اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران جناب آقای هرمز ثابت
تاریخ سند: 20 آذر 1355
اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران جناب آقای هرمز ثابت
متن سند:
شماره: 10187 /13 تاریخ: 20 /9 /2535[1355]13550920
اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران
جناب آقای هرمز ثابت
از اینکه با قبول قسمتی از هزینه‌های مربوط به برگزاری آئین ملی بزرگداشت پنجاه سال شاهنشاهی شکوهمند پهلوی در انجام این وظیفه بزرگ میهنی پیشقدم شده و با تقبل پرداخت مبلغ 000 /000 /5 ریال در این آئین ملی شرکت فرموده‌اید صمیمانه از جنابعالی تشکر و سپاسگزاری می‌نماید.
موجب مزید امتنان خواهد بود که مقرر فرمایند هرچه زودتر مبلغ 000 /000 /5 ریال مورد تقبل را طی چک در وجه جناب آقای امیراسداله علم وزیر محترم دربار شاهنشاهی بابت هزینه‌های آئین ملی بزرگداشت پنجاه سال شاهنشاهی پهلوی صادر و همراه نامه‌ای به عنوان سازمان مرکزی دربار شاهنشاهی در سعدآباد ارسال فرمایند.
برای مزید اطلاع اضافه می‌نماید که جناب آقای هوشنگ انصاری1 وزیر امور اقتصادی و دارائی فرمودند که به وزارت مذکور دستور لازم صادر خواهند فرمود که وجه مزبور را جزو هزینه‌های مورد قبول محسوب دارند.
ضمن تشکر مجدد از اقدام سریعی که در این زمینه معمول خواهید فرمود خواهشمند است رونوشت نامه‌ای را که به عنوان جناب آقای علم ارسال خواهید داشت به اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران برای نگاهداری در آرشیو اتاق ارسال فرمائید.
با سپاس فراوان و تقدیم احترام
طاهر ضیائی2
رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران
توضیحات سند:
1. هوشنگ انصارى فرزند عبدالرسول در سال 1306 ش در اهواز یا کرمانشاه به دنیا آمد. پدرش تحویلدار بانک ملی بود که در شیراز و اصفهان اشتغال داشت. هوشنگ انصاری فرزند ارشد او بود که در اصفهان، در مدرسه آمریکایی‌ها تحصیل کرد و پس از دیپلم، براى ادامه تحصیل راهى انگلستان شد. لیسانس اقتصاد را از دانشگاه لندن گرفت و دوره فوق لیسانس را در دانشگاه سوفیل ژاپن گذراند. علاقه او به مشاغل درآمدزا، وى را به کارهاى تجارى کشاند و در رشته‌هاى بازرگانى و صنعتى به فعالیت پرداخت. او با نام اصلى عباس مستمند شیرازى، (مستمندشیرازی نام پیشین مادری اوست که به امامی تغییر داده بود) کارمند ساده شرکت خصوصى فخر ایران، که متعلق به جعفر اخوان بود، مشغول به کار شد و پس از چندی، به نمایندگی از سوی تجارتخانه اخوان که دفتری در ژاپن دایر نموده بود، به آن کشور رفت. مشارالیه که نام خود را به هوشنگ انصارى تغییر داده بود، در سال 1333 وابسته مطبوعاتى ایران در ژاپن گردید. حسین فردوست در مورد این انتصاب می‌گوید: «عباس آرام از وابستگان انگلیسى، مدت‌ها وزیر خارجه بود. موقعى که او سفیر در ژاپن شد، هوشنگ، کارمند محلى سفارت ایران بود. آرام تشخیص داد که انصارى فرد مناسبى است و او را به انگلیسی‌ها معرفى کرد. بدین ترتیب انصارى ناگهان وزیر اطلاعات، سفیر ایران در آمریکا، وزیر دارایى، مدیرعامل شرکت نفت شد و جزو کاندیداهاى نخست‌وزیرى بود که انقلاب شد.» دیگر سمت‌هاى او در رژیم پهلوى از این قرار بود: مستشار اقتصادى ایران در خاور دور (1335)، سفیر سیار ایران در کشورهاى آفریقایى (1334)، سفیر ایران در