تاریخ سند: 14 آذر 1347
موضوع: خرید وسائل آموزشى از کشورهاى کمونیستى
متن سند:
از: اداره کل هشتم تاریخ: 14 /9 /47
به: مدیریت کل اداره سوم شماره: 22900 /815
موضوع: خرید وسائل آموزشى از کشورهاى کمونیستى
به قرار اطلاع ماشین آلات و وسائل آموزشى که براى مدارس حرفهاى و صنعتى از کشورهاى کمونیستى خریدارى مىشود با توجه به اینکه حتى گاهى تا 50 درصد براى وزارت آموزش و پرورش گرانتر تمام مىشود، اکثراً وسائل فروخته شده آموزشى نبوده و صرفاً به خاطر تولید مىباشد. مثلاً ماشین تراش آموزشى در کشورهاى مترقى اکثراً یک مترى بوده و مجهز به ملحقات و ضمائمى است که مىتواند شعور تولیدى را در شاگرد بالا ببرد و قیمت آن 50% ارزانتر از ماشین 2 مترى چکسلواکى و مجارى و یا روسى است که ظرفیت آن هرگز به درد آموزش نخورده، بلکه براى تربیت کارگر ساده مىباشد و از طرف دیگر چون آموزش طرز کار این ماشین آلات ضرورى مىباشد باید متخصصین آنها را جهت آموزش به مدارس اعزام داشت. روى این اصل کشورهاى بلوک شرق تمام دید خود را روى مدارس حرفهاى و صنعتى و سایر دبیرستانها و حتى دانشگاهها معطوف داشتهاند تا از طریق نفوذ در طبقات محصل و دانشجو بهتر به هدفهاى خود برسند. کما اینکه روسها طرحهاى مختلفى زیر قرارداد فرهنگى ایران و شوروى به وزارت آموزش و پرورش و سازمان برنامه دادهاند که با اندکى توجه به بهرهبردارى آنها که بسیار صبور براى فردا مىباشند هدفهاى آنها کاملاً روشن مىباشد. از جمله قرار است 10 هنرستان صنعتى 2500 نفره در نقاط مختلف کشور بوجود آورند که با توجه به سیستم تبلیغاتى آنها و تماس و روابطشان با 25 هزار شاگرد در سال، چگونگى فرداى نسل جوان ایران روشن و مشخص مىباشد و از طرف دیگر باید توجه داشت که قیمت پیشنهادى آنها30% گرانتر از محصولات انگلستان بوده و اغلب وسائل آموزشى از قبیل لابراتوارهاى فیزیک ـ شیمى ـ بیولوژى و الکترونیک و غیره را خود آنها از کشورهاى اروپاى غربى از جمله انگلستان وارد مىکنند و همچنین دو طرح آموزشى که اخیراً مجارها و رومانىها دادهاند نه تنها ماشینآلات فلزکارى و نجارى بلکه لابراتورهاى فیزیک و مکانیک و شیمى آنها نیز آموزشى نبوده و در خورد کارهاى سنگین مىباشد. به هر حال با وجود اینکه روابط اقتصادى با احترام متقابل به سیاست کشورها، امرى الزامى و شایان توجه مىباشد و ایجاد کارخانههاى تولیدى اشکالى ندارد. دخالت در امر آموزش و پرورش مشکل اساسى بوده این حقیقت باید براى همیشه منظور شود که هیچ وقت نباید اجازه جاسازى در نسلهاى جوان محصل و دانشجو به آنها داده شود.
به منظور هرگونه بهرهبردارى باستحضار ریاست بخش 322 برسد.
از طرف رئیس بخش 311 وزیرى. 18 /9 /47
منبع:
کتاب
چپ در ایران - روابط ایران و شوروی صفحه 344