[تلفنگرام]
تاریخ سند: 8 دی 1357
[تلفنگرام]
متن سند:
بدینوسیله ادامه تظاهرات ضد ملی و ضد میهنی روز جاری استان خوزستان تا ساعت 2130 بشرح زیر اعلام میگردد : 1ـ آبادان : از ساعت 1500 روز جاری تظاهرات اخلالگرانه در سطوح مختلف شهر آبادان ادامه داشته که در نتیجه بانک صادرات شعبه پتروشیمی بازار فیض در شاه آباد تعداد سه دستگاه دیگر اتوبوس شرکتی بآتش کشیده شده که در اثر دخالت مأمورین انتظامی و تیراندازی هوائی و زمینی و پرتاب گاز اشک آور اخلالگران متفرق و تعداد دو نفر از اخلالگران فوت نموده و تعدادی زخمی شده اند.1 2ـ اهواز : از ساعت 1530 روز جاری مجددا تظاهرات اخلالگرانه در سطح گسترده تری در نقاط مختلف شهر اهواز صورت گرفته که در نتیجه دو بانک ملی و صادرات در خیابان 24 متری و دو بانک ملی و صادرات در خیابان پهلوی بکلی سوخته و تعداد 9 بانک دیگر خساراتی در اثر آتش سوزی بآنها وارد گردیده است ضمنا تظاهرکنندگان ضمن آتش زدن دو دستگاه اتومبیل، یک مسافرخانه و چهار باب مغازه اطراف آن و نمایندگی ایران ناسیونال و دادن شعارهای مضره مبادرت بکندن تابلوهای راهنمائی و رانندگی و باجه های پست و قسمتی از ریل راه آهن اهواز بندر شاهپور که در داخل شهر قرار دارد و شکستن درختها و ایجاد راه بندان نموده اند تظاهرات تا ساعت 1940 ادامه داشته و مأمورین مشغول متفرق کردن آنها بوده اند.
2 3ـ آغاجاری و بهبهان : در بهبهان از صبح روز جاری تظاهرات خشونت آمیزی توأم با آتش زدن لاستیکهای فرسوده ایجاد راه بندان، اجتماع در مساجد و سنگ پرانی بطرف مأمورین شروع که با دخالت مأمورین انتظامی و تیراندازی هوائی و زمینی در ساعت 2000 تظاهرکنندگان متفرق گردیدند در ایجاد درگیریها یکنفر معمم اهل دهدشت کشته و سه نفر مجروح گردیده اند.
3 4ـ دزفول : در درگیری قبل از ظهر روز جاری تظاهرکنندگان با مأمورین انتظامی تعداد دو نفر از مأمورین شهربانی مجروح و یکنفر از اهالی دزفول کشته شده است در ساعت 1730 روز جاری منزل پاسبان آل داود بآتش کشیده شده و هنگامیکه یکدستگاه نفربر جهت حمل اثاثیه وی بمحل واقعه میرود از پشت بامها سه عدد بمب دستی بطرف نفربر و مأمورین پرتاب میشود که بمبها عمل کرده و مأمورین متقابلاً اقدام به تیراندازی مینمایند در این واقعه بمأمورین صدمه وارد نشده ولی دو نفر از اهالی با گلوله مجروح و به بیمارستان افشار منتقل گردیدند.
5ـ شوشتر : از ساعت 0930 روز جاری افراد اخلالگر شوشتر بصورت پراکنده اقدام به تظاهرات خیابانی نموده و ضمن دادن شعار علیه 66 و بنفع خمینی بطرف مأمورین نارنجک دست ساز پرتاب نموده که تاکنون خسارت جانی نداشته است و بعلت خرابی تلفن مشخص نگردیده در این حوادث مجروح وجود داشته یا خیر؟ ضمنا تظاهرکنندگان بانک کشاورزی شوشتر را و غذاخوری اتباع آمریکائی را آتش زده اند.
6ـ اندیمشک : در ساعت 1730 روز جاری در سینما پارادیا اندیمشک جوانی که با خود یک ساک حمل میکرده مورد سوءظن افرادی که در داخل سینما بوده اند، واقع و چون قصد بازرسی ساک را داشته اند فرد مزبور آن را رها و متواری شده است بلافاصله از طریق شهربانی محل ساک مزبور بازرسی و در آن یک بمب ساعتی دست ساز تحت پوشش ساندویج کشف که پس از خروج از محل توسط متخصصین تیپ 2 زرهی دزفول خنثی گردیده است.
متخصصین مزبور اظهار داشته اند بمب آتش زا بوده و برای ساعت 2300 تنظیم شده بوده است.
در مورد آن دسته از حوادث فوق الذکر که احتیاج به تحقیقات بیشتری دارد اقدام و نتیجه متعاقبا اعلام خواهد شد.
ودیعی گوینده ـ ناهیدی گیرنده ـ خوانساری ساعت 2330
توضیحات سند:
1ـ نشریه اطلاعات هفتگی نام یکی از شهدای امروز آبادان را محمدی نوشت که مقابل مسجد پیروز به ضرب گلوله به شهادت رسید.او یکی از کارگران اداره تعمیرات شرکت نفت بود.
(به تاریخ 22 /10 /57) 2ـ ارتش تظاهرات امروز (8 /10 /57) صبح و بعداز ظهر اهواز را چنین منعکس کرد : «از صبح زود مردم شهر اهواز به تظاهرات دامنه دار دست زده و با کندن تابلوهای راهنمایی و پاسگاههای نگهبانی شهربانی و آتش زدن بانکها، یک مسافرخانه، 4 باب مغازه و تعدادی اتومبیل شخصی و تخریب قسمتی از راه آهن اهواز ـ بندر شاهپور به شدت عمل خود افزودند که مامورین دخالتی ننمودند.
ساعت 30 /15 تظاهرات به شدت افزایش یافته و تعداد 13 بانک در سطح شهر اهواز سوزانده شده و تا ساعت 20 این آتش سوزی ادامه داشت که فرمانداری نظامی ناچار گردید برای متفرق کردن تظاهرکنندگان از گاز اشک آور که وسیله هلی کوپتر پرتاب می شد استفاده نماید.
(گزارش زمستان 57، ص 119) حوادث امروز اهواز باعث شد که سرلشکر غلامحسین شمس تبریزی فرماندار نظامی اهواز در بیستمین اطلاعیه خود ساعات منع عبور و مرور را از 9 شب تا شش صبح اعلام کند.
(بولتن خبرگزاری پارس، ش 283، ص 3).
3ـ روزنامه اطلاعات بعدها نوشت که حوادث روز جمعه هشتم دی ماه بهبهان 3 کشته و 30 زخمی داشته است.
(ش 16622، «ضمیمه»، ص 3)