تاریخ سند: 13 اسفند 1351
[موضوع :] اظهارات عده ای از روحانیون
متن سند:
[از :] 20 ه 12
[به :] 312 [شماره :] 19491 /20 ه 12
در تاریخ 7 /12 /51 عده ای از طلاب قم منجمله
شیخ مشفقی طالقانی.
سید دزفولی و شفیعی
و شیخ حسن اصطهباناتی و چند نفر دیگر
مشغول صحبت بودند اصطهباناتی گفت از
شیخ علی اصغر مروارید1 خبری نیست مثل
این که در حال تبعید بسر می برد و فقط برای
شرکت در مجلس ختم خواهرش در تهران
دیده شده است.
شفیعی گفت سیدصادق
لواسانی را هم آزاد کرده اند ولی او در منزل
پایین نیست و در جای دیگر بسر می برد آنگاه
صحبت از روحانیون قم مطرح شد شفیعی
اظهار داشت آیت الله گلپایگانی می خواهد مکه رفتن را تحریم کند و علتش هم این است که
اوقاف2 نتوانست امسال حجاج را خوب اداره کند و مردم را برای سال آینده نیز نگران کرده
است.
ضمنا گلپایگانی گفته است چون آقای فیروزآبادی3 که در صحن مطهر نماز می خواند و
درس می گوید مورد حمایت اوقاف است لذا کسی نباید پشت سر او نماز بخواند مشفقی و
شفیعی و چند نفر دیگر گفتند آقای خمینی این قضایا را پیش بینی کرده بود ولی مجتهدین او را
تنها گذاشتند و حالا پی به اشتباه خود برده و کم کم دارند بیدار می شوند آقای شیخ محمدباقر
آشتیانی را هم با یک روز بازداشت کردند و دستگاه هم فهمیده است که همه به آقای خمینی
علاقمند شده اند و اگر روحانیون پی به هدف خمینی ببرند خیلی خوب است.
نظریه شنبه : نظری ندارد
نظریه یکشنبه : اخیرا خبری در مورد ملاقات آیت الله شریعتمداری با گلپایگانی واصل شده بود
که به موقع به عرض رسید و ضمنا شنیده شده است که آیت الله نجفی مرعشی هم گفته است هر
طور که آقایان شریعتمداری و گلپایگانی
تصمیم بگیرند من هم از آنها پیروی خواهم
کرد حالا چنانچه این ملاقات ها از روی طرح
سازمان اوقاف و یا ساواک نباشد از جهت این که
ممکن است اینها با هم ائتلاف بکنند و مشترکا
با دولت مخالفت نمایند حائز اهمیت است و
باید هر چه زودتر اقدامات لازم در این مورد
بعمل آید.
نظریه سه شنبه.
نظریه یکشنبه مورد تأیید است
نظریه چهارشنبه.
توضیحات سند:
1ـ حجت الاسلام آقای شیخ علی اصغر مروارید فرزند
علی در سال 1306 ه.
ش در شهر مقدس مشهد به دنیا
آمد.
مقدمات دروس حوزوی را در زادگاه خویش
گذراند و ادامه آن را در حوزه علمیه قم پی گرفت و به
درجه اجتهاد رسید.
مشارالیه از جمله افرادی بود که
در منابر خویش بر علیه رژیم ستمشاهی سخن
می گفت و از سال 1337 سخنرانی های وی مورد حساسیت ساواک قرار داشت.
در سال 1342 یکی از
سخنرانان هیأت اصفهانی ها ـ یکی از هیأتهای تشکیل دهنده مؤتلفه ـ بود و بارها به اتهام حمایت از حضرت امام
خمینی (ره) مورد تعقیب و بازداشت قرار گرفت.
ساواک در تاریخ 17 /2 /43 در این رابطه چنین می نویسد:
«نامبرده از جمله وعاظی است که تعصب خاصی در تبعیت از نظریات روحانیون مخالف، مخصوصا آیت الله
خمینی دارد...
» آقای مروارید پس از دستگیری مکرر در سالهای 42، 43، 45 در سال 47 در مسجد مهدی
(عج) تهران ویلا به امامت جماعت پرداخت و یکی از سخنرانان ثابت هیأت انصارالحسین(ع) بود.
مشارالیه در سال 49 به 18 ماه اقامت اجباری در ایرانشهر محکوم گردید، ولی در دادگاه تجدیدنظر برائت
یافت.
وی در همین سال دستگیر و سه ماه در بازداشت به سر برد.
آقای شیخ علی اصغر مروارید در خرداد 51
به مدت سه سال تبعید گردید که این مدت در دی ماه 54 پایان یافت.
وی پس از بازگشت از تبعید به فعالیت
خود ادامه داد و یکی از فعالین دوران انقلاب اسلامی بود و پس از پیروزی انقلاب نیز مسئولیت کمیته خیابان
زنجان تهران را به عهده گرفت.
2ـ سازمان اوقات در زمان رژیم شاه از جمله سازمانهایی بود که اغلب به بدی از آن یاد می شد.
این سازمان
تدارک کننده مراسم فرمایشی شکرگزاری برای شاه بود.
مسوولیت مسافرتهای زیارتی «حج و عمره» نیز به
عهده سازمان اوقات بود که براساس سیاست ها و تمایلات رژیم پهلوی اداره می شد.
این سازمان بعدها «سپاه
دین» را تشکیل داد که رژیم بتواند خارج از شبکه سنتی روحانیت به امر تبلیغ دین بپردازد اما با هوشیاری و
افشاگری حضرت امام خمینی، رژیم در این برنامه شکست خورد.
روحانیان وابسته به دربار ـ هم آنان که به
جان شاه و خاندان او دعا می کردند ـ از حقوق بگیران این سازمان بودند.
در سال 1357 که دولتهای
دست نشانده رژیم یکی پس از دیگری هم تغییر می کردند، تغییر ریاست این سازمان نیز مثل هر وزارتخانه ای
امری حتمی بود.
با این حال بدبینی مردم به سازمان اوقاف به حدی بود که مراکزش در شهرهای مختلف مورد
حمله و تهاجم قرار می گرفت.
«سازمان اوقاف که سرپرستی موقوفات و اداره اماکن مقدسه و مذهبی و حج و
زیارت را عهده دار بود و طبعا یک تشکیلات مذهبی به شمار می رفت معمولاً مدیران آن به دور از اعتقادات و
رفتارهای دینی بودند از جمله آنها ویلون زن سابق رادیو «گلسرخی».
گلسرخی موقوفات را به خوانندگان و
مطربها و ستارگان سینما واگذار می کرد.
گلسرخی دست به یک رشوه خواری گسترده در سازمان اوقاف زد و از
مدیران حج اخاذی کرد.
کار رشوه خواری و فساد در سازمان اوقاف تا آنجا بالا گرفت که رژیم از تبعات آن به
وحشت افتاد و گلسرخی را دستگیر و به چهار سال زندان محکوم کرد.
اما مدیران دیگر اوقاف هم دست کمی از
گلسرخی نداشتند.
منوچهر آزمون با از درآمد اوقاف برای یک خواننده زن در شمال تهران خانه ساخت و به
خاطر سوابق دوستی که با خوانندگان از زمان رادیو داشت به آنها از زمین های اوقافی مرغوب واگذار می کرد.
»
(حاجی واشنگتن/ ص 501)
3ـ مقصود، آقای سیدمرتضی حسینی فیروزآبادی است.
منبع:
کتاب
آیت‌الله العظمی سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی به روایت اسناد ساواک - جلد سوم صفحه 13