289 /311 ـ د ـ 3 در ساعت 0800 روز 28 /7 /40 در منزل آقای فتح اله فرود واقع در چهارراه عزیزخان اجتماعی منعقد شده و تعداد جمعیت در حدود دو هزار الی دو هزار و پانصد نفر بوده است اکثریت جمعیت را کارگران آذربایجانی تشکیل می دادند که با اتوبوس های شرکت اتوتوکل به محل آمده بودند و وضع نشان می داد که این کارگران به تنهایی و به اراده خود به محل نیامده اند بلکه به دستور شخص یا اشخاصی به آن محل آورده شده اند اکثریت این کارگران مردان دهاتی و آذربایجانی و بیسواد بوده و اصولاً از سیاست و انتخابات و قانون اساسی و این قبیل کلمات و جملات چیزی مفهوم آنها نمی شد و در موقع سخنرانی نیز بنا به اشاره شخص یا اشخاص دست می زدند یا صحیح است و زنده باد می گفتند.ضمنا عده ای از دانشجویان دانشگاه به دعوت آقای رشیدیان و عده ای فرهنگی و پیشه ور و اصناف طرفدار آقای فرود حضور داشته اند.
آقای هاشمی سخنگوی جلسه پس از چند شعار مبنی بر اجرای قانون اساسی و شروع انتخابات.
حیف و میل شدن سیزده هزار و پانصد ملیون تومان پول در سازمان برنامه و شرکت نفت و بانک ملی جز یکی از شعارها اظهار داشته است مستشاران خارجی باید از کشور اخراج گردند و عاملین ورود آنها به کشور باید تحت تعقیب قرار گیرند.
شخص دیگری به نام آقای هاشمی اهل آذربایجان که خود را نماینده آذربایجان معرفی نمود پشت میکروفن قرار گرفته و کارگران نسبت به مشارالیه ابراز احساسات کردند.
(از قرار معلوم کارگران آذربایجانی بیشتر به خاطر همین شخص روزهای جمعه در این محل جمع می شوند) آقای هاشمی به تاریخ مشروطیت و نقش آذریایجان در این انقلاب اشاره نمود و گفت شاهان مستبد قاجار حقوق ملت را از بین می بردند حالا وارث آنها دکتر امینی این وظیفه را انجام می دهد ولی ملت بالاخره پیروز خواهد شد و آقای دکتر امینی نمی تواند مورد تأیید و اعتماد ملت ایران باشد و چرا قانون اساسی را رعایت نمی کند و انتخابات را شروع نمی نماید ملت ایران زیر بار اهانت بین المللی نمی رود فساد اوضاع خرابی در کشورها از حد گذشته است باید مستشاران خارجی از کشور اخراج شوند و نباید قرضه دیگری به ملت ایران تحمیل گردد آقای هاشمی خطاب به آقای دکتر امینی نخست وزیر اظهار داشت که ایشان در پناه قدرت های خارجی به حکومت رسیده است و بالاخره عدالت گریبان اشخاص قلدر را خواهد گرفت ملت ایران اعمال دکتر امینی را مطرود و منفور می داند و مسئولیتی به عهود و قرضه و قراردادهای دکتر امینی را نخواهد داشت نامبرده سپس از آیین نامه انتخابات انتقاد کرده و گفت این کار جنبه محیلانه داشته و جرم است گمان می رود با تعطیل مشروطیت دکتر امینی می خواهد انتقام فرار محمدعلی میرزای جانی را از ملت ایران بگیرد و این شعر را خواند.
مبادا که بهمن شود تاجدار بیاد آورد خون اسفندیار در خاتمه سخنرانی خود باز به اعتراض آذربایجانیها در تبریز به آقای دکتر امینی اشاره کرده و شروع انتخابات را خواستار گردید و از حاضرین تقاضا کرد به سلامتی شاهنشاه که در مسافرت هستند صلوات بفرستند (جمعیت صلوات فرستادند).
