پیشبند افتخار یا تشریفات عهد کهنهپرستى
متن سند:
پیشبند افتخار یا تشریفات عهد کهنهپرستى
فراماسونرى در ایران از آغاز بهعنوان یک سازمان سیاسى به نفع انگلستان کار مىکرد، به نحوى که اکثر مقامات مهم مملکتى یا فراماسون بودند و آن مقام به آنها داده مىشد و یا پس از اشتغال، فراماسون مىشدند.
ارتشبد سابق حسین فردوست، ضمن نقل این مطلب، چنین توضیح مىدهد:
«در ایران مهمترین تشکیلات سیاسى ادارهکننده کشور تا مدتها همین تشکیلات فراماسونرى بود که اشرافیت خانوادههاى صاحب مقام و صاحب ثروت را زیر پوشش گرفته بود و منویات امپراطورى انگلستان را پیاده مىکرد. در دوران سلطنت محمدرضا، او ابتدا اجازه تأسیس یک لژ فراماسونرى به نام «لژ پهلوى» را داد که فردى به نام جواهرى در رأس آن قرار داشت و ارنست پرون در این لژ فعال و همه کاره بود و رابط محمدرضا با لژ محسوب مىشد... بدنامى و سوء شهرت فراماسونرى در ایران سبب مىشد که رابطه محمدرضا با آن به شدت پنهان نگاه داشته شود ولى محمدرضا در طول دوران زمامدارى خود، همیشه از فراماسونها حمایت مىکرد و در جریان کار آنها قرار داشت و آنها نیز به شدت به سلطنت او علاقه مند و وفادار بودند.»1
در سال 1346 گزارشى به شماره 29475 براى بخش 321 که از اجزاء اداره دوم عملیات و بررسى، در اداره کل سوم ساواک بود، به شرح زیر تهیه گردید:
«در سال 1328 یک نفر عرب به نام جواهرى در ایران ظاهر و ادعا نموده است که با داشتن فرمان از امپراطور انگلستان در نظر دارد، تشکیلات فراماسونها را در ایران تجدید [کند] و به همین جهت اکثر رجال وقت را دور خود جمع [کرده] و در نتیجه تحقیقاتى که به عمل آمده، معلوم گردیده نامبرده شخص حقهبازى بوده که با این ترتیب تشکیل یک فراماسونرى غلط را داده است. این ماجرا به وسیله آقاى بهبودى و محمدقباد ظفر به شرف عرض اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر رسید و اجازه خواسته شد که تشکیلات فراماسونرى رسما دایر گردد. اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر نیز اجازه تجدید فعالیت فراماسونها را صادر [کردند] و در نتیجه هیئتى که مرکب از آقایان: دکتر ناصر بهبودى و سلیمان بهبودى و آقاى مهندس فروغى و مهندس شقاقى و دکتر کیان و دکتر خشایار و آقاى آذرى بوده در سالهاى 1331 و یا 32 به علت اینکه در بصره لژهاى قانونى فراماسونرى وجود داشته هیئت مذکور با لژهاى بصره تماس حاصل [کرده] و پس از مراجعت پایه فراماسونرى صحیح را در ایران گذاردند و در حال حاضر تعداد زیادى لژهاى فراماسونرى در ایران به وجود آمده و روزبهروز نیز بر تعداد لژها و ماسونها افزوده مىگردد...»2
اظهارات حسین فردوست در رابطه با بوجود آمدن لژهاى جدید فراماسونرى چنین است:
«پس از 28 مرداد 32، به تدریج یک تیپ جدید امریکایى در مقامات مملکتى پدید شد. این تیپ آمریکایى نظر خوشى به فراماسونهاى قدیمى و کهنهکار و تیپ انگلیسى نداشت. آنها براى خود فرهنگ خاصى داشتند و در محافل و مجامع خودشان جمع مىشدند. محمدرضا هر دو تیپ را تأیید مىکرد و سعى مىکرد با همه آنها روابط حسنه داشته باشد.»3