پاکستان و سیلان (1344)، وزیر اطلاعات و جهانگردى (1345)، سفیر ایران در آمریکا (1346) و وزیر دارایی و امور اقتصادى (1348). با تأسیس حزب رستاخیز از طرف شاه، انصارى با عنوان هماهنگ‌کننده جناح سازنده وارد حزب شد، اما در خرداد 1357 از این مقام کناره‌گیرى کرد. او که با گراتیان یاتسویچ ـ رئیس سیا در ایران ـ ارتباطى تنگاتنگ داشت، با پیش‌بینى سقوط رژیم شاه، زودتر از دیگر دولتمردان از ایران خارج شد و با سرمایه هنگفتى که در این مدت در مرزهاى بیرونى انباشته بود، به آمریکا رفت و به عنوان یکى از سرمایه‌داران شناخته شده، فعالیت‌هاى تجارى خود را ادامه داد و در زمره مدیران بانک جهانى درآمد. او که در اواخر عمر رژیم شاهنشاهی و پس از مرگ منوچهر اقبال، مدیر عامل شرکت نفت شده بود، در یک نوبت 400 میلیون دلار ارز از کشور خارج کرد و مدتى نیز مسئول امور مالى دربار در خارج از کشور بود. وى از اعضاى جمعیت فراماسونرى، لژ کوروش و خیام نیز بود و با کى‌سینجر دوستى نزدیک داشت. گزارشاتى از ساواک دال بر ارتباط وى با سازمان «سیا» و نماینده اداره سیاست خارجى و اطلاعات آمریکا در ایران وجود دارد. در یکی از ارزیابی‌های ساواک درباره‌ی شخصیت وی آمده است: «فردى با لیاقت و شایسته و داراى اطلاعات خوب اقتصادى و کاردان، لیکن تندخو، لجوج و یک دنده مى‌باشد.» در پرونده او گزارشاتى نیز در خصوص سوءاستفاده‌هاى مالى، از بودجه وزارت اطلاعات براى برپایى میهمانى و هزینه‌هاى هتل و... و صرف این پول‌ها در مصارف شخصى و به ویژه قمار در قمارخانه‌هاى بزرگ اروپایى موجود است و این درحالی است که گفته‌اند: «قسمتی از دارایی و موجودی‌های نقدی شاه به نام وی بوده است.»هوشنگ انصاری، زمانی که در ژاپن بود، همسری ژاپنی گرفت که پس از چندی از او جدا شد و زمانی که به ایران آمد، با منشی وزیر امورخارجه، به نام مریم پناهی ازدواج نمود.
در سال 1357ش، به هوشنگ انصاری مأموریت داده شد تا برای انعقاد قرارداد نفتی به پاریس برود. چون بیماری قلبی داشت، همانجا بستری شد و علی رغم تأکید شاه به بازگشت؛ در همانجا ماند و سپس به امریکا رفت و مقیم شد. وی از پشتیبانان حزب جهموری خواه امریکا و ساکن هوستون در تگزاس است.
اسناد ساواک . پرونده انفرادى
باقر عاقلی، شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران، ج 1، ص 234
2. طاهر ضیایی فرزند ضیاء به سال 1296 ﻫ ش در تربت حیدریه تولد یافت. تحصیلات خود را در کالج آمریکایی تهران، دیپلم مهندسی را از دانشکده‌ی فنی برلین (آلمان) و دکترای زمین‌شناسی را از دانشگاه وین (اتریش) دریافت کرد. پس از بازگشت، در 1325ش وارد خدمات دولتی شد که عمده‌ترین مشاغل وی عبارتند از: استاد دانشگاه، عضو هیات مدیره شرکت ملی نفت، وزیر اقتصاد ملی، وزیر صنایع و معاون در کابینه‌های شریف امامی (1335ش) و اسدالله علم (1341ش). دکتر ضیائی، سناتور انتصابی از تهران و رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن نیز بود. وی از فراماسون‌های وابسته به آمریکا بود که در دولت‌های پس از کودتای آمریکایی ـ انگلیسی 28 مرداد 1332 نفوذ داشت. طاهر ضیایی بعضی از جلسات فراماسونرها را در منزل خود تشکیل می‌داد.
واسانی، شاپور، دولت و حکومت در ایران، تهران، نشر شمع، 1367
قریشی، حسن، چهره‌های آشنا، تهران، سازمان چاپ و نشر کیهان، 1344