تاریخ سند: 23 خرداد 1357
ساعت 1340روز جاری (23/3/37) تعداد هشت نفر افراد ناشناس مسلح به دو قبضه مسلسل و اسلحه کمری
متن سند:
شماره: 18740/ ﻫ 1 تاریخ: 23 /3 /2537[1357]
از: سازمان اطلاعات و امنیت خراسان
به: کل سوم 312 گیرنده کمیته مشترک ضدخرابکاری
تلفنگرام . خیلی فوری
ساعت 1340روز جاری (23 /3 /37) تعداد هشت نفر افراد ناشناس مسلح به دو قبضه مسلسل و اسلحه کمری، به شعبه بانک صادرات رضوی واقع در خیابان سفلی حمله و تعداد 9 نفر کارمندان را با اسلحه تهدید، سپس مبلغ حدود ششصد هزارتومان از گاوصندوق سرقت، در حالی که یکی از سارقین به صندوقدار بانک اظهار مینماید: این پولها از پولهای هژبر یزدانی1 نباشد و تعدادی اعلامیه مضره تایپ شده تحت عنوان «کارمندان تحت ستم»2 که به نظر میرسد مربوط به چریکهای مجاهدین خلق میباشد، در بانک پخش و سپس با یک دستگاه اتومبیل پیکان و دو موتورسیکلت، بلافاصله متواری میگردند. ضمناً سارقین قبل از حمله، کابلهای برق و تلفن را از داخل بانک قطع نمودهاند.3 شیخان
گیرنده . آقای عطارپور
گوینده . غضنفری ساعت 2036 ـ روز 23 /2 /37
توضیحات سند:
1. هژبر یزدانی، فرزند رضاقلی در سال 1313 ﻫ ش در سنگسر از توابع سمنان به دنیا آمد. وی بهایی و از نزدیکان و معتمدان رژیم پهلوی بود. خاستگاه او ناحیه سنگسر و شغل اولیهاش چوپانی و شکار حیوانات بود؛ اما وابستگی او به فرقه ضالۀ بهائیت و آشنایی و همدستیاش با سران ساواک باعث شد که پلههای ترقی را برای کسب ثروت یکی پس از دیگری طی کند. هژبر یزدانی در اقدامات عوامفریبانهای رژیم پهلوی در دستگیری برخی از سران رژیم در سال 1357، دستگیر شد، ولی توانست پیش از وقوع انقلاب از کشور فرار کند. وی یکی از سهامداران اصلی بانک صادرات بود و به همین دلیل این بانک همیشه مورد اتهام مردم و علما بود. در طول تظاهرات مردمی علیه شاه شعب این بانک بیش از دیگر مراکز مورد حمله قرار گرفت. وی در سال 1389 در خارج از کشور درگذشت.
رجال عصر پهلوی به روایت اسناد ساواک، هژبر یزدانی، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی، 1384.
2. در اعلامیه مورد اشاره که بدون تاریخ و امضاء و خطاب به «کارمندان تحت ستم» میباشد، آمده است: «بیش از نیم قرن از حکومت خاندان ننگین پهلوی میگذرد. خلق ایران در این مدت همیشه شاهد وعده و وعید این خاندان ننگین بودهاند ... درآمد سرسامآور نفت در چند سال اخیر که میبایست صرف بهبود زندگی توده ها بشود، از یک طرف صرف عیاشیها و خوشگذرانیهای شاه ... و از طرف دیگر برای خرید سلاحها و هواپیماهای رنگارنگ مورد استفاده قرار گرفته است ... در چنین شرایطی است که ما چریکها برای بسیج و سازماندهی توده ها جهت سرنگونی رژیم دیکتاتوری وابسته به امپریالیسم دست به مبارزه همهجانبهای زدهایم .... ما میدانیم که کارمندان ایران در شرایط بدی قرار دارند و مبارزات اخیر شما[را] نیز با کانون بانک داران برای بهتر زندگی کردن شاهد بودهایم و بنابراین لازم میدانیم پشتیبانی خود را از مبارزات شما اعلام داریم.» بخش ضمائم
3. این گزارش را شهربانی خراسان طی شماره 46 /524- 23 /3 /37 برای ساواک مشهد فرستاده است. بخش ضمائم
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان خراسان رضوی- 12 صفحه 386