موضوع : اجتماع عده ای از طلاب در منزل آیت الله نجفی
تاریخ سند: 11 شهریور 1346
موضوع : اجتماع عده ای از طلاب در منزل آیت الله نجفی
متن سند:
از : 21 به : 316 شماره : 2216 /21 در تاریخ هفت شهریور ساعت نه صبح عده ای از طلاب به منزل آیت الله نجفی رفته که نظر ایشان را در مورد مدرسه فیضیه1 و دارالشفا استعلام کنند نامبرده اظهار داشته (از این خبر بسیار ناراحت شدم ولی چه کنم) بعد عده ای از طلاب پرسیدند شما چه می فرمائید و چه اقدامی می کنید آقا فرمود من نه سرپرست حوزه و نه سرپرست مدرسه فیضیه بوده ام آقایان دیگر بوده اند ولی آقایان علما هر اقدامی بکنند بنده حاضرم پیش قدم باشم.نظریه منبع : نظری ندارد.
نظریه رهبر عملیات : مراجعه طلاب به منزل آیت الله نجفی صحت دارد و چون تاکنون طلاب پاسخ مثبتی از آیات دریافت ننموده اند لذا تاکنون دست به فعالیت حادی نزده اند ولی به نظر می رسد طلاب منتظر مراجعت سایرین از مسافرت می باشد و امکان دارد پس از این که همه طلاب به قم برگشتند اقدامات مشترکی را آغاز کنند و باید وسیله منابع مربوطه از جریان فعالیت های آنان مطلع گردید.
مرشد نظریه رئیس امنیت داخلی : همان طور که قبلاً به استحضار رسیده اکثر فعالیت ها از طرف گلپایگانی و پسرش حاج سیدمهدی بعمل می آید تاکنون هیچ گونه عکس العملی از طرف آقایان آیات و طلاب بعمل نیامده و آیا منتظر اخذ نظریه و اعزام نماینده مرکز بوده که نماینده مذکور روز 12 /6 /46 به قم وارد و با آقایان آیات گلپایگانی و شریعتمداری تماس حاصل نموده اقدامات آیات از این تاریخ تحت کنترل شدیدتری باید قرار گیرد و همچنین فعالیت طلاب بایستی دقیقا تحت نظر باشد اصل در پرونده ن ـ ج ـ 170 در پرونده ن ـ ج ـ 170 بایگانی شود
توضیحات سند:
1ـ مدرسه فیضیه از بناهای عهد صفویه است که در جنب صحن کهنه قم و در میدان آستانه واقع شده است و بر اساس آنچه در تواریخ آمده است از بناهای شاه طهماسب اول می باشد که در سال 934 هجری قمری بنا گردیده است و بر سر دیوار آن که به طرف صحن حضرت معصومه (س) باز می شود کتیبه ای به نام شاه طهماسب وجود دارد.بنای اولیه آن تا حدود حوض وسط مدرسه بوده و وجه تسمیه آن نیز به فیضیه را به دلیل سکونت فقیه و عالم ربانی حضرت آیت اللهالعظمی ملا محسن فیض کاشانی دانسته اند.
اما بنای فعلی فیضیه از اقدامات زمان فتحعلی شاه قاجار در سال 1213 و 1214 هجری قمری است که بنای سابق را تخریب و مدرسه را بزرگ و رفیع نموده و در 75 ذرع طول و 50 ذرع عرض آن را بنا نموده است که مشتمل بر چهل حجره در طبقه همکف و چهار ایوان بزرگ در چهار سمت ذرع در دوازده ذرع و دو جدول آب در طول 12 ذرع و عرض 3 ذرع از این ابنیه تغییر شکل داده است.
مدرسه فیضیه در سالیان دراز بدون طلبه بوده و رونق نداشت تا آنکه با حضور مرجع بزرگ شیعه و احیاگر مکتب اهل بیت (ع) حضرت آیت اللهالعظمی آقای حاج شیخ عبدالکریم حائری در شهر قم، مدرسه زندگی مجدد یافت و با حضور صدها طلبه و تشکیل دهها کلاس درس به مرکزی برای ترویج افکار عالی مکتب امام صادق(ع) مبدل گشت.
در دوران انقلاب اسلامی و مبارزه با شاه، فیضیه به قلب تپنده این نهضت مبدل گشت و همواره روحانیون انقلابی و فاصل و دانشمند در این مدرسه به سخنرانیهای آتشین علیه رژیم شاه پرداختند و در آنجا سنگی قرار داشت که هر کس برای سخنرانی انقلابی بر آن می رفت و به همین دلیل نیز آن سنگ به «حجر انقلاب» مشهور بود.
