تاریخ سند: 13 اسفند 1329
گزارش
متن سند:
تاریخ: 13 /12 /1329
گزارش
طبق گزارش مأمور ویژه قبل از ظهر روز ۱۱ ماه جاری عدهای از طلاب و کسبه محل به منزل سیدابوالقاسم کاشانی رفت و آمد نمودهاند. بعدازظهر جمعی از طرفداران کاشانی که در منزل مشارالیه حضور داشتند، برای شرکت در میتینگ به مسجد سلطانی عزیمت و ساعت ۱۸ پس از خاتمه میتینگ به آنجا مراجعت و کاشانی از جمعیت مذکور اظهار تشکر و درباره آنان دعا نموده سپس اظهار داشته است شماها تمام جوان و صاحب نیروی قوی هستید ترس را کنار بگذارید زیرا ترس برای این خائنین است که به نام حکومت به شما تحمیل شدهاند و چون آنها خائن هستند، باید همیشه ترسو باشند. شماها باید مشتها را گره کنید و بزنید به مغز این خائنین و خیال نکنید که جمعیت ما کم است جمعیت ما خیلی زیادتر از اینها است که شما مشاهده کردهاید و بدانید که فتح و پیروزی با ماست. بعد اظهار نمود از فوت خاقانی خیلی متأثرم ولی شماها باید مانند آن مرحوم باشید و از مرگ نترسید مگر ندیدید خاقانی در جلو مجلس زخمی شد ولی نمرد چون هنوز از عمر وی باقی بود بدانید تا خدا نخواهد، کسی نمیمیرد. اگر شماها قدری ترس را کنار بگذارید، فاتح خواهید شد. سپس مشغول نماز شده و بعد از خاتمه نماز شمس قناتآبادی به منزل مذکور آمده و به اطاق تلفن، که عدهای در آنجا جمع بودهاند، رفته مشغول صحبت شده است. در این موقع کاشانی او را احضار و نامبرده برای حاضرین شروع به سخنرانی نموده و درباره تجاوزات ممالک غربی به کشورهای شرق، بیاناتی ایراد و اظهار داشت انگلیسها یک مدت میخواستند از طریق انحصار تنباکو، ایران را تحت نفوذ خود قرار دهند ولی چون در آن دوره جاسوسان انگلیس هنوز به مردم تلقین نکرده بودند که شخص عالم، نباید در امور اجتماعی مسلمین وارد شده و دخالت نماید، این بود که مرحوم شیرازی و امثال او از این موضوع جلوگیری نمودند لیکن حالا کاری کردهاند که اگر شخص عالمی، امر به معروف و نهی از منکر نماید، مردم احمق میگویند: آقا، در سیاست دخالت میکند و او را عادل نمیدانند و این موضوع هم به حمدالله در اثر مبارزه آقای کاشانی از بین مردم خارج شده و میشود. سپس شرحی در اطراف تعدیات انگلیسها ایراد و اظهار داشته است نفت ما را به چپاول میبرند اگر شماها همت کنید امیدواریم ایادی اجانب را با ملی شدن صنعت نفت از ایران کوتاه کنیم. نامبرده در خاتمه وعده داد که هر شب شنبه در آنجا سخنرانی نماید. مقارن ساعت ۲۱ حضار متفرق گردیدهاند.
توضیحات سند:
1- میرزا محمدحسن شیرازی: معروف به میرزای شیرازی بزرگ (اول) مرجع اعلم عصر خود و از علمای عالی قدر امامیه بود (۱۳۱۲ - ۱۲۳۰ ﻫ ق). وی فرمان معروفی درباره تحریم تنباکو صادر کرد. در اوایل زندگی از شیراز به اصفهان آمد و نزد علمای آن شهر به تحصیل پرداخت و سپس به تعلیم و تدریس مشغول شد. در زمان مرجعیت این عالم جلیلالقدر، کمپانی انگلیسی «رژی» قراردادی به مدت پنجاه سال با ناصرالدین شاه قاجار به امضا رسانید که به موجب آن، این کمپانی صاحب امتیاز دخانیات ایران شناخته شده بود. همان زمان میرزای شیرازی برای جلوگیری از نفوذ انگلیس در ایران با صدور فتوای معروف مبنی بر این که: «الیوم استعمال تنباکو و توتون در حکم محاربه با امام زمان (عج) است.» ناصرالدین شاه را ناگزیر به لغو امتیاز کمپانی انگلیسی نمود.
منبع:
کتاب
روحانی مبارز / آیتالله سید ابوالقاسم کاشانی به روایت اسناد- جلد اول صفحه 347