تاریخ سند: 19 اردیبهشت 1344
تیمسار سپهبد نصیری رئیس سازمان امنیت و اطلاعات
متن سند:
نوزدهم اردیبهشت ۱۳۴۴ 13440219
تیمسار سپهبد نصیری رئیس سازمان امنیت و اطلاعات
به طوری که استحضار دارند حضرت آیتالله حکیم1 از پیشگاه مبارک اعلیحضرت همایون شاهنشاه تقاضا نمودند اشخاص معمم که در زندان هستند آزاد شوند. با تحقیقاتی که این چندروزه به عمل آوردهام معلوم شد خوشبختانه اتهامات این عده آن قدر زیاد نیست و قرار است هم به همان مدتی که در زندان بودهاند محکوم شوند. بنابراین بهترین موقع است که گفته شود نظر آیتالله حکیم تأمین شده و هم جریان عادی طی شود تفاوت این است که قبل از عاشورا آزاد شوند یا بعد عقیده بنده این است و به شرف عرض همایونی رسانیدهام که قبل از عاشورا آزاد شوند زیرا موقعی که بنده به عراق میروم (فردا) به آقای حکیم میتوانم بگویم خواهش شما را اعلیحضرت همایونی قبول فرمودهاند و همه آزاد شدهاند خود بنده هم حاضرم قبل آزادی این اشخاص را ملاقات نمایم ضمناً میتوانیم این مطلب را که خواسته علمای تهران هم هست به حساب آنان بگذاریم و مطمئن هستم خیلی بهتر است که این اشخاص قبل از عاشورا آزاد شوند وگرنه حتماً در عاشورا در کربلا و نجف هم وعاظ راجع به این مطلب صحبت خواهند کرد و از نظر تظاهرات شیعیان عراق هم که فعلاً همه علیه عراق برای ایران ضرر دارد.
سفیر کبیر اعلیحضرت همایون شاهنشاه در عراق ـ دکتر پیراسته
توضیحات سند:
1- آیتالله العظمی سیدمحسن حکیم از مراجع شیعه در قرن ۱۴ هجری قمری در سال ۱۳۰۶ ق در نجف اشرف به دنیا آمد. پدرش علامه سیدمهدی طباطبایی از بیتی شریف و جلیل بود. آیتالله حکیم در نجف نشو و نما یافت و در حوزه علمیه همین شهر مقدمات و سطح میانی معارف دینی را خواند. آنگاه در محضر استادان مشهور و نامی حوزه علمیه نجف از جمله آخوند محمدکاظم خراسانی، سیدکاظم طباطبایی یزدی، سیدابوتراب خوانساری، آقا فتحالله شریعت اصفهانی، محمدحسین نائینی، ضیاءالدین عراقی دوره خارج فقه و اصول را خواند و به مرتبه اجتهاد نائل آمد. به تدریج در میان شیعیان به ویژه شیعیان عراق مرجعیت تام یافت. ایشان در دوران حیات خود مانند سایر مراجع و اعلام شیعه رنجها کشیده و از دست دولتمردان بیدین و استعمارگران ناراحتیهای روحی و مصیبتهای مختلف دید و تحمل کرد و همواره حافظ و حامی حوزههای علمیه و کیان جهان تشیع بود. «حزبالدعوه» از مهمترین تشکلهای سیاسی شیعیان عراق و روحانیت شیعه آن کشور است که با حمایت آیتالله حکیم شکل گرفت و با رژیم بعث عراق وارد مبارزه شد (جرفادقانی، علمای بزرگ شیعه از کلینی تا خمینی، ص ۴۳۰ ـ ۴۲۹: محتشمی، خاطرات، صفحات مختلف). آیتالله حکیم در قبال جنایت رژیم شاه سکوت نکرد. بعد از فاجعه فیضیه در دوم فروردین ۱۳۴۲ ش طی تلگرافی به مراجع ایران اعلام کرد:
«حوادث مؤلمه پیدرپی و فجایع غمانگیز به ساحت علمای اعلام و روحانیت قم قلوب مؤمنین و متدینین را جریحهدار و موجب تأثر شدید این جانب گردیده است. و سیعلم الذین ظلموا ای منقلب ینقلبون. حضرات علماء دسته جمعی به عتبات عالیات مهاجرت نمایند تا بتوانم رأی خود را درباره دولت صادر کنم»
(دوانی، نهضت روحانیون ایران، ص ۳۱۵ ـ ۳۱۴).
آیتالله حکیم سرانجام در ۲۷ ربیعالاول ۱۳۹۰ قمری ۱۳۴۸ شمسی به رحمت ایزدی پیوست.
منبع:
کتاب
آیتالله حاج شیخ مهدی ربانی املشی به روایت اسناد ساواک صفحه 76