موضوع: جلسه منزل دکتر علی امینی نخست‌وزیر اسبق
تاریخ سند: 24 اردیبهشت 1347
موضوع: جلسه منزل دکتر علی امینی نخست‌وزیر اسبق
متن سند:
گزارش خبربه: ۳۱۲ شماره گزارش: 7462 /20 ﻫ 7
از: ۲۰ ﻫ 7 تاریخ گزارش: 24 /2 /47
موضوع: جلسه منزل دکتر علی امینی نخست‌وزیر اسبق
در ساعت ۱۰:۳۰ روز چهارشنبه گذشته (18 /2 /47) جلسه هفتگی منزل دکتر علی امینی نخست‌وزیر پیشین با حضور عده‌ای در حدود شش نفر و از جمله دکتر مهدی عمرانی عضو اداره حقوقی بانک مرکزی ایران، یداله محمدی عضو بانک مرکزی ایران، فضل‌اله گرگانی مدیرکل اسبق وزارت دارائی، امینی از قضات بازنشسته دادگستری تشکیل گردید.
بحث در مورد مذاکرات اخیر نفت مطلبی بود که دکتر امینی عنوان نمود و در این مورد اظهار داشت من هروقت برنامه رادیو پیک ایران را گوش می‌دهم چنانچه موضوع نفت در آن مطرح باشد بلا استثناء بنده را هم داخل موضوع کرده و چند ناسزا به من می‌گویند و به همین منوال اعضای جبهه ملی هم به من فحش می‌دهند ولی اینها (منظور اولیای فعلی مملکت) که نود درصد مخارجشان از همین قرارداد نفت تأمین می‌گردد و اگر یک ماه این بودجه نباشد اکثر کارهایشان می‌خوابد نمی‌دانم به چه علت به من حمله می‌کنند.
امینی افزود بیائید حساب کنیم یک قلم درآمد ارزی مملکت که تمام کارها به آن بستگی دارد ۸۰۰ میلیون دلار از درآمد نفت تأمین می‌گردد و ما دیگر صادراتی که بتواند درآمد قابل توجهی کسب کند در اختیار نداریم و من هم در موقعی که مملکت در وخیم‌ترین وضعی به سر می‌برد و دیناری پول نداشتیم این قرارداد را بستم و حتی آن موقع هم تذکر دادم که این قرارداد ایده‌آل نیست ولی در آن زمان بهتر از این امکان نداشت و در خاتمه این بحث اشاره به جلسه خصوصی اخیر مجلس کرد و علاوه نمود مثل اینکه در مذاکرات نفت با افزایش 8 /16 فقط برای یک سال توافق شده است.
2- امینی راجع به انتخابات آمریکا مطالبی بیان نمود و در این مورد اظهار داشت در ایالت... کندی رأی قابل توجهی آورده است در صورتی که این ایالت از نظر مذهبی و چند مورد دیگر با کندی زیاد توافق نداشتند و به طور کلی من تصور نمی‌کنم که در این دوره کندی برای ریاست جمهوری آمریکا موفق شود و زمینه برای... آماده است و شانس زیادی برای احراز مقام ریاست جمهوری داشت.
3- سپس راجع به کارخانجات و صنعتی شدن مملکت صحبت شد و دکتر امینی در این مورد اظهار داشت آخر این وضع درست نیست که ما تمام لوازم یک صنعت را مانند روغن نباتی و اتومبیل‌سازی و غیره را از خارج کشور بیاوریم و در ایران به نام صنعت داخلی به هم وصل و به مردم عرضه کنیم در این صورت باز هم قیمت آنها زیاد می‌باشد و هم مانند اشیا ساخته شده خارج نیست و هم اینکه دولت به واسطه صنعتی کردن مملکت آنها را از گمرک و عوارض معاف کرده و ضرری را متحمل شده است و تازه حساب نکرده‌اند که مصرف داخلی چقدر است و آیا محصول آن قابل هضم در داخل می‌باشد یا خیر و ملاحظه خواهید کرد که پس از دو یا چند سال دیگر این کارخانجات خودبه‌خود تعطیل می‌شوند مانند کارخانه مونتاژ فیات.
۴- سپس گرگانی راجع به زبان‌های خارجی صحبت کرده و در این مورد اظهار داشت اولیاء امور به جای اصرار در ملیت خود و ترویج زبان فارسی اغلب به زبان خارجی برای خارجی‌ها صحبت می‌کنند و ای بسا اغلب هم در گفتار خود اشتباه می‌کنند در این هنگام دکتر امینی رشته سخن را به دست گرفته و ادامه داد به یاد دارم هنگامی که نفیسی شهردار تهران بود اصرار داشت که در موقع اهداء کلید شهر به رؤسای ممالک به زبان آنها صحبت کند و قبلاً نطق‌ها را به زبان فارسی می‌نوشتند و بعد آن متن را به لهجه خارجی می‌خواند و اغلب هم چیزی از آنها مفهوم نمی‌شد و سپس افزود بیشترین طریق این است که در مذاکرات مترجم همراه باشد و این کار دارای دو جبهه است یکی اینکه زبان فارسی ترویج پیدا کرده و دوم اینکه در مواقع لزوم می‌توان ادعا کرد که مترجم بد ترجمه کرده است.
۵- کنفرانس حقوق بشر و بحث در مورد آن مطلبی بود که دکتر امینی عنوان نمود و در این مورد اظهار داشت من نمی‌دانم این کشورهای کوچک دویست یا صد هزار نفری افریقا که با نمایندگان دول دیگر در یک جا نشسته و حرف‌های هم را گوش می‌دهند چه اثری در وضع ممالک دیگر دارند و اثرات کار اینها در موقع صدور قطعنامه تمام می‌شود و هم کشوری هم آن را اجرا نمی‌کنند.
۶۔ سپس دکتر امینی موضوع سپهبد بازنشسته تیمور بختیار را مطرح نموده و گفت این هم آدم احمقی بود زیرا با آن غروری که داشت بهتر از این رؤسای کشور صد با دویست هزار نفری می‌توانست در خارج زندگی کند و خودش را به این همه تحریکات آلوده نکنند و این شخص تصور می‌کرد که چون با فلان شخص خارجی توافق دارد دنبال هرکاری می‌تواند برود و از طرفی فردی می‌تواند در یک کشور شاخص شود که حداقل مردم از او تنفر نداشته باشند و بختیار به طور کلی مورد تنفر و کینه مردم است و تبعید او به خارج در آن زمان هم بسیار مشکل بود و خطراتی برای مملکت داشت که نمی‌توان افشا کرد و حاضرین در پیرو اظهارات امینی اضافه نمودند این خدمت را شما به مملکت و شاه مملکت نمودید و دکتر امینی ادامه داد آنهائی که می‌خواهند از اوضاع سوء‌استفاده کنند می‌گویند دکتر امینی مورد بخشش اعلیحضرت است. این جلسه در ساعت ۱۲:۰۰ خاتمه پذیرفت