در سند شماره 29475 ضمن انتقاد از روش فراماسونها، آمده است:
«شخصیتهاى فراماسونرى که غالبا در رأس مشاغل حساس دولتى قرار دارند علاوه بر اینکه در سیاست دخالت نمىکنند[! ]غالبا از شرکت در جلسات متشکله نیز خوددارى [مىکنند ]و تشکیل جلسات همواره به رسیدگى پیرامون امور تازهواردین و یا ارتقاء درجه فراماسونها و صرف شام و مشروب مىگذرد.»4
و در سندى که به شماره 6397 در سال 1348 براى بخش 321 ارسال شده، آمده است:
«یکى از کارمندان شرکت اکتشاف و تولید نفت گچساران با یک نفر انگلیسى به نام «باب کرکوود» آشنا شده و چون خصوصیات افراد ماسون را مىدانسته و با چند تن از آنها آشنایى داشته در این باره به گفتوگو مىپردازد و باب کرک وود هم اظهار مىکند من هم خود عضو گروه فراماسونرى مىباشم. کارمند شرکت به این گروه ابراز علاقه کرده و مىگوید: همیشه سپاسگزار شما خواهم بود اگر کمک کرده و مرا عضو فراماسونرى نمایى. او پاسخ مىدهد : این سازمان را در ایران سوسایتى فرنگى مىگویند و فعالیت آن در مملکت شما ممنوع مىباشد [!] و بعد ادامه مىدهد در شرکت نفت اکثر سردمداران عضو فراماسونرى هستند و ما در تهران جلساتى به نام لاج [لژ ]داریم که هیئت مدیره فراماسونرى در آنجا مىباشند.»5
سند زیر سبب شد تا در این بخش اشاره مختصرى به سوابق فراماسونرى داشته باشیم :
به : 341 تاریخ : 1 /6 /52
از : 2 ه 21 شماره : 6493 /2 ه 21
موضوع : فراماسونرى
ساعت 2 روز 5 /6 /52 آقاى براتلو که یکى از استادان قدیمى ماسونى مىباشد در هتل ونک طى مذاکرات دوستانهاى اظهار داشت: زمانى که جلسات فراماسونى در منزل ملکه توران به وسیله ذبیحاللّه ملکپور تشکیل مىشد شرایط ورود بسیار مشکل بود و هر شخصى را امکان ورود به فراماسونرى دست نمىداد وى اضافه کرد شبى که آقاى پهلبد وزیر فرهنگ و هنر وارد جرگه ماسونى مىشد وقتى من او را برهنه کردم و کسوت مخصوص به او پوشاندم در شگفتى خاصى فرو رفت مرحوم حسنعلى منصور نخستوزیر سابق را آقاى هویدا وزیر دارایى آن موقع پیشنهاد کرد و من شخصا با عضویت حسنعلى منصور مخالفت کردم و آقاى گلشائیان از این بابت بىنهایت از من ناراحت شد ولى من ایشان را متقاعد کردم که منصور شایستگى پذیرش دستگاه ماسونى را ندارد على جواهر کلام که در آن موقع از گردانندگان اصلى تشکیلات ماسونى بود شخص اول مملکت را تا پشت درب لژ هدایت کرد ولى به عرض رسانید که درباره شخص اعلیحضرت استثنائا تشریفات را انجام نمىدهیم ولى پیشبند افتخار به شما مىپوشانیم زیرا ناچارا لازم است تاحدى قسمتى از اصول رعایت گردد و در غیر این صورت امکان ورود به لژ میسر نیست اما در حال حاضر دکتر احمد علىآبادى روى سهلانگارى و بىدقتى بزرگترین لطمات را به جامعه فراماسونى در ایران وارد مىسازد و در پذیرفتن اشخاص بىدقت و توجه مىباشد وى افزود چون علىآبادى مورد توجه آقاى مهندس شریفامامى استاد اعظم مىباشد هیچ کار نمىتوان کرد.