ناطق دوم آقای ادیب صدرایی بود نامبرده نیز از ابراز احساسات آذربایجانیها تشکر نموده اظهار داشت ما جز انتقاد از دولت کاری نداریم سلاح ما زبان و قلم است و دولت را به راه صواب راهنمایی می کنیم سپس در کلیات صحبت نموده و بیتشر گفتار آقای ادیب صدرایی جنبه ادبی و شاعرانه داشت و مختصری بحث مذهبی راجع به تزکیه اخلاق و حریت صحبت نموده در پایان اضافه نمود که یکی از خدمتگذاران به جامعه ایرانی و شخص شاه است.
سخنران سوم جوانی به نام (احسانی یا اعتصامی) از دانشجویان دانشگاه تهران بود نامبرده به عنوان نمایندگی از طرف دانشگاه تهران سخنرانی کرد چند ماده قانون اساسی را قرائت نموده و تعطیل مشروطیت را جرم شمرده و چند سئوال از آقای دکتر امینی نخست وزیر کرد و اظهار داشته که ایشان نمی توانند به این سئوالات پاسخ دهند آقای احسانی یا اعتصامی اظهار داشت که دکتر امینی نوه شاهان قاجار و مستبدین است و قانون را نقص کرده و هر چه زودتر باید خود را تسلیم دستگاه عدالت کند و قرضه از خارجی ها با اجازه چه کسی است کسی که قانون را نقص کند مظهر و مجسمه خیانت است.
ناطق چهارم آقای رشیدیان بوده است آقای رشیدیان از حاضرین تشکر کرده و اظهار داشت کسالت دارم نمی توانم زیاد صحبت کنم ولی جمعه آینده مفصلاً صحبت خواهم کرد تا اعلیحضرت هم در مملکت تشریف داشته باشند و اظهار داشتند (ما می خواستیم مدارک سوءاستفاده و دزدیهای چند میلیونی را در جراید چاپ کنیم نگذاشتند خواستیم خودمان جداگانه منتشر کنیم ریختند به چاپخانه جلوگیری کردند این است مفهوم آزادی که دکتر امینی وعده می داد نامبرده سپس افزوده است آقای امینی اظهار داشته که ما از سمنان کارگر آورده ایم و میتینگ می دهیم این موضوع حقیقت ندارد این کارگران از سمنان بیکار شده چون ملجأ و پناهی ندارند پیش ما آمده اند و ما میتینگ نمی دهیم ولی بگذارید شاه بیاید من اعلام میتینگ در جلالیه خواهم کرد و آقای دکتر امینی ببیند ما چه اندازه طرفدار داریم و ایشان چه اندازه مخالف ما در خانه های خود را باز می گذاریم که مردم تسکین و تسلی یابند و به سفارتخانه های خارجی نروند بروید ببیند مقابل کنسولگری روس چه خبر است این است وضع مملکت نگهداشتن؟ آقای رشیدیان اضافه کردند که من ناچارم حقیقتی را بگویم و آن تعریف از سازمان امنیت و شهربانی است من اطلاع دارم که شریف ترین افسران کشور در سازمان امنیت جمع شده اند اینها خدمتگزار مردم هستند نه آلت دست دولت های وقت و آقای دکتر امینی سازمان امنیت همان طوری که خائنها و جاسوسان و اخلالگران را می گیرد و مجازات می کند با اشخاص سالم و صالح و وطن پرست نیز کاری ندارد و سازمان امنیت مقام ارجمندی داشته و یک سازمان ملی است و آلت دست دولت ها نیست و دولت ها نمی توانند این سازمان ملی را برخلاف حقیقت به نفع خود به فعالیت وادارند (اظهارات آقای رشیدیان با کف زدنها و شعار صحیح است مورد حاضرین قرار گرفت.) آقای رشیدیان اظهار داشتند ما می گوییم که دکتر امینی قلدری را کنار گذاشته و قانون را رعایت کند ما می دانیم در پشت پرده چه خبر است ایشان کابینه انتخابات نیستند.
از طرف خارجی ها مأموریتی دارد که باید انجام بدهد و برود ولی بترسد که روزی شخصی قلدرتر از او سر کار می آید.
در این موقع که مقارن ساعت 15 /11 بوده آقای رشیدیان در میان کف زدن ها به سخنرانی خود خاتمه داده و مردم را برای جلسه سخنرانی در جمعه آینده به همین محل دعوت کرد.
آقای شفارودی ملاحظه شد.
10 /8 /40 قبلاً گزارش شده است.
12 /8 /40