وزارت جنگ
تاریخ سند: 21 آبان 1304
وزارت جنگ
متن سند:
وزارت جنگکشف تلگراف فرمانده تیپ شمال نمره اندیکاتر 105 /4568
تاریخ اصل تلگراف ۲۰ تاریخ کشف ۲۱ آبان ماه ۱۳۰۴ 0821
[حاشیه] اشخاصی که سوء ظن است که با آنها می‌باشد نباید معین شوند مقام ریاست محترم ارکان حرب کل قشون موقعی که بنده در رشت بودم (ن ط ا الدوله) کاغذی به آقاسید عبدالوهاب1 مجتهد رشتی نوشته بود که بعضی دستورات برای (امور روحانیون داده) و ضمناً اشاره کرده بود که با نظریات مدرس اقداماتی مشروع خواهد شد برای قضیه مدینه2 (و غیره) چون در آن موقع مدرس را موافق تصور می‌نمودم عرض نشد. اینک عطف به امر تلگرافی نمره ۴۴۸۶ لازم آمد مراتب را به عرض برسانم و ضمناً آقا سید عبدالوهاب را که در رشت جزء منتخبین بود دستور دادم عوض کنند. و صورت اشخاص را نیز طی نمره ۲۳۰۳ به عرض رسانیدم. اگر در اطراف آنها نیز نظریات باشد مستقیماً به رشت مراجعه فرمائید عوض کنند.
ساعت ۹ صبح ۲۰ آبان نمره ۲۳۰۴ فرمانده تیپ مستقل شمال سرتیپ (فضل‌الله)3 [حاشیه] خاتمه پیدا کرده است
توضیحات سند:
١- سید عبدالوهاب صالح ضیابری (۱۲۹۴ق -۱۳۱۷ش) از روحانیان سرشناس گیلان، شاگرد آخوند خراسانی و از فعالان سیاسی دوره مشروطه که به جرگه مشروطه‌خواهان پیوست و به دستور محمدعلی شاه به خراسان تبعید شد، سپس به ریاست انجمن ایالتی گیلان برگزیده شد و به دلیل مقاومت و مخالفت با کنسول روس در رشت، مدتی را در زندان قزاقان بادکوبه به سر برد و حتی محکوم به اعدام گردید ولی با اعتراض آزادیخواهان حکم اعدام او لغو و به استانبول تبعید گردید. پس از سه سال تبعید به رشت بازگشت و با میرزا کوچک خان همکاری کرد. در سال ۱۳۰۴ از رشت به نمایندگی مجلس مؤسسان انتخاب شد (سرتیپ پور. نامها و نامدارهای گیلان. صص ۹۹–۲۹۸).۲- اوایل شهریور ۱۳۰۴ در نتیجه جنگی که میان وهابی‌ها (ابن سعود حاکم نجد و حجاز) و صاحب الاحساء و ملک حسین شریف مکه و مدینه روی داد، شهرهای مکه و مدینه بمباران و بعضی از مقابر صحابه و ائمه شیعه ویران گردید. این حادثه واکنش مسلمانان را برانگیخت و مدرس در جلسه ۸ شهریور ۱۳۰۴ مجلس شورای ملی این اقدام وهابی‌ها را محکوم کرد و خواستار اقدام مناسب دولت ایران و دیگر دولت‌های مسلمان در این زمینه شد (مکی، تاریخ بیست ساله، ج ۳، صص ۳۹۷-۳۹۴)
٣- فضل‌الله زاهدی