وقایع اخلالگرانه در تهران
تاریخ سند: 25 مرداد 1357
وقایع اخلالگرانه در تهران
متن سند:
از ساعت 1330 روز 25 /5 /37 تا ساعت 1500 روز 26 /5 /37 براثر اقدامات عناصر آشوب طلب و اخلالگر، وقایعی در تهران رخ داده و در برخی از مجالس مذهبی، توسط وعاظ، مطالب تحریک آمیزی در بالای منابر عنوان شده که چگونگی آن بشرح زیر از عرض میگذرد : 1ـ ساعت 1330 روز 25 /5 /37 مجلسی با شرکت قریب به سه هزار نفر در مسجد امام حسین واقع در میدان شهناز تشکیل گردیده است.در این مجلس واعظی بنام «حقی» که پیشنماز مسجد مذکور میباشد، به بالای منبر رفته و ضمن سخنرانی پیرامون خداشناسی اظهار داشته : ما به دولت گفتیم درب مشروب فروشیها را به بندید، نبستند.
حالا ملت می بندند.
یاد شده سپس اضافه نموده: سربازان و پاسبانانی که از مساجد مراقبت میکنند، اگر میلیونها نفر هم باشند، باز ملت قیام خواهند نمود و ملت سرب به مغز آنان فرو خواهند کرد.
مردم حاضر در مسجد جمعا و یکصدا اظهار داشته اند، انشاءاله.
مشارالیه در دنباله سخنرانی خود اشاره به خمینی نموده و گفته است که مردم باید بمثل خمینی باشند.
شخص مورد بحث در خاتمه سخنرانی خود درباره انقلاب صحبت و گفته است که تمام شهرهای ایران را انقلاب و آشوب فرا گرفته و ملت ایران زیر بار استعمار و اجنبی نمیرود.
سخنرانی مشارالیه در ساعت 1450 همان روز خاتمه یافته و جمعیت حاضر در مجلس، ضمن خروج از مسجد، شعارهائی بنفع خمینی داده و بطرف خیابان نظام آباد حرکت نموده اند و در مسیر حرکت خود از آجر و سنگ و چوب استفاده و بطرف مأمورین انتظامی پرتاب و شیشه یکی از خودروهای پلیس را شکسته اند.
مأمورین انتظامی با انفجار چند نارنجک گاز اشک آور و شلیک چند تیر هوائی، تظاهرکنندگان را متفرق نموده اند.
مأمورین 10 نفر از اخلالگران را دستگیر نموده اند.
ضمنا گروهی دیگر از اخلالگران ضمن انجام تظاهرات به خیابان دماوند رفته و سینما نپتون واقع در خیابان مذکور را آتش زده اند که در نتیجه آتش سوزی ضمن سوختن قسمتی از سینما و صندلیهای آن طفل خردسالی نیز در سینما سوخته و فوت نموده است.
2ـ در ساعت 1330 روز 25 /5 /37 واعظی بنام موسوی در مسجد امیر واقع در امیرآباد شمالی بمنبر رفته و با حضور جمعیتی حدود یکهزار نفر، از تشکیل فرمانداری نظامی در اصفهان انتقاد کرده است.
3ـ در ساعت 1400 روز 25 /5 /37 بعد از برگزاری نماز جماعت در مسجد صاحب الزمان در شهر کرج، حدود 200 نفر از مسجد مذکور خارج و به تظاهرات اخلالگرانه پرداخته و مبادرت به شکستن چند جام از شیشه های شعب بانکهای صادرات ایران و بازرگانی، واقع در خیابان پهلوی شهر کرج نموده اند.
با دخالت مأمورین انتظامی، اخلالگران متفرق و دو نفر از آنان که کمتر از 18 سال داشته اند، توسط مأمورین دستگیر گردیده است.
4ـ پس از خاتمه نماز و مغرب و عشاء، مجلس در ساعت 2130 روز 25 /5 /37 با شرکت حدود 200 نفر از طبقات مختلف مردم در مسجد نبی اکرم واقع در منطقه کوکاکولای تهران تشکیل گردیده است.
در این مجلس واعظی بنام سید مصطفی موسوی ضمن سخنرانی بالای منبر مطالب تحریک آمیزی عنوان و با تجلیل از خمینی اظهار داشته : خمینی گفته است دولت مانع باز بودن مساجد و نمازگزاری مردم در اصفهان و شیراز است.
در صورتیکه پیغمبر گفته هرکس درب مسجد را به بندد، خاندان او از بین میرود.
