موضوع : سید عبدالکریم هاشمی نژاد
تاریخ سند: 27 شهریور 1352
موضوع : سید عبدالکریم هاشمی نژاد
متن سند:
از : ن به : 2/ه1 شماره : 1130 / ن نامبرده بالا که بنا بدعوت حاجی حبیب نشتائی بچالوس آمده طبق اظهار خودش اخیرا مدت دو ماه در اصفهان زندانی بوده است.برداشت منبرش بطورکلی به تحریکات بیشتر شبیه است تا تبلیغات دینی.
وی ضمن بحث در منبر اظهار داشت چند قرن است که اسلام و مسلمانها تحرّک خود را از دست داده اند و صرفا جنبه عبادت را گرفته و از گفتار پیشوایان دین فقط آنچه مربوط به عبادت است گرفتند و مطرح می کنند و از جنبه های قیام بر علیه ظلم و جور چیزی نمی گویند.
اگر از امام حسین و دیگران ذکری بمیان می آید فقط جنبه مظلومیت است و بدین منظور است که مردم را از مظلومیت حسینی بگریانند.
عامل و باعث بدبختی و عقب ماندگی جامعه اسلامی همین موضوع است.
در حالیکه ائمه اطهار در برابر خلفای جبار قیام کردند.
موضوع دیگر جلسه ای است که در کتابخانـه مدرسه جامع چالـوس تشکیل داده و عـده ای از دانش آمـوزان و دانشجویان چالوس و نوشهر را که در ایام تعطیل در اینجا هستند دور خود جمع نموده تعداد این محصلین در حدود پانزده نفر بوده است.
در این جلسه پیرامون روح ــ تفسیر آیه ما خلقت الجنّ والانس الاّ لیعبدون ـ اقتصاد در اسلام صحبت نموده و یکبار نیزنام اَرانی1 و مارکس2 را نیز برده است.
نظریه شنبه : هاشمی نژاد با مهارت خاصّی در لفافه کلام مردم را تحریک نموده است.
نظریه یکشنبه : با اطلاع از جریان امر به حاجی حبیب نشتائی که او را دعوت کرده بود تذکر شدید داده شد و اتمام حجت گردید چنانچه مشارالیه وارد مسائل سیاسی گردد تنبیه خواهد شد و با رسیدن این پیغام در روزهای آخر منبر مراعات مینمود.
نظریه ن ـ ندارد با توجه به تاریخ وقوع و اینکه در 31 /6 /52 ممنوع المنبر شده است بایگانی شود آقای وثوقی
توضیحات سند:
1 ـ دکتر تقی ارانی فرزند ابوالفتح، نخستین مروّج و بنیانگذار احزاب مارکسیستی لنینیستی در ایران بود.او در سال 1281 شمسی متولد شد و پس از اتمام دوران اولیه تحصیل در سال 1301 به آلمان رفت.
ارانی پس از شش سال تحصیل در رشته «فیزیکو شیمی» موفق به اخذ دکترای این رشته شد و به عنوان استاد «ادبیات شرق» در برلین به تدریس علوم بدیع در اشعار فارسی،عربی و ترکی پرداخت .
در سال 1309 شمسی به ایران بازگشت و با استخدام در وزارت معارف و اوقاف به تدریس پرداخت.
سپس به اداره کل صناعت رفت و با عنوان رئیس تعلیمات، مشغول به کار شد و توأما در دبیرستانهای تهران به تدریس فیزیک پرداخت.
در اردیبهشت ماه سال 1316 تقی ارانی به اتفاق 52 نفر دیگر از همفکرانش دستگیر و روانه زندان شدند.
این توقیف دسته جمعی از وقایع مهّم سلطنت رضا شاه بود.
سرانجام در 14 بهمن سال 1318 به طرز مشکوکی در زندان در گذشت.
علّت مرگ او ابتلا به بیماری تیفوس اعلام شد.
بر اساس اسناد لانه جاسوسی او را بوسیله آمپول هوا به قتل رساندند.
از ارانی اشعار و نوشته های بسیاری در زمینه علوم و اصول اعتقادات ماتریالیسم بجای مانده است.
ر.ک : زندگینامه رجال و مشاهیر ایران، حسن مرسلوند، صص 117 ـ 113 اسناد لانه جاسوسی، دانشجویان پیرو خط امام، ج 24 2ـ کارل مارکس، فیلسوف آلمانی که در فاصله سالهای 1818 تا 1883 میلادی می زیسته است.
آثار فلسفی «کارل مارکس» بیش از هر عامل دیگری بر سیستم های حکومتی قرن بیستم اثر داشته است.
او در پاریس و لندن هم به مطالعاتی پرداخت.
در لندن بود که تئوری خود را در مورد سوسیالیزم و ضرورت تحولاتی رادیکالی در جوامع مختلف تدوین کرد.
در دو اثر معروف خود به نام «سرمایه» و «مانیفست» (که دوّمی را با همکاری انگلیس تمام کرد) مایه های محکمی به تفکرات رادیکالی روزگار خود بخشید.
او نخستین فیلسوفی است که تاریخ بشری را چیزی جز جریانی نمی داند که مولود عوامل مادی و اقتصادی است.
او کمونیسم را پدیده ای طبیعی از فئودالیسم و سرمایه داری می داند.
به عقیده او سوسیالیسمی که عنوان کرده ابتدا در کشورهای صنعتی انگلیس و آلمان پدیدار خواهد شد ولی جریانات بعدی نشان داد که نظرش درست نبوده است.
ر.ک: سیمای نامداران، حسام الدین امامی، صص 225 ـ 224