تاریخ سند: 25 بهمن 1343
موضوع: فعالیت عناصر تودهاى
متن سند:
تاریخ: 25 /11 /43
موضوع: فعالیت عناصر تودهاى
در ایام اخیر به مناسبت بهبود روابط ایران و شوروى و عقد قراردادهاى فىمابین جنب و جوشى در بین افراد تودهاى (سابق) مشاهده مىگردد و در خلال این فعالیتها تودهایهاى زندان رفته هم رفت و آمدهایى دارند گفته مىشود تنفرنامههایى که در زندان مىدادند به دستور تشکیلات خودشان بوده و هنگامى که از زندان خارج مىشدند تمام مشاهدات خود را در زندان به تشکیلات حزبى خود گزارش مىدادند روى این اصل است که اکنون دوباره آنها را به بازى مىگیرند شایع است از میان زندانرفتهها فقط به دکتر یزدى1 و بهرامى2 بد مىگویند و بهرامى را خائن مىنامند.
توضیحات سند:
1ـ دکتر مرتضى یزدى از سران و عناصر مؤثر حزب توده بود. وى مدتى رابط بین هیئت اجرائیه و پنج سازمان وابسته بود یعنى سازمان اطلاعات که وظیفه جمعآورى اخبار نظامى و غیرنظامى و جمعبندى آنها را برعهده داشت. و خسرو روزبه که بر رأس سازمان نظامى بود در عین حال این سازمان مهم و حساس را رهبرى مىکرد سازمان هم دیگر تحت رهبرى یزدى جمعیت مبارزه با استعمار بود که یزدى آن را همکارى قدوه اداره مىکرد. دو سازمان علنى دیگر یعنى سازمان جوانان دموکرات و سازمان آزادى نیز تحت رهبرى یزدى قرار داشتند.
سیاست و سازمان حزب توده، همان منبع، ص 133
2ـ دکتر محمد بهرامى از سران مؤثر و جانشین رادمنش دبیرکل حزب توده که همزمان سازمان جوانان و تشکیلات دهقانان را اداره مىکرد پس از طرد شرمینى از رهبرى سازمان جوانان و نقل او به حزب کمیسیونى مرکب از سه نفر سازمان را رهبرى مىکرد. تشکیلات دهقانان نیز به رهبرى یک کمیسیون پنج نفرى اداره مىشد. در واقع با فعالیت این کمیسیون کار زیادى براى بهرامى باقى نمىماند و تنها به اصطلاح «ریاست عالیه» با او بود.
سیاست و سازمان حزب توده، همان منبع، ص 132
منبع:
کتاب
چپ در ایران - روابط ایران و شوروی صفحه 127