پس از خاتمه سخنرانی مشارالیه حدود 15 نفر جوان شعارهای ضد میهنی داده و بعد متفرق شده اند.
5 ـ از ساعت 2200 الی 2325 روز 25 /5 /37 مجلسی با شرکت شش هزار نفر در مسجد قبای تهران تشکیل گردیده است.
در این مجلس شخصی بنام مهدی ممکن درباره روح اله خمینی و مبارزات وی و همچنین احکام و فتاوی او مطالب تحریک آمیزی ایراد کرده و جمعیت را بانجام فعالیتهای اخلالگرانه تحریص نموده و خطاب به جمعیت گفته : «در هر مجلس که نام خمینی برده شد، سه بار صلوات بفرستید.
» در مجلس مذکور، تعداد قابل توجهی اعلامیه مضره در بین جمعیت پخش گردیده و در نزدیک مسجد، یکی از تألیفات روح اله خمینی به مبلغ 120 ریال به افراد فروخته میشده است.
1 6ـ ساعت 2115 روز 25 /5 /37 افراد ناشناسی یک باب مغازه مشروب فروشی واقع در خیابان فرح آباد ژاله را آتش زده و متواری گردیده اند.
آتش، توسط مأمورین آتش نشانی، در ساعت 2140 روز مذکور خاموش شده است.
7ـ در ساعت 0005 روز 26 /5 /37، افراد ناشناسی یکدستگاه اتومبیل دولتی (جیپ شماره 79587 تهران ـ س) را آتش زده و متواری شده اند.
در ساعت 0014 آتش توسط مأمورین آتش نشانی خاموش گردیده است.
8ـ در ساعت 0140 روز 26 /5 /37 شعبه بانک ایرانشهر واقع در خیابان رزم آرا دچار آتش سوزی گردیده است.
در ساعت 0250 حریق بوسیله مأمورین آتش نشانی خاموش شده است.
9ـ از ساعت 2130 الی 2300 روز 25 /5 /37، پس از خاتمه نماز جماعت مغرب و عشاء در مسجد امام حسن واقع در انتهای خیابان سلیمانیه تهران، مجلسی با شرکت حدود 300 نفر در مسجد مذکور برگزار گردیده است.
در این مجلس واعظی بنام «ابراهیمی» بمنبر رفته و ضمن بحث در مورد رهبری و حکومت در اسلام، حکومت ایران را با حکومت فرعون و مأمون مقایسه و مطالب تحریک آمیزی ایراد کرده است.
ناطق همچنین روح اله خمینی را به حضرت موسی تشبیه و ادعا کرده که روح اله خمینی نجات دهنده ملت شیعه ایران است.
شخص مورد بحث همچنین با مقایسه وضع شمال و جنوب شهر تهران با یکدیگر، مطالب انتقادی و تحریک کننده ای نیز در این زمینه عنوان و مأمورین را کارگزاران حکومت فرعونی قلمداد و گفته : اگر میخواهید مرا دستگیر کنید این آدرس من است.
ناطق ضمن قرائت آدرس خود، به نقل از روح اله خمینی اضافه کرده : کسانیکه وسیله مأمورین ظالم فرعون دستگیر میشوند و رنج میکشند، بایستی وسیله اهالی بخانواده آنها کمک مالی شود.
(دستور داده شد یاد شده دستگیر و پس از تکمیل پرونده بوسیله دادسرای نظامی تحت پیگرد قرار گیرد).
10ـ ساعت 1330 روز 25 /5 /37 مجلسی با شرکت قریب یکهزار نفر در مسجد همت واقع در تجریش تشکیل گردیده است.
در این مجلس شخصی بنام محمد حافظی ضمن سخنرانی بالای منبر مطالبی علیه مصالح عالیه کشور عنوان و علنا مردم را به قیام مسلحانه دعوت نموده است.
ضمنا تعدادی از جوانان حاضر در مجلس، بهنگام خروج از مسجد، تعدادی از عکسهای خمینی را بدیوار مسجد الصاق نموده اند.
پس از پایان سخنرانی واعظ مورد بحث، جمعیت به آرامی مسجد را ترک کرده اند.
(دستور داده شد واعظ مذکور دستگیر و پس از تکمیل پرونده تسلیم دادگاه نظامی شود).
11ـ ساعت 2245 روز 25 /5 /37 جلسه سخنرانی مذهبی بمناسبت ماه مبارک رمضان با شرکت حدود 150 نفر در مسجد امیرالمومنین واقع در دزاشیب تهران تشکیل گردیده است.
