موضوع : تظاهرات روز 3/12/36 در مسجد اعظم
تاریخ سند: 8 اسفند 1356
موضوع : تظاهرات روز 3/12/36 در مسجد اعظم
متن سند:
روز چهارشنبه سوم اسفند حوزه علمیه قم بعنوان برقراری مجلس ترحیم برای مقتولین تبریز تعطیل بود از ساعت 900 در مسجد اعظم مجلس با تلاوت آیاتی از کلام اله مجید شروع شد و ضمنا عاصی مداح نیز طبق معمول اشعاری قرائت نمود ساعت 1030 غلامرضا گلسرخی کاشانی منبر رفته و در باره حکومت مردم بر مردم و احکام قرآن و قانون اساسی صحبت کرد و در ضمن مرتبا مردم را به آرامش دعوت میکرد1 جلو درب مسجد کلاً اطرافیان مراجع ایستاده بودند حاج آقا مهدی گلپایگانی و سید جواد مرعشی بمردم خوش آمد میگفتند کارگردان مجلس حاج میرزا ابوالفضل فیض مشکینی بود و همه کارها در اختیار طلاب ترک بود و ترکها مجلس را کنترل میکردند این مجلس از جانب آیات ثلاثه (شریعتمداری ـ گلپایگانی و نجفی مرعشی) تشکیل گردیده بود و در آن کلیه روحانیون مانند سید صادق روحانی، سید محمد وحیدی میاندوآبی، شیخ مرتضی حائری، شیخ هاشم آملی و کلیه مدرسین حوزه علمیه قم و عده ای از امام جماعتهای مساجد تهران که بقم آمده بودند شرکت داشتند و جمعیت حدود 15 هزار نفر تخمین زده میشد، در پایان سخنرانی گلسرخی مجلس ختم و جمعیت متفرق گردیدند ولی عده ای حدود پنجهزار نفر در صحن مسجد اعظم اجتماع کرده و تظاهرات شروع شد و شعارهای درود بر خمینی، تبریز خونین است، زنده و جاوید باد خون شهیدان قم، روحانی دانشگاه، مرگ بر این حکومت یزیدی ...جلاد است و اله اکبر میدادند تا ساعت 1200 تظاهرات تمام شد و از مسجد با آرامش بیرون آمدند چیزیکه در این تظاهرات جلب توجه میکرد اینکه در حدود سیصد نفر زن پوشه زده در داخل جمعیت حضور داشتند و بعضی از آنها ضبط صوت آورده بودند و صدای تظاهر کنندگان را ضبط میکردند تا آخر دسته جمعی از مسجد بیرون آمده و حدود 100 نفر آنان بطرف گذر خان حرکت کرده و نزدیک سه راه چهارمردان متفرق گردیدند و پوشه ها را برداشتند وقتی پوشه ها کنار رفت مشخص شد که همگی دختران جوانی بودند که در مدارس علمیه دخترانه قم درس میخواندند .
نظریه شنبه ـ نظری ندارد.
نظریه یکشنبه ـ مفاد گزارش صحیح است گلسرخی در این مجلس فقط از آیت های ثلاثه نام برده و هیچ اسمی از سید صادق روحانی و سایر آیات طراز دوم نبرده و همین موجب ناراحتی آنان گردیده و گلسرخی در خاتمه سخنان خود از قول آیات ثلاثه اظهار میدارد که این مجلس آخرین مجلس متشکله حوزه علمیه است و بعد از این مجلس نخواهیم داشت ضمنا در تحقیقاتیکه بعمل آمده دختران شرکت کننده در مجلس مذکور محصل مدارس شبانه روزی دارالزهرا و مکتب توحید و مدرسه جدید آیت اله گلپایگانی و همچنین مدرسه دخترانه کرمانیها بوده اند که عده صد نفری که بصورت دسته جمعی در خیابانها حرکت نموده اند شاگردان مدرسه اخیرالذکر میباشند.
شراره نظریه دو شنبه: با تایید صحت خبر و نظریه یکشنبه، ضمن انجام مراقبت های لازم در روز مذکور اتفاقی رخ نداده است.
پارسا نظریه سه شنبه: صحت خبر و نظریه یک شنبه کاملا مورد تایید بوده چگونگی عدم نام نبردن روحانی بوسیله گلسرخی طی گزارش خبر جداگانه ای باستحضار رسیده است.
رهبر
توضیحات سند:
1- در تلفنگرامی که ساواک قم امروز (3 /12 /56) به مدیریت کل اداره سوم در تهران فرستاد خلاصه سخنرانی آقای گلسرخی را چنین آورد: «شیخ غلامرضا گلسرخی کاشانی (ممنوع المنبر) ابتدا در باره فلسفه اسلام و فوائد حکومت دمکراسی سخنرانی و سپس نامه علمای تبریز خطاب به علماء قم را که در مورد حوادث اخیر تبریز و این که به هنگام برگزاری مجلس فاتحه تبریز مساجد را مأمورین بسته اند قرائت نموده اضافه کرد من شنیده ام ولی خود ندیده ام که دیشب یکی از شعب بانک صادرات قم را آتش زده اند و قبل از آتش سوزی دیده شده که مدارک و اسناد آن را به بیرون حمل کرده اند و این نشان می دهد که آتش زدن بانک بنا به مصلحتی بوده است.آنگاه به مندرجات روزنامه ها و رسانه های گروهی حمله کرده و اضافه می کند روزنامه نویس ها افراد بی سوادی هستند و به وضع روحانیت وارد نیستند و مجددا با به میان کشیدن حوادث تبریز و بی گناهی کشته شدگان (در این هنگام حاضرین در مجلس شروع به گریه می نمایند) مردم را به آرامش دعوت کرده می گوید طرفدار تظاهرات آرام هستیم و نباید بهانه و دستاویزی به کسی بدهیم و در پایان می افزاید برگزاری مجالس فاتحه دیگری ضرورت ندارد.
» این تلفنگرام ساواک با شماره 5996 /21 ه و تاریخ3 /12 /36 به تهران فرستاده شد.
» * امروز (3 /12 /56) حوزه علمیه قم تعطیل بود و مراسم مسجد اعظم نیز به خاطر بزرگداشت شهدای تبریز برپا شد.