موضوع: جلسه مصاحبه مطبوعاتی اللهیار صالح
تاریخ سند: 18 مرداد 1340
موضوع: جلسه مصاحبه مطبوعاتی اللهیار صالح
متن سند:
شماره: 1615 /311 تاریخ:18 /5 /1340موضوع: جلسه مصاحبه مطبوعاتی اللهیار صالح
ساعت 10 صبح امروز 18 /5 /40 طبق قرار قبلی جلسه مصاحبه مطبوعاتی در منزل آقای اللهیار صالح خیابان فخررازی شماره 79 ترتیب داده شده بود. عده‌ای قریب به یکصد و پنجاه نفر از اعضاء جبهه و اطرافیان صالح حضور داشتند.
از سران جبهه دکتر غلامحسین صدیقی اللهیار صالح . داریوش فروهر . حسن صدر . امیرعلائی . مهندس حق‌شناس، با چند تن دیگر حاضر بودند.
رسا، مدیر روزنامه قانون . نورانی، خبرنگار بامشاد . محمودی آشتیانی، خبرنگار دیپلمات . فهیم، خبرنگار پست تهران . شیخ مصطفی رهنما1 . مجیبی از روزنامه تجدد ایران آمده بودند، مابقی خبرنگاران و نمایندگان خبرگزاری‌های خارجی را آقای صالح اطلاع داد که پشت در آمده و راهشان نداده‌اند. قبلاً نیز کشاورزصدر را به داخل راه نداده‌اند، روی زمین نشسته و چون به شهربانی تلفن کرده‌اند، دو افسر ارشد آمده‌اند و با خواهش او را به عنوان اینکه رئیس شهربانی می‌خواهد با وی ملاقات نماید، برده‌اند و دیگر برنگشته.
حسن صدر پیش از آغاز مصاحبه قریب یک ربع ساعت صحبت کرد. از دستگاه، رکن 2 و کمکهای آمریکا انتقاد کرد و بعد دستگاه سازمان امنیت را با صحنه‌سازی جادوگران قدیم مقایسه کرد و نتیجه گرفت که حتی در قرون وسطی و انگیزاسیون ایتالیا و رم چنین وضعیتی سابقه نداشته و در این مورد امثله و شواهدی آورد. پس از قرائت متن مصاحبه از طرف صالح، مجدداً حسن صدربیاناتی در تأیید اظهارات نامبرده و اینکه دنیا به سرعت پیش می‌رود و وضع موجود قابل دوام نیست بیان کرد و نتیجه گرفت که دستگاه حاکمه موجود دروغی است.
از آقای صالح راجع به شروع انتخابات و اقدامات جبهه ملی سئوال شد. وی گفت ما پس از توقیف عده‌ای از سران جبهه ملی و دانشجویان در حوادث سی تیر، شرحی نوشته و چند تن از اعضاء شورای جبهه ملی و هیئت اجرائیه جبهه ملی به دادگستری رفتیم2 و به وزیر و دادستان تسلیم کردیم، حالا هم چون راه دیگر برای مبارزه نداریم، ناچار اقداماتمان را به این ترتیب و در این خانه محقر دنبال می‌کنیم.3 روز 14 مرداد به مناسبت مشروطیت هم خواستیم سخنرانی بکنیم، اما نگذاشتند.
روزنامه پیام دانشجو4 و یک اعلامیه که به پیوست است نیز در همین جلسه توزیع شد.
محترماً به عرض می‌رساند. 18 /5
روی پرونده آقای اللهیار صالح ضمیمه شود. 29 /5 /1340
توضیحات سند:
1. حجت‌الاسلام مصطفى رهنما فرزند عبدالحسین در سال 1304ش در کرمانشاه متولد شد. تحصیلات خود را در حوزه‌هاى علمیه قم، کربلا و نجف به پایان رساند. فعالیت مطبوعاتى را از سال 1323 آغاز کرد و در سال 1329ش، مجله «حیات مسلمین» را منتشر نمود. شیخ مصطفى رهنما، مدتى با روزنامه‌هاى کیهان، اکونومیست، مهر ایران و نداى حق، همکارى مى‌نمود و زمانی هم با نشریات طوفان شرق، اقدام، پرچم اسلام، آئین اسلام، مکتب اسلام و روشنفکر، همکارى داشت.مشارالیه، در دهه 1330ش، «جمعیت مسلم آزاد» را تأسیس کرد که پس از کودتاى 28 مرداد 1332، تعطیل شد؛ ولی در سال 1357، بار دیگر این جمعیت، فعالیت خود را به دفاع از فلسطین و نهضتهاى اسلامى آغاز نمود.
شیخ مصطفی رهنما، از جمله افرادی بود که به دلیل فعالیت‌های خود، بارها دستگیر و زندانی شد و بعد از کودتای 28 مرداد 1332 نیز مدتی در جزیره خارک تبعید بود.
از ایشان که همواره با نیروهای ملی در ارتباط بود و به کانون نویسندگان نیز پیوسته بود، آثاری منتشر گردیده که از آن جمله است: جنگ رمضان . مسلمین جهان . الجزایر . تاریخ جهاد خیبر . مبارزان فلسطین
شیخ مصطفی رهنما، که خواهرزاده‌ی شهید عبدالحسین واحدی بود، در مهرماه سال 1392ش در تهران از دنیا رفت.
2. در اصل: برویم
3. در گزارش دیگری در رابطه با اعلام زمان این مصاحبه، که دارای شماره 1600 /311 - 17 /5 /40 می‌باشد، آمده است: «در این مصاحبه اللهیار صالح راجع به انتخابات و اشکالاتی که دولت در راه فعالیت جبهه ملی ایجاد نموده، صحبت خواهد کرد.» بخش ضمائم
4. نشریه مورد اشاره، شماره 10 «پیام دانشجو . نشریه دانشجویان دانشگاه تهران وابسته به جبهه ملی» است که تیتر آن چنین است: «افتخار به سربازان شهید نهضت ملی که در نبرد بزرگ سی‌ام تیر جان باختند.» بخش ضمائم