فیضیه بارها مورد هجوم وحشیانه مأمورین ساواک شاه و ارتش شاهنشاهی و پلیس واقع شد و در و دیوار آن به خون جوانان روحانی آغشته گردید که در واقع از این دست قابل مطالعه عمیق است که یکی دوم فروردین 1342 هجری شمسی سالگرد شهادت امام صادق(ع) و دیگری 17 خرداد 1354 است.
شایان ذکر است، در جریان هجوم عوامل رژیم پهلوی به مدرسه فیضیه که منجر به تخریب در و دیوار و پنجره های آن شده بود.
آیت الله گلپایگانی اقدام به تعمیر خرابیهای به جا مانده از یورش مأموران رژیم نموده، کتابخانه و سرویسهای بهداشتی و...
توسط معظم له بازسازی و توسعه یافت.
در طی سالیان متمادی طرحهای متعددی برای از بین بردن این پایگاه علمی و انقلابی توسط ساواک به مرحله اجراء درآمد که آخرین آن تعطیلی فیضیه بود که در سال 1354 صورت گرفت.
به یکی از مکاتبات در این خصوص توجه فرمائید که در تاریخ 19 /5 /1354 طی شماره 425 /5 /1354 طی شماره 3425 /21 از ساواک قم برای مرکز ارسال شده است : همان طوری که به کرات به عرض رسیده و مستحضرند مدارس فیضیه و دارالشفاء قم به دلایلی که در گزارشات تقدیمی قبلی بدان اشاره شده تبدیل به کانون فساد و مرکز بروز کلیه تشنجات و اغتشاشاتی است که طی چند ساله اخیر از جانب روحانیون انجام شده.
حال که این مدارس تخلیه و در اختیار قرار دارد با توجه به اینکه ملک آن متعلق به آستانه مقدسه است این ساواک پیشنهاد می نماید در صورت امکان تحویل سازمان اوقاف گردد تا با نظر سازمان مذکور حجرات آن به طلابی واگذار شود که به نحوی از انحاء با آن سازمان سر و کار دارند و طبعا از موافقین می باشند.
چنانچه به دلائلی واگذاری آن به اوقاف به مصلحت نبوده و بایستی مجددا به روحانیون تحویل گردد برای جلوگیری از هرج و مرج گذشته و ایجاد نظم و ضابطه لازم است مدارس را به یکی از آیات ثلاثه قم شریعتمداری، نجفی مرعشی یا گلپایگانی (بدون دخالت سایرین) مشروط به اینکه تعهدات ذیل را عملی سازد تحویل گردد.
1ـ عدم اسکان طلاب کمتر از سی سال.
2ـ واگذاری حجرات به طلابی که از نظر شخص تحویل گیرنده موجه بوده و آیت الله مذکور ضمانت طلبه متقاضی را بکند.
3ـ تشکیل دفتر منظمی مانند مدارس دولتی که کلیه مشخصات و هویت ساکنین حجرات مدارس مذکور در آن ثبت و آخرین عکس آنان نیز اخذ و نگهداری گردد.
4ـ صدور کارت شناسائی ملصق به عکس به عنوان طلبه مدرسه فیضیه یا دارالشفاء که گویای کلیه مشخصات صاحب کارت باشد.
5ـ جلوگیری شدید از تجمع طلاب سایر مدارس حوزه که فاقد کارت شناسائی ذکر شده در بند 4 هستند.
6ـ مشخص نمودن مدرسین مدرسه و تعیین ساعات تشکیل درس طبق ضوابط معین و مشخص.
در خاتمه به عرض می رساند موضوعی که امکان دارد اجرای بند 5 را دچار اشکال سازد وجود کتابخانه عمومی در داخل مدرسه فیضیه است که روحانیون برای آن اهمیت خاصی قائلند.
لذا برای رفع این اشکال نیز پیشنهاد می شود که درب ورودی کتابخانه مذکور از طرف خارج از مدرسه که اخیرا در طرح شهرسازی در حریم رودخانه داخل شهر قرار گرفته و تبدیل به فضای سبز خواهد شد باز و درب ورودی فعلی از داخل مدرسه مسدود و منحصر به تردد مسئول کتابخانه گردد.
رئیس ساواک قم ـ معینی.
لیکن فیضیه به حرکت خویش ادامه داد و روحانیت شیعه همچنان به مبارزه خود استمرار بخشید تا رژیم شاهنشاهی سرنگون شد و فیضیه مجددا بازگشائی و بازسازی شده و جایگاه خویش را نه تنها در ایران که در جهان اسلام، باز کرده و به رغم خواست دشمن مبنی بر نابودی این پایگاه اینک به عنوان اصلی ترین مرکز تربیت فضلاء و طلاب دانشمند شناخته شده و بسیاری از جوانان مشتاق را از سراسر جهان در خود جای داده و به تعلیم آنان همت گماشته و فیضیه امروز قلب جهان اسلام است.
با بهره برداری از کتاب مدارس قم، صفحات 155 تا 160 و اسناد ساواک.