نظریه چهارشنبه : اظهار مطالب بالا از جانب آقاى براتلو صحت دارد ضمنا با توجه به اینکه مذاکرات دوستانه انجام شده است هرگونه تحقیق مستقیم موجب شناخته شدن شنبه خواهد گردید. انجمن 1 /7 /52
[پىنوشت نصیرى :] این صحبتها را همه جا مىکنند براى آن که به جمعیت ماسونى خود ارزشى بدهند این مراسم یک تشریفات عهد کهنهپرستى است و امروز گمان نمىکنم کسى حاضر شود این مراسم را اجرا نماید و این افراد هم فریب این حرفها را خورده و وارد مىشوند براى آن است که شغلى و مقامى بگیرند.
صرفنظر از پىنوشت نعمتاللّه نصیرى ـ رئیس ساواک ـ که در ضمن آن اقرار به وجود چنین تشریفاتى در جرگه ماسونها در گذشته دارد، مطلب عدم پذیرش منصور در تشکیلات ماسونى نیز جالب توجه است، چرا که اسناد عضویت منصور در این تشکیلات از سال 1333 در سوابق او موجود است که در مجموعه مستقلى تحتعنوان کابینه حسنعلى منصور، منتشر شده است. در این نوشته، براى آشنایى خوانندگان محترم با وضع لژهاى ایرانى، ضمن نقل اظهارات یکى از فراماسونهاى امریکایى که از واشنگتن، به مهمانى لژ تهران در ایران آمده است، به سند دیگرى که به تشریفات پرسش و پاسخ از ماسونها، در خصوص ارتقاى اعضاى لژ به درجه سوم مىباشد، اشاره خواهد شد.
و اما اظهارات «سدسر» :
«در سر میز شام آقاى سدسر امریکایى که مهمان لژ تهران] از واشنگتن بود، گفت این بار سوم است که به ایران سفر مىکنم و به بسیارى از کشورهاى جهان سفر کردهام و در جلسات لژهاى مختلف شرکت نمودهام . کار لژ شما امشب کاملاً شبیه لژهاى امریکا است... کارهاى ماسونى در امریکا علنى است و همه مردم از آن آگاهى دارند و حتى در امریکا علامت ماسونى را روى یقه لباس خود نصب مىکنیم. در امریکا اکثر افراد کادر رهبرى ماسون هستند کما اینکه ترومن و جانسون هم ماسون بودند... مکتب ماسونى بزرگترین مکتب دنیاست زیرا این مکتب انسان واقعى مىسازد...
حکمت سؤال کرد که در مرام ماسونى برادران در هر جا که باشند با یکدیگر برادرند چگونه است که در زمان جنگ، سربازان نازى که ماسون هم بودند برادران ماسون خود را با علم به اینکه برادر هستند مىکشتند. سدسر امریکایى جواب داد: اولاً فراماسونرى در کشورهاى آزاد رونق دارد نه در آلمان هیتلرى که دیکتاتورى محض بود. در ثانى در فراماسونى گفته شده که تابع دستورات رئیس کشور خود باشید و نسبت به او وفادارى کنید لذا هر دستورى که رئیس کشور صادر کند فوق هر مطلب دیگر است. من جمله دستورات برادرى ماسونى.»6
و اما بخشى از تشریفات عهد کهنهپرستى!؟ که نعمتاللّه نصیرى گمان نمىکند کسى حاضر شود این مراسم را اجرا نماید :
سؤالاتى که باید برادران قبل از ارتقا به درجه سوم پاسخ دهند و مقدمات این درجه در حالى که کا... در درجه دوم مفتوح است داوطلب به وسیله ر. ا به مقابل بارگاه نزدیک س.ا.ا.7 هدایت مىشود.
ح.ا.ا.8 ـ برادران امشب برادر... داوطلبى است که مىخواهد به درجه سوم نائل شود ولى قبلاً لازم است بصیرت خود را نسبت به درجه دوم به ثبوت رساند بنابراین باید بدوا سؤالات لازم را از او بنماییم.
ح.ا.ا. ـ ابتدا به چه طریق براى وصول به درجه دوم آماده شدید؟
داوطلب ـ به طریقهاى تاحدى شبیه به درجه قبلى با این تفاوت که در این درجه چشمهاى مرا نبستند ـ طناب به دور گردن من ننهادند ـ بازوى چپ و سى... را... و زانوى راست مرا برهنه گذاشته و پاشنه چپ مرا نمایان کرده بودند
ح.ا.ا. ـ روى چه چیز شما را پذیرفتند.
