تاریخ سند: 24 آذر 1336
موضوع: تشکیل اجتماعات حزبی طبقات مختلف
متن سند:
سند شماره 66
به: ۳۴۱ تاریخ: 24 /9 /36
از: ۱۰ ه 3 شماره: 9686 /10 ه 3
موضوع: تشکیل اجتماعات حزبی طبقات مختلف
گروههای مختلف اجتماع مردم استان اصفهان به ترتیب زیر جلسات و اجتماعات باشکوهی تشکیل و در آن ضمن اظهار پشتیبانی از اصول سه گانه حزب رستاخیز1 از اقدامات اخیر تعدادی دانشجو در خارج و داخل مملکت انتقاد و ابراز تنفر نمودهاند. در این جلسات از طرف دبیران حزب، نمایندگان طبقات مختلف سخنرانی به عمل آمده و مردم با دادن شعار قطعنامههایی که تهیه نمودهاند تصویب و سپس به مرکز مخابره نمودهاند2.
۱- در تاریخ 14 /9 /36 اجتماع عظیمی از اعضای کانونهای حزبی شهرضا، کشاورزان، کارگران، دانشجویان انستیتو تکنولوژی در شهرضا تشکیل گردیده است.
۲- در تاریخ 15 /9 /36 اجتماع باشکوهی از طرف کارگران در خانه کارگران با شرکت حدود ۱۵۰۰۰ نفر از کارگران کارخانههای اصفهان تشکیل گردیده است.
۳- در تاریخ 15 /9 /36 اجتماعی در محل حزب رستاخیز در همایون شهر تشکیل گردیده است.
۴- در ساعت ۱۷۳۰ روز 16 /9 /36 در دانشگاه اصفهان اجتماعی با حضور استادان و دانشجویان تشکیل گردیده است.
5- در ساعت ۱۶۰۰ روز 18 /9 /36 اجتماعی در نجفآباد و ساعت ۱۷۳۰ همین روز در زرین شهر از طرف حزب رستاخیز ملت ایران تشکیل گردیده است.
۶- در ساعت ۱۰۰۰ روز 15 /9 /36 اجتماعی از اصناف اصفهان در سالن اطاق اصناف تشکیل گردیده است.
۷- در ساعت ۱۷۰۰ روز 19 /9 /36 اجتماعی در سازمان زنان اصفهان از اعضاء کانونها، بانوان عضو سازمان تشکیل گردیده است.
۸- در تاریخ 20 /9 /36 در سمیرم از طرف حزب رستاخیز اجتماعی تشکیل و اعضای کانونهای حزبی سمیرم شرکت داشتهاند. ۹- در تاریخ 21 /9 /36 اجتماعی در داران از طرف حزب رستاخیز فریدن تشکیل و در آن از رفتار غیر انسانی برخی دانشجویان انتقاد گردیده است.
نظریه شنبه: تشکیل اجتماعات مزبور هنوز در شهرهای استان اصفهان ادامه دارد و مردم به منظور نشان دادن همبستگی خود با حزب رستاخیز و انتقاد از رفتار اخیر تعدادی دانشجو ابراز انزجار مینمایند.
نظریه چهارشنبه: تشکیل اجتماعات مزبور مؤید عدم علاقه کارگران، کشاورزان، فرهنگیان، زنان و کلیه گروههای مختلف از اقدامات اخیر دانشجویان در خارج و بعضاً داخل مملکت بوده تجدید در موضعگیریهای مخالفین و خنثی نمودن اقدامات آنها مؤثر میباشد. سادات
نظریه جمعه: خبر صحت دارد. پژواک
ادیب در پرونده حزب رستاخیز
نادری
توضیحات سند:
1- حزب رستاخیز: از سالها قبل دو حزب فرمایشی و نمایشی به نامهای ملیون و مردم، در صحنه سیاست ایران و معمولاً فقط در موقع انتخابات ظهور داشتند. بعدها جای حزب ملیون را حزب ایران نوین گرفت. شاه گهگاه به نظامهای تک حزبی حمله میکرد و وجود احزاب مختلف را دلیل وجود آزادی میشمرد در اواخر سال ۱۳۵۳ ه ش بر خلاف حرفهای گذشته خود، یکباره نظام تک حزبی را بهتر دانست و دستور داد حزبی واحد تأسیس شود و همه اعضای دو حزب ایران نوین و مردم، بلکه همه مردم ایران در آن عضو شوند. حزب جدید را «حزب رستاخیز ملت ایران» نامیدند و اساس آن را سه رکن «نظام شاهنشاهی»، «قانون اساسی» و «انقلاب شاه و مردم» قرار دادند.
شاه صراحتاً اعلام کرد که، هر کس که نمیخواهد در حزب فراگیر رستاخیز ثبت نام کند گذرنامه بگیرد و کشور را ترک کند.
پس از تأسیس حزب حضرت امام (ره) طی اعلامیهای فرمودند: «نظر به مخالفت این حزب با اسلام و مصالح ملت مسلمان ایران، مخالفت با شرکت در آن، از روشنترین موارد نهی از منکر است» و ورود به آن را حرام اعلام کردند.
پس از اعلام تأسیس حزب، وزیران و وابستگان به دولت و دستگاه با هیاهوی زیاد به آن پیوستند و همه با ستایش از این ابتکار جدید به عضویت حزب درآمدند.
در سال ۱۳۵۴ ه ش جمشید آموزگار در اولین کنگرۀ حزب به دبیر کلی انتخاب شد. اندکی بعد، به دستور شاه در داخل حزب دو جناح حزبی به نامهای جناح «لیبرال سازنده» و جناح «ترقی خواه» به وجود آمد.
میتوان گفت که از سالهای ۱۳۴۲ تا ۱۳۵۶ ه ش بزرگترین هیاهوی تبلیغاتی و سیاسی احزاب، پیرامون حزب رستاخیز به وجود آمد، اما چون حکومت شاه از پای بست ویران بود، هیچ یک از این تدبیرها سودی نمیبخشید. سرانجام در سال ۱۳۵۷ ه ش که رژیم به ورشکستگی کامل سیاسی رسیده بود و از حزب رستاخیز جز جسدی عفونت گرفته باقی نمانده بود، انحلال آن صریحاً توسط خود رژیم اعلام شد.
ر. ک: اعترافات شاه مخلوع، ص ۶۶، خاطرات فردوست.
۲- پس از آن که در مراسمهای ختم شهادت حاج آقا مصطفی خمینی، حقایق بسیاری برای مردم بازگو گردید و ضربات سهمگینی به حیثیت سیاسی رژیم شاه وارد گردید و با حضور روحانیون قم در صحنه و کشتار آنان توسط شاه، دامنه فعالیت انقلابیون روز به روز ابعاد گستردهتری به خود میگرفت با استیصال رژیم شاه حزب فرمایشی رستاخیز در سراسر کشور مأمور شد تا با جمعآوری عدهای و با نامهای کارگر، کشاورز و... اقدام به برگزاری مراسمهایی نماید.
مطبوعات و رادیو تلویزیون رژیم شاه اقدام به انعکاس گسترده این گونه اجتماعات میکردند.
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان اصفهان، کتاب 1 صفحه 100