تلفنگرام
تاریخ سند: 8 دی 1357
تلفنگرام
متن سند:
س سند شماره (632)به: 312 تاریخ: 8 /10 /57
از: سارى شماره: 5199 /2 ه 1
[تلفنگرام]
1ـ روز جارى اسفندیار جعفرزاده، 15 ساله که در تظاهرات روز گذشته آمل در اثر تیراندازى مجروح شده بود فوت و از ساعت 0930 جنازه وى وسیله بستگانش و عده‌اى حدود 500 نفر به امام‌زاده ابراهیم منتقل و به خاک سپرده شد هنگام تشییع جنازه گروهى از داخل جمعیت اقدام به دادن شعارهاى ضد ملى نمودند که با تذکر مأمورین پس از دفن عناصر مذکور در گروه‌هاى چند نفرى متفرق شدند.
2ـ روز جارى در نوشهر حدود 3000 نفر تظاهرکننده مبادرت به آتش زدن بانک‌ها و راه‌بندان و شکستن شیشه‌هاى مغازه‌ها و دادن شعارهاى ضد ملى نمودند.1
3ـ در شهرستان چالوس تظاهرات نسبتاً آرامى صورت گرفت و هم اکنون عده‌اى در مسجد چالوس اجتماع و در نظر دارند بعداز ظهر روز جارى جنازه یک نفر کشته شده در حادثه روز قبل را تشییع و تظاهرات وسیعى براه اندازد و به مؤسسات دولتى و بانک‌ها حمله‌ور شدند.
4ـ روزجارى در شهرستان سارى2 تظاهراتى بر پا که با دخالت مأمورین پلیس تظاهرکنندگان متفرق و در این تظاهرات عناصر ناراحت مبادرت به دادن شعارهاى ضد ملى نموده و ظروف زباله خیابان‌ها را در وسط خیابان تخلیه و به آتش کشیدند تظاهرکنندگان شعارهائى نیز به در و دیوار خیابان‌ها نوشته و تعدادى از شیشه‌هاى مغازه‌ها و مؤسسات را در خیابان نادر سارى شکستند.3 رخشا
گوینده ـ طالقانى گیرنده ـ خوانسارى
ساعت 1400
توضیحات سند:
1. در سندى از ژاندارمرى آمده است که «به دنبال ادامه تظاهرات و تخریب در شهر نوشهر کلیه پرونده‌هاى اداره دادگسترى و دادسرا به آتشکشیده و ساختمان آن را تخریب نموده‌اند.» پرونده 7 ـ 12 ـ 312 /125، ج 72. ساواک مازندران پیرو همین گزارش، امروز 8 /10 /57 در گزارش دیگر به ساواک مرکز نوشت: «در شهرستان سارى حدود 300 نفر از عناصر اخلالگر پس از خارج شدن از مسجد در نقاط مختلف شهر مبادرت به آتش زدن حلقه‌هاى فرسوده لاستیک و ایجاد راه‌بندان نموده و شیشه‌هاى تعدادى از مغازه‌ها و بانک‌ها را شکسته که با دخالت مأمورین پلیس متفرق و این برنامه تا ساعت 2000 ادامه داشته است. در واپسین ساعت امروز (8 /10 /57) در سارى نیز چند مغازه طعمه آتش شد که روشن نگردید به دست چه عواملى صورت گرفت «مغازه یخ فروشى، آرایشگاه مردانه و نجارى و قسمتى از مدرسه دخترانه کلبادى واقع در بازار سارى طعمه حریق گردید که آتش با کمک مأموران آتش‌نشانى سارى و شاهى و مأمورین انتظامى ساعت 0130 اطفاء گردیده است.» (پرونده 11 /30 /524) انقلاب اسلامى به روایت اسناد ساواک، جلد 22، پیشین، ص 420.
3. تظاهرات سارى هم صبح بود و هم بعداز ظهر. صبح ساعت 30 /11 مجلسى براى بزرگداشت شهید کامران نجات‌اللهى در مسجد جامع سارى بر پا شد که پس از آنان حاضران دست به راهپیمایى زدند و با دادن شعار علیه حکومت شاه «مبادرت به شکستن شیشه‌هاى تعدادى از شعب بانک عمران، صادرات، تهران، فروشگاه تعاونى مصرف شهر و روستا، کیوسکهاى شهردارى، روزنامه اثر و راه‌بندان و آتش‌افروزى و سنگ‌پرانى به سمت مأمورین را نموده که مأموران با استفاده از باتون [باطوم] و پرتاب گاز اشک‌آور آنها را ساعت 1300 متفرق نموده‌اند.» پرونده 11 /30 /524 بعداز ظهر نیز تظاهراتى شکل گرفت که «وسایل بانک عمران خیابان نادر و مغازه مشروبفروشى ژرژ را خارج و به آتش کشیده‌اند. تظاهرکنندگان شیشه‌هاى منزل شخصى به نام حاج مهدى باغبان که از وطن‌پرستان سارى مى‌باشد نیز شکسته‌اند.»همان و انقلاب اسلامى به روایت اسناد ساواک، جلد 22، ص 419