موضوع : حزب توده در انگلستان
تاریخ سند: 27 شهریور 1342
موضوع : حزب توده در انگلستان
متن سند:
از : کشور انگلستان شماره : 286 /315 پرویز نیکخواه1 عضو کمونیست کمیته اجرایی فدراسیون اتحادیه های دانشجویان ایرانی در بریتانیا در بین محافل و دانشجویی دارای وجهه خوبی می باشد.وی برخلاف نظر جبهه ملی مورد پشتیبانی سوسیالیستها است و ثابت کرده که دارای نبوغ رهبری در بین تمام دانشجویان کمونیست ایرانی می باشد.
رضوانی که سابقا در محافل دانشجویی به عنوان رابط اصلی حزب توده در آلمان و بریتانیا شناخته شده بود از وضع مسالمت آمیز فعلی کمونیستها ناراضی است.
به همین جهت نیک خواه جانشین او شده است.
تهرانی وابسته به جبهه ملی و عضو کمیته اجرایی فدراسیون اتحادیه های دانشجویان ایرانی در بریتانیا بر این عقیده است که احتمال می رود بزودی شکافی بین حزب توده طرفدار سیاست خروشچف و هواداران سیاست چین پدید آید.
به پرونده دانشجویان ایرانی در انگلستان ضمیمه و بایگانی شود.
27 /7 /42
توضیحات سند:
1ـ پرویز نیکخواه فرزند حسن، متولد 1318، تهران ـ تا سال 1332 عضو سازمان جوانان حزب توده بود.او سپس در سال 1337 درپی مسافرت به اروپا جهت ادامه تحصیل به حزب توده پیوست، ولی از جمله افرادی بود که با حزب توده اختلاف پیدا کرد و همراه عده دیگری از حزب جدا شد.
او همزمان از فعالین کنفدراسیون بود.
نیکخواه زمانی که به عنوان یکی از اعضاء هیئت نمایندگی کنفدراسیون در یک کنفرانس دانشجویی در آفریقا شرکت کرده بود تماسهایی با مقامات چینی برقرار کرده و آنان موافقت کرده بودند که گروههایی از ایرانیان را برای آموزش بپذیرند.
پس از آن نیکخواه همراه تنی چند از رفقای سابقا توده ای خود در بریتانیا تصمیم گرفتند که به ایران برگردند و اوضاع و احوال داخل کشور را مطالعه کرده و برای فعالیت بیشتر اقدامات لازم را به عمل آورند.
آنها در سال 1964 عازم ایران شدند.
نیکخواه در تهران عده ای از فارغ التحصیلان خارج به خصوص انگلستان را که قبلاً با هم همکاری هایی داشتند گرد آورد و گروهی را در سال 1343 بوجود آورد.
گروه مزبور برنامه خود را تعلیمات و تبلیغات ایدئولوژیک و تدارک عملیات پارتیزانی قرار داد.
از نظر ایدئولوژیک نیکخواه معتقد به مارکسیزم، لنینیسم و نظریات مائو و حزب کمونیست چین بود و جزوات، نشریات و مقالات حزب کمونیست چین و رادیو پکن را ترجمه و تکثیر می کردند.
تا فاصله اردیبهشت سال 1344این عده توانسته بودند افرادی را به همکاری جلب کنند.
در این هنگام گروه معتقد بود که با نفوذ در میان دهقانان باید به جنگ چریکی و دهقانی روی آورده و در مناطق روستایی دست به عملیات بزنند.
در 21 فروردین سال 1344 پس از اجرای طرح ترور شاه توسط رضا شمس آبادی، دولت گروه چریکی را در ارتباط با این واقعه دستگیر کرد که پرویز نیکخواه و چهار رهبر پیشین کنفدراسیون انگلستان نیز در این میان قرار داشتند که محاکمه شدند.
پرویز نیکخواه در دادگاه قویا به دفاع از خود برخاست و به ده سال زندان محکوم شد و به صورت چهره شاخص اپوزیسیون درآمد، ولی او پس از گذراندن پنج سال زندان از مخالفت با رژیم شاه دست کشید.
و تغییر چهره داد و با انجام مصاحبه های متعددی با رسانه های گروهی به یکی از مبلغین رژیم شاه تبدیل و انقلاب سفید شاه را مورد ستایش قرار داده و مورد عفو قرار گرفت.
او سپس در واحد خبر رادیو و تلویزیون ملی مسئولیت بالایی را به عهده گرفت.
و به عنوان یکی از نظریه پردازان حزب رستاخیز، هر روزه بر پیشرفتهای رژیم تاکید داشت.
در مورد آخرین خوش خدمتی نیکخواه به رژیم شاه عده ای از نویسندگان و مورخان داخلی و خارجی معتقدند که مقاله توهین آمیزی که روزنامه اطلاعات در مورد حضرت امام خمینی (ره) در 17 دیماه 1357 به عنوان «ایران و استعمار سرخ و سیاه» به امضای مستعار «احمد رشیدی مطلق» چاپ رسانیدند توسط نیکخواه تهیه شده بود.
نیکخواه پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1357 به همراه جمعی دیگر از بلندپایگان رژیم شاه دستگیر و متعاقبا محاکمه و اعدام گردید.
(تاریخ سی ساله ایران ـ بیژن جزنی ـ جلد دوم، کنفدراسیون ـ تاریخ جنبش دانشجویان ایرانی در خارج از کشور ـ افشین متین ص 202 الی 225 حمید روحانی، نهضت امام خمینی ـ ج 3 ص 313 تا 315 ـ معماران تمدن بزرگ، احمد سمیعی ـ ص 147، 149)