موضوع : ملاقات با آقای کشاورز صدر
تاریخ سند: 11 آبان 1339
موضوع : ملاقات با آقای کشاورز صدر
متن سند:
محترما معروض میدارد.طبق مذاکره و قرار تلفنی در ساعت 1700 روز 9 /8 /39 با آقای کشاورز صدر1 در منزل ایشان ملاقات نمودم نامبرده اظهار داشتند (آقای شاپور بختیار شب گذشته برای احوالپرسی به منزل من آمد و من بایشان اطلاع دادم که قرار است سرهنگ مولوی مرا ملاقات کند شاید باز میخواهد مرا توقیف کند آقای شاپور بختیار در جواب گفتند اگر منظور توقیف شما بود قبلاً وقت تعیین نمیشد) سپس در مورد ارادت خود به مقام سلطنت اظهار داشتند (من همیشه منویات اعلیحضرت همایونی را محترم شمرده و حتی وقتیکه حائری زاده بنا به توصیه آقای ضیاءالدین قرار بود در مجلس بر علیه دستگاه صحبتی نماید نطق ایشان را که ماشین شده بود اعلیحضرت همایونی به بنده مرحمت فرموده که جواب آنرا تهیه نمایم و منهم جواب دندان شکنی به نامبرده دادم.
وقتیکه برای استانداری به اصفهان رفتم همانطور که عناصر چپی را کوبیدم لازم بود که برای نمونه یک فئودال را هم بکوبم و در نتیجه صارم الدوله را هم دستگیر کردم.
تا وقتیکه اعلیحضرت همایونی شخصا به من تأکید نفرمودند که به استانداری گیلان بروم از تهران حرکت نکردم شخص اعلیحضرت همایونی فرمودند برای نمایندگی دوره هفدهم هم فعالیت کنم ولی همین سپهبد ریاحی فعلی با من مخالفت کرد و حتی شش گلوله به اطاق خواب من تیر اندازی شد.
ما کمیته جبهه ملی را تشکیل داده ایم و کمیته اجرائیه نیز از آقایان دکتر سنجابی ـ شاپور بختیار، مهندس بازرگان و حسن قاسمیه و مهندس خلیلی تشکیل گردیده که اکثرا از دوستان شما هستند (این جمله را دوبار تکرار نمود).
ما در آتیه خیلی خیلی نزدیک بیانیه منتشر خواهیم کرد و در آن مرامنامه خود را که در چهارچوب قانون اساسی است ذکر خواهیم کرد.
ما به مقام سلطنت علاقمند هستیم.
ما نمیخواهیم مخفیانه عملی انجام دهیم.
شما میتوانید در کلیه جلسات ما شرکت نمائید.
ما از آنروزیکه اعلیحضرت همایونی فرمودند انتخابات آزاد بایستی انجام شود فعالیت خود را شروع کردیم اگر شما میگوئید آزادی نیست ما دست از فعالیت خواهیم کشید و اصلاً انتخابات را تحریم میکنیم شما می دانید آقای دکتر صدیقی با متینگ اولیه دانشجویان وابسته به جبهه ملی مخالف بودند و عباس شیبانی خودسرانه این عمل را انجام داد و دکتر صدیقی شدیدا با ایشان مخالفت کردند و حالا آقای شاپور بختیار امور دانشجویان دانشگاه را اداره میکنند تا این جریانات تکرار نگردد.
چون تا ساعت 45 /19 ایشان متکلم وحده بودند و این جانب نیز قرار ملاقات با دیگری را داشتم به علت ضیق وقت از ایشان عذر خواسته و مذاکرات را به ملاقات مجدد موکول نمودیم.
رئیس ساواک تهران ـ مولوی
توضیحات سند:
1ـ سید علی کشاورز صدر متولد سال 1288 در شهرستان خمین می باشد.وی پس از گذراندن دوران تحصیل وارد عدلیه شد و سپس در دوران اوج گیری نهضت ملی شدن نفت به مجلس شورای ملی راه یافت (مجالس پانزدهم و شانزدهم) کشاورز صدر در همین دوره به یاران مصدق پیوست هر چند قبل از آن در سال 1323 عضو و مسئول شعبه خرم آباد حزب دموکرات ایران (حزب قوام السطنه) بود.
به هنگام وقوع کودتای 28 مرداد وی که استاندار اصفهان بود بازداشت و مدتی در زندان بود.
پس از آزادی تا اوایل دهه 1340 و احیا جبهه ملی (دوم) فعالیتی نداشت در جبهه ملی دوم از فعالان و اعضای شورای مرکزی بود و مدتی را نیز در سال 1342 همراه سایر رهبران جبهه ملی به زندان افتاد پس از آزادی از زندان کشاورز صدر فعالیت سیاسی که به کناری نهاد و در سرانجام در 25 /4 /1353 بر اثر حمله قلبی درگذشت.