تاریخ سند: 20 دی 1351
موضوع: مسافرت مصطفی چمران به مسکو
متن سند:
گزارش خبر
به: ۳۳۳ تاریخ: 20 /10 /51
از: کالیفرنیا شماره: 02713
موضوع: مسافرت مصطفی چمران به مسکو
به قرار اطلاع در ملاقاتی که در 14 /9 /51 بین مهدیآبادی (یکی از فعالین سنخوزه) و همسر مصطفی چمران (پروانه) به عمل آمده مشارالیها اظهار داشته که شوهرش حدود ۱۵ روز قبل از لبنان به مسکو مسافرت نموده و قصد دارد چند هفته در کشور مذکور اقامت نماید. نامبرده علت مسافرت شوهرش را دریافت کمکهای مالی جهت هنرستان فنی که سمت مدیریت آن را بر عهده دارد ذکر نموده است.۱
نظریه منبع: با توجه به فعالیتهای سیاسی چمران تصور نمیرود تنها علت مسافرت او جهت دلیل فوقالذکر باشد، بلکه به احتمال قوی این اقدام جهت پارهای مأموریتها و دریافت کمک مالی برای فعالیتهای سیاسی وی (در چارچوب انجمن اسلامی که یکی از گردانندگان اصلی آن است) باشد.
نظریه رهبر عملیات: اخیراً اطلاع حاصل شد چمران قبل از مسافرت یکی از فعالین جدید (مهدیآبادی) به ایران که در تابستان ۵۰ صورت گرفت از وی تقاضا کرده بود که اگر با مقامات ذیصلاح برخورد نمود وضعیت چمران را از لحاظ سیاسی استفسار نماید و اگر چنانچه ورود او به ایران بلامانع است و مقامات امنیتی وی را مورد تعقیب قرار نمیدهند مایل است به ایران مراجعت و ضمن احراز شغلی (از قبیل تدریس در دانشگاه) برای همیشه در ایران اقامت نماید. در مورد روحیه چمران در فعالیتهای سیاسی از خانم وی غیر مستقیم اطلاع حاصل شده است که مشارالیه دیگر آن طور که شاید و باید به موفقیت مبارزه علیه رژیم امید نداشته و از شکستهای اخیر خرابکاران در ایران دلسرد شده است با عرض مراتب فوق پیشنهاد میگردد در صورت تصویب ترتیبی داده شود به طریق مقتضی پس از مراجعت چمران از مسکو به لبنان با او تماس برقرار و در مورد تشویق و خریدن او جهت بازگشت به کشور اقدام لازم معمول گردد. چنین به نظر میرسد که مصطفی چمران آسیبپذیر گردیده و هنگام عمل و برگردانیدن او به طرف رژیم فرارسیده باشد
موکول به رأی عالیست. رحیمی
نظریه نمایندگی: صحت خبر مشروط به تقاطع خبر میتواند مقرون به صحت باشد. در مورد اینکه مشارالیه دلسرد شده بسیار بعید به نظر میرسد. زیرا وی در ابتدا یکی از افراد با ایمان بوده و بدون شک در حال حاضر آلودگیهای سیاسی باید پیدا کرده باشد. مهندس
توضیحات سند:
______
١. سفر به مسکو در زمینه مأموریتهای محوله از جانب امام موسی صدر بوده و دکتر چمران هدفهای زیر را دنبال میکرده است:
۱. گرفتن کمک مالی و فنی برای مؤسسه صنعتی جبل عامل.
٢. کسب حمایت معنوی شوروی برای جامعه تشیع لبنان.
٣ـ کسب نوعی وجهه برای مقابله با جناحهای چپ در لبنان که در سفر به مسکو میتوانست از مخالفت آنها بکاهد. اما در رابطه با مسائل ایران دکتر چمران هیچ مأموریتی را در مسکو دنبال نمیکرده است. چراکه وی اساساً اعتقادی به نقش شوروی نداشته است.
منبع:
کتاب
شهید سرافراز دکتر مصطفی چمران به روایت اسناد ساواک صفحه 211