در این مجلس شخصی بنام عطارودی ضمن سخنرانی مذهبی در بالای منبر اظهار داشته : افراد مسلمان میبایست در برابر دشمنان و قاتلان شهدای اخیر مسلح گردند و با اینکه تعداد آنان در مقایسه با تعداد دشمن اندک است پیروز خواهند شد.
فریب تبلیغات دروغ دولت را نخورید.
استعمار اولین ضربه اش نفاق و تفرقه اندازی میباشد.
باید در مقابل دشمن مسلح بود تا پیروز گردید.
بامید روز نجات.
سخنرانی یاد شده در ساعت 2345 همان روز خاتمه یافته و بهنگام خروج جمعیت از مسجد حدود 12 برگ اعلامیه های مضره درباره وقایع اخیر اصفهان و شیراز و یک قطعه عکس خمینی در بین جمعیت توزیع شده است.
(دستور داده شد واعظ مذکور دستگیر و پس از تکمیل پرونده تسلیم دادگاه نظامی شود).
12ـ ساعت 2240 روز 25 /5 /37 بعد از خاتمه نماز جماعت در مسجد رسول اکرم واقع در خیابان اناری، واعظی بنام شیخ محمد مقدسیان در حضور حدود 400 نفر از طبقات مختلف بمنبر رفته و ابتدا در مورد ظلم و بیدادگری که در مجامع و اجتماعات اسلامی وجود دارد و همچنین سرزنش مردم از سکوت در مقابل فشار دستگاه حکومت صحبت کرده و سپس خطاب به حاضرین گفته : اگر سرنیزه ای را که باید بر سر دشمن فرود آورید بزمین بکوبید، اثرش از بین میرود و اگر شمشیری را که باید به پشت دشمن بزنید، غلاف کنید، زنگ خواهد زد.
واعظ مذکور در خاتمه سخنرانی خود برای سلامتی طلاب علوم دینی و مرجع تقلید مسلمانان در خارج از کشور (خمینی) دعا نموده است.
(دستور داده شد یاد شده دستگیر و پس از تکمیل پرونده بوسیله دادسرای نظامی تحت پیگرد قرار گیرد).
13ـ پس از اقامه نماز مغرب و عشاء روز 25 /5 /37، مجلسی با شرکت حدود یکهزار نفر در مسجد امام جعفر صادق واقع در خیابان شهباز جنوبی تشکیل و پیشنماز مسجد بنام علم الهدی عنوان نموده که توسط شهربانی احضار شده و از او تعهد گرفته اند که بعد از این سخنرانی ننماید.
حاضرین در مسجد مذکور از این مسئله ناراحت و نتیجتا حدود 250 نفر به حیاط مسجد مورد بحث آمده و شروع به دادن شعارهائی بنفع خمینی نموده و ضمن حرکت در خیابان شهباز جنوبی، چند جام از شیشه های بانک صادرات را شکسته اند و متعاقبا مأمورین انتظامی با استفاده از گاز اشک آور و با شلیک چند تیر هوائی تظاهر کنندگان را متفرق نموده اند.
14ـ از صبح روز 26 /5 /37 مغازه های بازار تهران بطور کلی بسته بوده و گروههائی از مردم در دستجات حدود 200 نفری در مناطق اطراف بازار اجتماع نموده و شعارهای بمضمون «چون مساجد امام حسین و لرزاده تعطیل است، بناچار در بازار اجتماع خواهیم کرد.
» میداده اند.
متعاقبا دستجات مزبور بهم ملحق و حدود سه هزار نفر در سبزه میدان تا مقابل مسجد آذربایجانیها اجتماع کرده اند.
در این هنگام اعلامیه ای با مضمون زیر در نقاط بازار بدیوار نصب شده است : «به...
و اربابان او گفته شده باید ایران را ترک کنند.
ولی...
در پاسخ گفته که من ایران را ترک نمیکنم و اگر هم ترک کنم کشور را بخاک و خون خواهم کشید و مقصود خود را عملی خواهم کرد».
جمعیت حاضر در بازار تهران متعاقبا بعلت تعطیل بودن مجالس روضه خوانی در بازار تهران، بتدریج تا ساعت 1500 متفرق شده اند.
ارزیابی خبر : خبر صحت دارد.
اقدامات انجام شده : مراتب به نخست وزیری اعلام گردیده است.