داوطلب ـ روى گونیا
ح.ا.ا. ـ گونیا چیست؟
داوطلب ـ یک زاویه نود درجه با یک چهارم دایره.
ح.ا.ا. ـ... موضوعات مخصوصى که باید در این مورد تحقیق واضح شود، چیست؟
داوطلب ـ اسرار پنهانى و حقیقت مکتب ما
ح.ا.ا. ـ چون امید پاداش در همه وقت کار را در نظر انسان مطبوع جلوه مىدهد، برادران باستانى ما براى دریافت مزد خود به کجا مراجعه مىکردند؟
داوطلب ـ به ا طاق وسطى در معبد حضرت سلیمان
ح.ا.ا. ـ چگونه این دستمزدها را دریافت مىکردند؟
داوطلب ـ بدون تردید و حجب [!!؟]
ح.ا.ا. ـ چرا به این وضع مخصوص؟
داوطلب ـ بدون تردید از این جهت که خود را کاملاً محق به دریافت آن مىدانستند و بدون حجب به علت اعتماد مطلق که نسبت به درستى کارفرمایان خود داشتند.
ح.ا.ا. ـ اسامى دو ستون بزرگ مدخل معبد حضرت سلیمان را ذکر نمایید.
داوطلب ـ ستون چپ، ب و ستون راست، و
ح.ا.ا. ـ معانى آنها جدا جدا و توأما چیست؟
داوطلب ـ اولى به معنى قوت و دومى استقامت و وقتى که با یکدیگر توأم شوند معنى پایدار را مىدهند زیرا خداوند درباره حضرت سلیمان چنین گفته است : او براى من خانهاى خواهد ساخت و من تاج و تخت او را تا ابد پایدار خواهم داشت...9
در ادامه این سند، زمانى که پرسشها و پاسخها، به اتمام مىرسد، ادامه تشریفات به شرح زیر، توصیف شده است:
ح.ا.ا. ـ اینها سؤالات مقرر بود، حال اگر برادرى مایل به سؤالات دیگر باشد نیز استعلام خواهم کرد.
ح.ا.ا. (به برادران) چون سؤالات دیگرى نبود از شما برادران مىخواهم صراحتا بگویید: آیا برادر... از موقع وصول خود به درجه دوم تاکنون دلیلى به یکى از برادران ل] لژ] داده است که در لیاقت او براى وصول به درجه سوم تردید نماید؟ اگر چنین است اکنون باید اعلام نمایید.
(چنانچه اعتراضى نشود)
ح.ا.ا. ـ (به داوطلب) برادر... اکنون از کا... خارج مىشوید تا براى تشریفات بعدى آماده گردید.
ح.ا.ا. ـ (به برادر س.ا.د.)1 برادرانى که درجه استادى ندارند، از کا... خارج شوند.
س.ا.د. ـ برادر ن. دا، مراقبت کنید برادرانى که درجه استادى ندارند، منظما خارج شوند.11
توضیحات سند:
پینوشتها:
1. اسناد فراماسونرى در ایران، مؤسسه مطالعات و پژوهشهاى سیاسى، زمستان 1380، ج 2، ص 452
2. سند شماره 1
3. اسناد فراماسونرى در ایران، ج 2، ص 452
4. سند شماره 2
5. سند شماره 3
6. سند شماره 4؛ در فرقه ضالّه بهائیت نیز عینا همین دستور داده شده است.
7. سرپرست ارجمند اول.
8. حضرت استاد ارجمند.
9. از ابتداى سؤالات تا اینجاى این سند در کتاب اسناد فراماسونرى در ایران، ج 2، ص 194 و 195 به شماره 111513 آمده است.
10. سرپرست ارجمند دوم
11. سند شماره 5
منبع:
کتاب
اتفاقات تاریخی به روایت اسناد ساواک - جلد اول صفحه 341